Το πρωτογενές πλεόνασμα (έσοδα μείον δαπάνες, αφαιρουμένων των τόκων εξυπηρέτησης του χρέους) ρεκόρ που διαγράφεται και φέτος και ξεπερνά κάθε… φαντασία ανοίγει καθαρό διάδρομο για το πακέτο της ΔΕΘ (θα προσεγγίσει τα 2 δισ. ευρώ), με τον πρωθυπουργό να ανακοινώνει χαρμόσυνα μαντάτα στην αδικημένη μεσαία τάξη και στους πληττόμενους από τη στεγαστική κρίση, στις 6 Σεπτεμβρίου στο «Βελλίδειο».
Στο πλαίσιο αυτό, προς νέο πρωτογενές πλεόνασμα ρεκόρ άνω των 10 δισ. ευρώ οδεύει και ο φετινός προϋπολογισμός, σχεδόν διπλάσιος από τον αρχικό στόχο των 5,967 δισ. ευρώ ή 2,4% του ΑΕΠ, που είχε τεθεί αρχικά. Εφόσον ξεπεράσει τα 10 δισ. ευρώ το πρωτογενές πλεόνασμα, θα ξεπεράσει και την απίθανη φετινή επίδοση που έφτασε τα 11,4 δισ.
Η υπεραπόδοση των φορολογικών εσόδων (απόρροια σε έναν βαθμό της ιλιγγιώδους πορείας της ακρίβειας που τονώνει και τις εισπράξεις έμμεσων φόρων) και η ταχύτερη είσπραξη φόρων, φέρνουν τα κρατικά ταμεία σε θέση ισχύος, ενώ πρόσθετη ώθηση θα δώσουν και τα τουριστικά έσοδα που θα χτυπήσουν νέα ιστορικά υψηλά.
Η εστία ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή μεταξύ Ισραήλ-Ιράν που έσβησε γρήγορα… έσβησε και τις όποιες δεύτερες σκέψεις για πιο φειδωλό πακέτο με το οικονομικό επιτελείο, μέσα σε έναν κόσμο αδιανόητα απρόβλεπτο, να ξορκίζει το ξέσπασμα νέων πολεμικών μετώπων που θα επαναφέρουν στο τραπέζι σκέψεις για πιο συντηρητική τακτική.
Σε κάθε περίπτωση, η υπεραπόδοση των εσόδων δημιουργεί πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο, ο οποίος εξυπηρετεί τα σχέδια της κυβέρνησης για στοχευμένες φοροελαφρύνσεις στη μεσαία τάξη, που κρίνει και εκλογικά αποτελέσματα…
Οι αγορές και η αξιοπιστία της χώρας βάζουν… φρένο σε έξαλα πακέτα
Το «πακέτο», όμως, των μέτρων που θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ δεν θα ξεπερνά τα 2 δισ. ευρώ (εκτός αν βαρύνει πολύ το πολιτικό κλίμα έως τότε...).
Θα μπορούσε εύλογα να αναρωτηθεί κάποιος, γιατί δεν μοιράζουν παραπάνω, αφού έχουν ταμείο 10 δισ. ευρώ;
Το ύψος αυτό, των 2 δισ., θεωρείται δημοσιονομικά εντός αποδεκτών ορίων, προκειμένου να μην τεθεί σε κίνδυνο η πορεία των πρωτογενών πλεονασμάτων και η αξιοπιστία της χώρας στις αγορές, και είναι η «οικονομική» απάντηση με δεδομένο πως στα οικονομικά 1+1 δεν κάνει πάντα 2.
Και το «αγκάθι» του χρέους… προσγειώνει τις εξαγγελίες
Η διατήρηση υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων ενισχύει, επίσης, τη στρατηγική της κυβέρνησης για τη μείωση του πολύ υψηλού χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ και προσφέρει καλύτερη διαπραγματευτική θέση στις μελλοντικές διαπραγματεύσεις για το δημοσιονομικό πλαίσιο της περιόδου 2026-2029 με στόχο την εξασφάλιση μεγαλύτερης ευελιξίας για τη στήριξη επενδυτικών και κοινωνικών πολιτικών, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η ομαλή πορεία δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Υπό αυτό το πρίσμα, η κυβέρνηση σχεδιάζει ένα ισχυρό (δεδομένων των δημοσιονομικών περιθωρίων), φιλοαναπτυξιακό και όχι ευκαιριακό πακέτο παροχών με στόχο την ενίσχυση της μεσαίας τάξης και την ανακούφιση των πολιτών από τις εντεινόμενες πληθωριστικές πιέσεις, τις οποίες έχει αποτύχει να αποκρούσει.
Το story που θα ξεδιπλωθεί θα περιλαμβάνει φορολογικές ελαφρύνσεις, στοχευμένα μέτρα στήριξης για ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού και περαιτέρω μειώσεις στις ασφαλιστικές εισφορές, προκειμένου να ανακουφιστούν εργαζόμενοι και επιχειρήσεις.
Στο τραπέζι αύξηση αφορολόγητου, μειώσεις φόρων και τιμαριθμοποίηση κλίμακας
Στην κατεύθυνση αυτή, αναμένονται παρεμβάσεις στη φορολογική κλίμακα εισοδήματος φυσικών προσώπων, με προοπτική για μείωση του συντελεστή 22% για τα εισοδήματα από 10.000 έως 20.000 ευρώ (πιθανότατα κοντά στο 15%) ή ακόμα και για τιμαριθμική προσαρμογή των φορολογικών ορίων (ώστε να μην «τρώει» η εφορία τις όποιες αυξήσεις στα εισοδήματα).
Η τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας συρρικνώνει σημαντικά τις φορολογικές επιβαρύνσεις. Δεδομένου ότι ο πληθωρισμός από το 2021 μέχρι σήμερα έχει αυξηθεί σωρευτικά περίπου κατά 20%, μία αντίστοιχη αύξηση του πρώτου κλιμακίου θα έδινε οξυγόνο στους φορολογουμένους.
Υπό αυτό το πρίσμα, παίζει το σενάριο τα πρώτα 10.000 ευρώ της φορολογικής κλίμακας, στα οποία εφαρμόζεται συντελεστής φόρου 9%, να αυξηθούν στα 12.000 ευρώ χωρίς καμία παρέμβαση στους συντελεστές, ενώ ένα πιο «ριζοσπαστικό» μέτρο που τριγυρίζει στις σκέψεις του οικονομικού επιτελείου είναι η αύξηση του αφορολόγητου ορίου που έχει κολλήσει από τα μνημόνια ακόμα στα 8.636 ευρώ. Έτσι, εξετάζεται αύξηση του ορίου στα 10.000 ευρώ από την 1η Ιανουαρίου 2026.
Η ρύθμιση αφορά το βασικό αφορολόγητο για φορολογούμενους χωρίς εξαρτώμενα τέκνα και συνιστά την πρώτη ουσιαστική παρέμβαση έπειτα από σχεδόν μία δεκαετία, με στόχο να ανακουφιστούν πάνω από 2,3 εκατομμύρια πολίτες.
Συνολικά, εξετάζεται ριζική μεταμόρφωση της φορολογικής κλίμακας με στόχο την ελάφρυνση βαρών για τα εισοδήματα της μεσαίας τάξης από 10.000 έως και πάνω από 40.000 ευρώ, ενώ η αναμόρφωση αναμένεται να αγγίξει και τα εισοδήματα που «πέφτουν» στον ανώτατο συντελεστή 44%.
Προσωπική διαφορά συνταξιούχων
Η κυβέρνηση εξετάζει, επίσης, νομοθετική παρέμβαση με «ψαλίδι» στην προσωπική διαφορά, ώστε εκατοντάδες χιλιάδες παλαιοί συνταξιούχοι να δουν νωρίτερα αυξήσεις στις συντάξεις τους. Μετά από τρία χρόνια αυξήσεων που έχουν «ροκανίσει» την προσωπική διαφορά εκατοντάδων χιλιάδων συνταξιούχων, και καθώς το δημοσιονομικό κόστος της προσωπικής διαφοράς έχει μειωθεί σημαντικά, η κυβέρνηση επεξεργάζεται σχέδιο παρεμβάσεων, ώστε περίπου μισό εκατομμύριο συνταξιούχοι που ακόμη δεν έχουν δει πραγματικές αυξήσεις στην τσέπη τους να αρχίσουν να βλέπουν από το 2026.
Ο στεγαστικός γρίφος
Βασικός πυλώνας των εξαγγελιών της ΔΕΘ θα είναι τα μέτρα που εξετάζει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος. Πρόκειται για κίνητρα προς τους ιδιοκτήτες ακινήτων να ανοίξουν «κλειστά» ακίνητα που διαθέτουν, να αυξηθεί η προσφορά τους, ενισχύσεις προς τους ενοικιαστές και, βέβαια, την περίφημη «κοινωνική αντιπαροχή», βάσει της οποίας περισσότερα ακίνητα θα διατεθούν σε όσους τα έχουν ανάγκη.
Παράλληλα, σχεδιάζονται μέτρα για τη φορολογία εισοδημάτων από ενοίκια (μείωση στους φορολογικούς συντελεστές με διορθώσεις στα κλιμάκια), τα οποία θα ενταχθούν σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πολιτικής για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης που πλήττει μεγάλο ποσοστό της κοινωνίας.
Η δέσμη μέτρων για το στεγαστικό θα πλαισιωθεί με τις αποφάσεις που επεξεργάζεται αυτήν την περίοδο το ΥΠΟΙΚ, προκειμένου να «βγουν» στην αγορά περισσότερα από 30.000 ακίνητα που βρίσκονται στην κατοχή των τραπεζών και των servicers, αλλά λόγω πολεοδομικών και άλλων ζητημάτων δεν μπορούν να αξιοποιηθούν.
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 06.07.2025
