Γράφει
Νίκος Ηλιάδης
Το μεσημέρι της Παρασκευής έγινε μία συνάντηση όλων των δημάρχων του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης στο δημαρχείο του κεντρικού δήμου η οποία μάλιστα δεν ανακοινώθηκε.
Σύμφωνα με πληροφορίες την πρωτοβουλία είχαν ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Στέλιος Αγγελούδης και ο συνάδελφός του, δήμαρχος Αμπελοκήπων Μενεμένης και πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Λάζαρος Κυρίζογλου.
Συμμετείχαν όλοι οι δήμαρχοι της περιφερειακής ενότητας Θεσσαλονίκης, πλην αυτών της Χαλκηδόνας, του Λαγκαδά και της Βόλβης. Αντικείμενο της συνάντησης ήταν να διερευνηθούν οι προθέσεις ενός/μιας εκάστου σχετικά με τη δυνατότητα καθιέρωσης μητροπολιτικών λειτουργιών στα διοικητικά όρια του ευρύτερου πολεοδομικού συγκροτήματος.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες η συζήτηση περιστράφηκε, σε πρώτη φάση, στο ενδεχόμενο ανάληψης κοινών πρωτοβουλιών σε μια σειρά τομείς της καθημερινότητας, όπως για παράδειγμα το κυκλοφοριακό, η καθαριότητα, οι ασφαλτοστρώσεις κ.ο.κ..
Η απουσία “μητροπολιτικών λειτουργιών” δημιουργεί προσκόμματα στην καθημερινή λειτουργία της πόλης, αλλά δυσχεραίνει το έργο και των ίδιων των δήμων, αυξάνοντας τη γραφειοκρατία καθώς και τις δαπάνες. Κυρίως, όμως, δεν επιτρέπει τον ενιαίο σχεδιασμό σε επίπεδο πολεοδομικού συγκροτήματος.
Ενδεικτικό παράδειγμα είναι η περίπτωση της πρώην οδού Λαγκαδά, νυν λεωφόρος “Μίκη Θεοδωράκη”. Κατ' αρχάς για τη μετονομασία της οδού χρειάστηκε να ληφθούν, και μάλιστα δυο φορές, αποφάσεις τεσσάρων δημοτικών συμβουλίων καθώς ο δρόμος διέρχεται από τέσσερις διαφορετικούς δήμους (Θεσσαλονίκης, Αμπελοκήπων Μενεμένης, Νεάπολης Συκεών και Παύλου Μελά).
Πέραν αυτού, έργα όπως η ασφαλτόστρωση, ο φωτισμός, ακόμη και η αποκομιδή των απορριμμάτων γίνεται με διαφορετικό τρόπο, σε διαφορετικό χρόνο από τον κάθε δήμο.
Στην πόλη υπάρχουν, επίσης δρόμοι-όρια μεταξύ δήμων που η μία πλευρά τους ανήκει, για παράδειγμα στο δήμο Θεσσαλονίκης και η απέναντι στο δήμο Νεάπολης Συκεών. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι για την αποκομιδή των απορριμμάτων από τον συγκεκριμένο δρόμο διέρχονται δύο φορές τα απορριμματοφόρα με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε ταλαιπωρία, αλλά και σε απώλεια πόρων, οικονομικών και ανθρώπινων.
Δεν ξέρω ποια θα είναι η κατάληξη αυτής της πρωτοβουλίας των έντεκα δημάρχων η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, εκδηλώνεται σε χρόνο κατά τον οποίο βρίσκεται στο τελικό στάδιο της διαβούλευσης το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών σχετικά με τον νέο Κώδικα της Αυτοδιοίκησης.
Πάντως, εάν θέλουμε “μητροπολιτικές λειτουργίες” οι οποίες να μπορούν να παίξουν αποφασιστικό ρόλο στην αναπτυξιακή πορεία της Θεσσαλονίκης, αυτές δεν δύνανται να περιοριστούν στα στενά όρια ενός (άτυπου ή μη) συντονιστικού οργάνου μεταξύ των δημάρχων. Τέτοια εγχειρήματα δοκιμάστηκαν και στο παρελθόν και αποδείχθηκαν αλυσιτελή.
Τα δύο μεγάλα αστικά κέντρα Αθήνας και Θεσσαλονίκης έχουν ανάγκη από ισχυρούς μητροπολιτικούς θεσμούς, με σημαντικές αρμοδιότητες, χωροταξικού και αναπτυξιακού σχεδιασμού, με δυνατότητα στελέχωσης από ειδικό επιστημονικό προσωπικό, σε άμεση επαφή, αλλά και με διακριτό ρόλο σε σχέση με τους δύο βαθμούς αυτοδιοίκησης, τους δήμους και τις περιφέρειες.
Προς τούτο δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό. Αρκεί μια ματιά στον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας των μεγάλων μητροπολιτικών κέντρων της Ευρώπης. Εκείνο που χρειάζεται είναι πολιτική βούληση, πρωτίστως από την πλευρά της κυβέρνησης η οποία θα πρέπει να αποφασίσει να δώσει επιτέλους περιεχόμενο στην έννοια της αποκέντρωσης.
Συγχρόνως θα πρέπει και οι δήμοι να αφήσουν κατά μέρος τις όποιες επιφυλάξεις τους και να δουν τη μεγάλη εικόνα, διότι εάν η Θεσσαλονίκη αλλάξει επίπεδο, θα ωφεληθούν όλοι.