Tι συμβαίνει στην Τουρκία; Του Σάκη Μουμτζή

Σάκης Μουμτζής
Γράφει Σάκης Μουμτζής Συγγραφέας

Φαίνεται πως στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ έχει αρχίσει το παιχνίδι της διαδοχής Ερντογάν. Τα χρόνια έχουν περάσει, η υγεία του λένε πως είναι επιβαρυμένη, είναι λογικό να υπάρχει ένας προβληματισμός για την επόμενη μέρα. Το ΑΚΡ δεν είναι μόνον ένα κόμμα εξουσίας, ελέγχει και σημαντικούς τομείς της τουρκικής οικονομίας, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με το οικογενειακό περιβάλλον του Τούρκου προέδρου. Μιλούν για δισεκατομμύρια δολάρια.

Μέσα σε αυτό το τοπίο υπάρχει η φιγούρα του Χακάν Φιντάν ο οποίος θεωρεί τον εαυτό του έναν βασικό διεκδικητή της ηγεσίας του ΑΚΡ. Δεν είναι τυχαίο άτομο, επί των ημερών του η ΜΙΤ, η υπηρεσία πληροφοριών της Τουρκίας, αναπτύχθηκε με γρήγορους ρυθμούς και παρεμβαίνει δυναμικά τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.

Οι φιλοδοξίες του Χ. Φιντάν φάνηκαν όταν με τον τρόπο του αμφισβήτησε τα αποτελέσματα της επίσκεψης του Ερντογάν στον Λευκό Οίκο, ενώ είναι ο βασικός υποστηρικτής της προσέγγισης με το Ισραήλ. Ως γνωστόν, στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση κινείται ο Τούρκος πρόεδρος ο οποίος ονειρεύεται την ανασύσταση της οθωμανικής αυτοκρατορίας και την κατάληψη της Ιερουσαλήμ. Προς το παρόν τον τόνο τον δίνει ο Ερντογάν, κάτι που προκαλεί τις αντιδράσεις του Νετανιάχου. Μόλις την Τρίτη ξεκαθάρισε πως η Τουρκία αποκλείεται να βρίσκεται μέσα στα κράτη που θα συμμετάσχουν στην ανοικοδόμηση της Γάζας.

Και τη «γαλάζια πατρίδα» πώς την αντιμετωπίζει ο Χ. Φιντάν; Αν κρίνω από τη δήλωσή του ότι με την Ελλάδα μπορεί να βρεθεί μια λύση για τα χωρικά ύδατα μεταξύ των 6 και των 12 ν.μ., μάλλον την βλέπει με συγκατάβαση. Φυσικά, όλα αυτά μέσα στο γενικότερο δόγμα των τουρκικών ελίτ πως η Τουρκία, ως μια μεγάλη δύναμη, θα πρέπει να έχει λόγο σε ο,τιδήποτε συμβαίνει στη νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Αυτό το δόγμα θεωρεί το Αιγαίο ως μια υποπερίπτωση, καθώς η στόχευση είναι πολύ ευρύτερη. Η Τουρκία πιστεύει πως αδικείται από τους περιορισμούς που θέτουν οι διεθνείς συνθήκες και για τον λόγο αυτόν τη θεωρούμε μια αναθεωρητική δύναμη.

Οι διάδοχοι του Ερντογάν θα κινηθούν υποχρεωτικά μέσα στο συγκεκριμένο πλαίσιο για ένα χρονικό διάστημα. Το αν θα το εγκαταλείψουν ή όχι είναι ζήτημα του συσχετισμού δυνάμεων κυρίως μέσα στο ΑΚΡ.

Είμαι σίγουρος πως ο γαμπρός και ο γιός του Ερντογάν θα σεβαστούν την παρακαταθήκη του, ενώ ο Χ. Φιντάν πιθανόν να ακολουθήσει έναν άλλον δρόμο. Να μην ξεχνάμε πως στα πρώτα χρόνια της εξουσίας του ο Ερντογάν επιθυμούσε την ένταξη της χώρας του στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έναν στόχο που τον εγκατέλειψε αργότερα για τη «γαλάζια πατρίδα».

Σήμερα οι τουρκικές ελίτ, λόγω των αμυντικών προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, φαίνεται πως αντιλαμβάνονται ότι η συμπεριφορά της χώρας τους απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο θα πρέπει να αλλάξει, αν θέλουν να συμμετάσχει σε αυτά. Δεν είναι εύκολη αυτή η διαδικασία καθώς υπάρχουν πολλές αντιστάσεις μέσα στους εθνικιστικούς κύκλους που εκφράζονται από το κόμμα Μπαχτσελί.

Ίσως ο Χ. Φιντάν, έχοντας μια διαφορετική οπτική, να μπορέσει να συμβάλει ώστε η Τουρκία να καταστεί πιο συνεργάσιμη τόσο στην επίλυση του Κυπριακού όσο και στο ζήτημα της ΑΟΖ. Μια αισιόδοξη υπόθεση και τίποτα παραπάνω.

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 25-26.10.2025