Γράφει
Μιχάλης Αλεξανδρίδης
Μου αρέσουν τα ταξίδια. Όχι κατ' ανάγκη τα μεγάλα, τα μακρινά και τα ακριβά, εκείνα δηλαδή που σε οδηγούν σε…άλλους κόσμους, σε χώρες και καταστάσεις τελείως διαφορετικές από τα δικά μας.
Μου αρέσουν όλα τα ταξίδια.
Ως άνθρωπος που υποφέρω από μια πιεστική κι ασφυκτική ρουτίνα, βρίσκω στα ταξίδια τη μοναδική ευκαιρία να ξεφεύγω, να αδειάζω το μυαλό μου από τις σκοτούρες μου. Να περπατώ πολύ και να αλλάζω τα ερεθίσματά μου.. Άλλες παραστάσεις, άλλες μυρωδιές, άλλοι ήχοι, άλλες γεύσεις - η αφή ας μείνει παραπονεμένη…
Μου αρέσουν όλα τα ταξίδια. Να βλέπω άλλες εικόνες, άλλες πόλεις, άλλα τοπία. Κυρίως μου αρέσει να ανακατώνομαι με ανθρώπους που δεν γνωρίζω και που δεν πρόκειται να ξαναδώ στη ζωή μου. Να τους παρατηρώ προσπαθώντας να βγάλω συμπεράσματα για το πώς βιώνουν τη ζωή τους. Αν είναι χαρούμενοι ή θλιμμένοι, αν ξέρουν τι τους γίνεται ή είναι χαμένοι στην κοσμάρα τους, αν φαίνονται αισιόδοξοι ή απογοητευμένοι, αν προσέχουν την εμφάνισή τους ή είναι απεριποίητοι. Γενικά, το πώς ζουν, πώς επικοινωνούν μεταξύ τους, τι μουσική ακούν, σε τι μαγαζιά διασκεδάζουν, πώς λειτουργούν σε σχέση με την κοινότητα- το αν δηλαδή σέβονται το δημόσιο χώρο, τους νόμους, το κράτος τους και πάει λέγοντας. Περιφέρομαι σε πολυσύχναστα μέρη, κοιτώ τους ανθρώπους διεισδυτικά προσπαθώντας να ανιχνεύσω το είναι τους. Την ώρα που πηγαίνουν βιαστικά στην δουλειά τους και που επιστρέφουν κουρασμένοι από αυτήν, που ψωνίζουν, που αξιοποιούν τον ελεύθερο χρόνο τους, που κάνουν βόλτα με τα σκυλάκια τους, που μιλάνε μεταξύ τους, που γελάνε, που μας κοιτάνε…
Αυτά κυρίως με ενδιαφέρουν στα ταξίδια μου, σε αντίθεση με άλλους που από το πρωί ως το βράδι τρέχουν στα μουσεία για να δουν εκθέματα με δημιουργίες του παρελθόντος και να πληροφορηθούν πώς ζούσαν εκεί οι άνθρωποι πριν από εκατό, χίλια ή δυο χιλιάδες χρόνια. Να δουν την ιστορία όπως την έγραψαν οι νικητές θολώνοντας τις μελανές στιγμές και φωτίζοντας τις όποιες επιτυχίες
Ή μάλλον, όχι πώς ζούσαν οι απλοί άνθρωποι, αλλά οι ευγενείς, οι στρατηγοί και οι βασιλιάδες- καθώς ουδόλως προβάλλονται στα μουσεία οι σκληρές συνθήκες επιβίωσης των ανθρώπων που γέμιζαν την ιστορία ως κομπάρσοι ή είχαν τον ρόλο του ντεκόρ της.
* Για να μην φλυαρώ άλλο, σπεύδω αμέσως να πω ότι είχα την ευκαιρία τις γιορταστικές μέρες της Θεσσαλονίκης να ταξιδέψω στη Μαδρίτη.
Ε. λοιπόν. επέστρεψα με το ανάμεικτο συναίσθημα της χαρμολύπης. Χαρούμενος με την αλλαγή στην καθημερινότητά μου, ενθουσιασμένος με τα καινούργια πράγματα που είδα και λυπημένος που για άλλη μια φορά ένιωσα αυτό το παράπονο που πηγάζει από το ερώτημα γιατί να είμαστε τόσο πίσω; Και γιατί δεν κάνουμε κάτι να μειώσουμε την ψαλίδα που μας χωρίζει;
*Τεράστια πάρκα, ανοιχτές πλατείες σε κάθε γειτονιά, περιποιημένες παιδικές χαρές, λουλουδιασμένα παρτέρια, παγκάκια σχεδόν παντού, ζαρντινιέρες στους πάμπολλους πεζοδρόμους, αυτοκίνητα που κυκλοφορούν με πλήρη τάξη, παρκαρισμένα στους δρόμους λίγα και μόνον σε σημεία που επιτρέπεται, δημόσια μέσα μεταφοράς άψογα οργανωμένα, προσβάσιμα και λειτουργικά.
Μαγαζιά με λίγα τραπεζάκια σε προκαθορισμένο- προφανώς- τμήμα του δημόσιου χώρου, ευγενικοί σερβιτόροι, παντού αποδείξεις και ευγενική συμπεριφορά.
Τα παλιά κτίρια πλήρως ανακαινισμένα και λαμπερά, πλάι με τα σύγχρονα που όμως σέβονται το περιβάλλον τους και δεν προκαλούν, δρόμοι, πεζοδρόμια, δενδροστοιχίες…
* Και οι άνθρωποι; Ακόμη πιο εντυπωσιακή η σύγκριση. Να κινούνται με σεβασμό στον διπλανό (κανέναν δεν είδα να σπρώχνει ή να κλέβει στην ουρά την σειρά του άλλου), να βρίσκονται στον ίδιο συρμό οπαδοί της Ρεάλ με αυτούς της Μπαρτσελόνα (συνέπεσε η παραμονή μου με το περίφημο "Eλ Κλάσικο" που κέρδισε η πρώτη με 2-1) και να είναι σαν να μην συμβαίνει τίποτα, οι έφηβοι να παραχωρούν ευγενικά τη θέση τους στους μεγαλύτερους- ένιωσα περίεργα γι' αυτήν τους την προσφορά, οι ηλικιωμένοι να κάνουν τη βόλτα τους ήρεμοι εκπέμποντας μια ευαρέσκεια για τη ζωή τους. Έτυχα και σε μια τεράστια διαδήλωση μαθητών γυμνασίων – λυκείων κατά του μπούλιγκ, των διακρίσεων στα σχολεία, υπέρ του σεβασμού στοδιαφορετικό, που ξεχείλιζε από πάθος χωρίς όμως να ξεφύγει σε παρατράγουδα και επίδειξη αντικοινωνικής συμπεριφοράς.
* Ο τεράστιος Έλληνας Γιώργος Σεφέρης είχε γράψει κάποτε το περίφημο «όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει». Αναφερόταν, βεβαίως, σε επισκέψεις του σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας όπου ήταν εμφανή τα άσχημα σημάδια παλιών θλιβερών καταστάσεων που είχαν συμβεί στην μακραίωνη ιστορία μας.
Ο συγκλονιστικός αυτός στίχος, μου καρφώνεται στο μυαλό κάθε φορά που ταξιδεύω όχι στην ενδοχώρα αλλά στην Ευρώπη και διαπιστώνω την υστέρησή μας. Μια υστέρηση που την βρίσκω τελείως αδικαιολόγητη. Εντάξει, είχαμε μακρά περίοδο Τουρκοκρατίας. Εντάξει η χώρα μας μόλις έναν αιώνα πριν έφτασε στα σημερινά της σύνορα. Εντάξει, ζήσαμε Μικρασιαστική Λαταστροφή, δύο παγκόσμιους πολέμους, χούντα, τραγωδία της Κύπρου, που όλα αυτά μπορούν να αιτιολογήσουν τα ελλείμματά μας σε υποδομές, σε κοσμοπολιτισμό, σε κοινωνική συμπεριφορά.
Αλλά κάπου να βάλουμε ένα τέλος σε όλα αυτά.
* Δεν θέλουμε πολλά. Για να ακριβολογώ, δεν θέλουμε τίποτα περισσότερο από τα αυτονόητα. Ένα νορμάλ κράτος που μας σέβεται και το σεβόμαστε. Που είναι σκληρό στην εφαρμογή των νόμων και των περιορισμών που επιβάλλει αλλά δίκαιο. Μια κοινωνία που λειτουργεί με κανόνες αλλά προνοώντας και λαμβάνοντας υπόψιν της τις ανάγκες των πολλών αλλά και των λίγων- των διαφορετικών.
Δεν είναι δύσκολα. Χρειάζεται ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο και μια δέσμευση. Ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο που απλά υιοθετεί όλες τις καλές πρακτικές που εφαρμόζονται σε ΟΛΕΣ τις χώρες της Ευρώπης και μια ΔΕΣΜΕΥΣΗ πως όσοι παραβιάζουν θα αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους για αυτό.
* Εννοείται, ότι πρώτο βήμα για αυτό, είναι να σοβαρευτεί το κράτος μας, οι οργανισμοί και οι φορείς της κοινωνίας μας και ακολούθως η αίσθηση της ευθύνης να διαχυθεί στους πολίτες. Μέχρι να συμβεί αυτό, ας προσπαθήσει καθένας να γίνει καλύτερος άνθρωπος διορθώνοντας κάτι από τη δική του συνήθεια και συμπεριφορά.
Μήπως και καταφέρουμε κάποτε -όχι εμείς αλλά έστω η επόμενη γενιά- να μην νιώθει πως πληγώνεται όταν επισκέπτεται μια χώρα της δυτικής Ευρώπης.
* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 02.11.2025