Γράφει
Νίκος Ηλιάδης
Η χθεσινή κίνηση του Αλέξη Τσίπρα να παραιτηθεί από το αξίωμα του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ είχε το στοιχείο του αιφνιδιασμού, μόνο ως προς το χρόνο εκδήλωσης αυτής της κίνησης. Η παραίτηση είχε προεξοφληθεί εδώ και καιρό, αλλά από το περιβάλλον του την τοποθετούσαν χρονικά προς το τέλος του χρόνου. Η αιτιολόγηση που τη συνόδευσε ήταν γεμάτη αντιφάσεις.
Ο τέως πρωθυπουργός συνειδητοποίησε κάπως αργά, μετά δύο και πλέον χρόνια ότι ως απλός βουλευτής δεν προσφέρει τίποτε ουσιαστικό “σε όσους με εμπιστεύτηκαν”. Και πως “δεν μπορώ και δεν θέλω, να συμμετέχω τυπικά σε μια Βουλή, δημοκρατικά απογυμνωμένη...”. Με άλλα λόγια, “το κοστούμι του απλού βουλευτή μου είναι πολύ στενό” γι' αυτό, “παραιτούμαι από βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, δεν παραιτούμαι όμως από την πολιτική δράση”.
Είναι η προαναγγελία της επικείμενης ίδρυσης του κόμματός του. Εγκαταλείποντας τον ΣΥΡΙΖΑ τον οποίο ο ίδιος οδήγησε στη “γη της επαγγελίας”, αλλά τώρα τον αισθάνεται σαν βαρίδι, επιχειρεί “απελευθερωμένος από αξιώματα, δεσμεύσεις και μηχανισμούς”, να κάνει το δικό του κόμμα, το οποίο δεν μπορεί παρά να είναι απολύτως αρχηγικό και προσωποπαγές. Κι ας αναφέρει στη δήλωσή του ότι δεν επιθυμεί να καθοδηγήσει από τα πάνω, ούτε πιστεύει “σε Μεσσίες, ούτε σε κομματικές κατασκευές εργαστηρίου”.
Ο Αλέξης Τσίπρας φαντασιώνεται μάλλον τον εαυτό του ως έναν “άλλον Ανδρέα Παπανδρέου” ο οποίος πράγματι κατάφερε να κάνει ένα κόμμα “από τα πάνω”, με έντονα αρχηγικά χαρακτηριστικά. Όμως, άλλο o Ανδρέας, άλλο o Αλέξης. Όπως, άλλοι οι πρώτοι μήνες της μεταπολίτευσης, άλλη η σημερινή εποχή.
Γιατί άραγε βιάστηκε ο Τσίπρας να βουτήξει τώρα στις “πιο όμορφες θάλασσες”; Οι λόγοι είναι αρκετοί:
1. Η διαρκής σεναριολογία γύρω από την ίδρυση του κόμματός του, σε συνδυασμό με τη διστακτικότητά του να προχωρήσει στο καθοριστικό βήμα, αυτοϋπονόμευαν το εγχείρημά του. Στην πολιτική το τάιμινγκ έχει σημασία.
2. Οι πιέσεις από βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, από μερίδα στελεχών τα οποία έχουν αποστασιοποιηθεί μετά τις αλλεπάλληλες διασπάσεις, καθώς και από επιχειρηματικούς κύκλους που τον στηρίζουν, έπαιξαν το ρόλο τους.
3. Το ενδεχόμενο ίδρυσης ενός νέου κόμματος με αναφορά στα Τέμπη του άσκησε περαιτέρω πίεση. Εάν ήταν να προκύψει κάποιο νέο κόμμα στον ορίζοντα αυτό θα έπρεπε να είναι πρώτα το δικό του· ούτε του Σαμαρά, ούτε πολύ περισσότερο της Καρυστιανού.
4. Η παραμονή του στον ΣΥΡΙΖΑ μόνο ζημία του επέφερε πλέον καθώς ο κατήφορος της Κουμουνδούρου, για τον οποίο ευθύνεται και αυτός, συμπαρέσυρε μοιραία και τον ίδιο.
5. Τέλος, τα χρονικά περιθώρια είχαν αρχίσει να στενεύουν και το ενδεχόμενο εκλογικού αιφνιδιασμού θα τον έβρισκε εντελώς απροετοίμαστο.
Η δημιουργία του “κόμματος Τσίπρα” ανακατεύει ασφαλώς την τράπουλα, κυρίως στο χώρο της κεντροαριστεράς.
- Το μεγαλύτερο πλήγμα θα το δεχτεί ασφαλώς ο ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος είναι αμφίβολο εάν θα καταφέρει να διατηρήσει την αυτονομία του και την παρουσία του στην επόμενη Βουλή. Είναι βέβαιο πως πολλοί από τους σημερινούς βουλευτές θα μεταπηδήσουν στο νέο κόμμα. Μένει να φανεί εάν θα το κάνουν μόλις αυτό ιδρυθεί, παραιτούμενοι από το βουλευτικό αξίωμα ή εάν θα περιμένουν ως την προκήρυξη των εκλογών. Ερώτημα είναι τι θα πράξει ο ίδιος ο Σωκράτης Φάμελλος ο οποίος βαδίζει εδώ και καιρό σε τεντωμένο σχοινί προσπαθώντας να ισορροπήσει ανάμεσα στους “τσιπρικούς” και στους “αντιτσιπρικούς”.
- Ο αποκλεισμός πολλών στελεχών από το νέο κόμμα (Πολάκης, Παππάς, Δούρου, η πλειονότητα των βουλευτών της Νέας Αριστεράς) δημιουργεί προϋποθέσεις ενός νέου πολιτικού σχηματισμού, με τα χαρακτηριστικά του άλλοτε ριζοσπαστικού ΣΥΡΙΖΑ και στόχο την πολιτική τους επιβίωση. Αποτελεί ερώτημα εάν αυτά τα στελέχη θα μπορούσαν να συναντηθούν με όσους βρίσκονται κάτω από την ομπρέλα του “ΜεΡΑ 25” για τη συγκρότηση ενός ευρύτερου σχήματος. Αντιθέτως, θεωρείται βέβαιο ότι η Ζωή Κωνσταντοπούλου δεν πρόκειται να μπει σε καμία τέτοια συζήτηση.
- Επιπτώσεις θα υπάρξουν και για το ΠΑΣΟΚ καθώς ένα μέρος του κεντροαριστερού ακροατηρίου θα το διεκδικήσει ο Αλέξης Τσίπρας. Η Χαριλάου Τρικούπη θα πρέπει τώρα να εντείνει την προσπάθειά της ώστε να εδραιώσει τη θέση της πριν να προλάβει να πάρει σάρκα και οστά το νέο κόμμα.
- Αντιθέτως, δεν αναμένεται καμία επίπτωση, τουλάχιστον σε πρώτο χρόνο, για τη Νέα Δημοκρατία. Υπό προϋποθέσεις, μάλιστα, ενδέχεται η ίδρυση του νέου κόμματος να διευκολύνει τα σχέδια του Κυριάκου Μητσοτάκη ο οποίος επισείοντας τον κίνδυνο της επιστροφής Τσίπρα μπορεί να επιτύχει περαιτέρω ενίσχυση της συσπείρωσης του κυβερνώντος κόμματος.