Πραγματικά πρέπει να ακούει ο μέσος πολίτης τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό και να διαβάσει τα σχετικά έγγραφα. Έχει ενδιαφέρον, γιατί καθορίζει πως θα ξοδευτούν τα λεφτά που μαζεύει το Κράτος από τους πολίτες από τους άμεσους και έμμεσους φόρους. Αντί για αυτό, ακούει διαφόρων ειδών ιστορίες για πιθανόν ενδιαφέροντα αλλά άσχετα πράγματα.
Πρώτο και βασικό ερώτημα είναι από πού και πώς μαζεύονται οι φόροι. Ο λόγος έμμεσων προς άμεσους καθορίζει επίσης την υγεία μίας οικονομικής διαχείρισης. Το 2018, ο λόγος αυτός ήταν 1,32 με το 56,9% των εισπράξεων να προέρχεται από την έμμεση φορολογία και το 43,1% από την άμεση. Το 2021 ήταν 1,45 και θα γίνει 1,51 το 2026. Το 59% το 2026 των εισπράξεων προέρχεται από έμμεση φορολογία.
Σχεδόν επτά στα δέκα ευρώ φόρων προέρχονται από τον ΦΠΑ, τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης και τους λοιπούς έμμεσους φόρους. Σε αντίθεση με τους άμεσους φόρους που επιβαρύνουν αναλογικά εκείνους που έχουν μεγαλύτερο εισόδημα, οι έμμεσοι φόροι πλήττουν αδιακρίτως όλους τους φορολογούμενους ακόμα και τα πολύ φτωχά νοικοκυριά.
Αλλά υπάρχει -όπως λένε- υστέρηση! Η υστέρηση αυτή είναι τελικά εκείνη που υπαγορεύει στις ελληνικές κυβερνήσεις να επιβάλλουν ολοένα και μεγαλύτερη έμμεση φορολογία. Είχαμε και θα έχουμε και 10% έλλειμμα… Έχουμε επιλέξει ως κοινωνία υψηλές δαπάνες και προς τούτο έχουμε χαμηλά φορολογικά έσοδα. Πώς λοιπόν θα συντηρηθεί στο μέλλον αυτό το επίπεδο δαπανών;
Μετά το ερώτημα είναι τι γίνονται τα λεφτά. Σχεδόν 90% -όπως κάθε χρόνο, είναι μισθοί και συντάξεις που σημαίνει ότι δεν περισσεύει τίποτα για αναπτυξιακά μέτρα και λειτουργικά έξοδα. Άραγε, μπορεί να λειτουργεί ένα πανεπιστήμιο χωρίς λειτουργικές δαπάνες; Μόνο με την εξασφάλιση των μισθών του προσωπικού του; Πιθανόν χωρίς λεφτά για τίποτα άλλο;
Γιατί τότε διατηρούμε το μοντέλο αυτό; Τι άραγε σημαίνει ότι θα υπάρξει σωρεία προσλήψεων σε θέσεις, για να παραχθούν υπηρεσίες για τις οποίες δεν θα υπάρχει η δυνατότητα και τα μέσα να παραχθούν παρά μόνο υπάλληλοι που θα πληρώνονται για να τις παράγουν;
Αφού, τελικά, η σχέση ιδιωτικών προς δημόσιες δαπάνες είναι ένα προς ένα (δηλαδή για κάθε ευρώ δημόσιων δαπανών, δαπανούμε ένα ευρώ ιδιωτικά) αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ζήτημα ποιότητας και επάρκειας των υπηρεσιών. Ενδιαφερόμαστε; Φυσικά όχι. Η αδηφάγος κοινή γνώμη και αντιπολίτευση αναζητά θέσεις και προσλήψεις. Όπως έχω πει και άλλες φορές. Μπορείς να τους προσλάβεις όλους. Να τους πληρώνεις δεν είναι και τόσο βέβαιο.
Μετά, υπάρχει το ερώτημα πού κατευθύνονται τα έσοδα. Υπάρχει περιφερειακό σκέλος προγραμματισμού; Φυσικά όχι. Προβλέπεται η κατανομή σε περιφερειακό σκέλος; Είναι εγγυημένα τα έσοδα της περιφερειακής και της δημοτικής Αυτοδιοίκησης;
Δύσκολα και αναπάντητα ερωτήματα. Άλλο μοντέλο; Θα περιμένουμε αρκετά…
Περιμένουμε το αποτέλεσμα των ενεργειών για ΟΠΕΚΕΠΕ κ.λπ. Φυσικά, πάντα παραμένει το ερώτημα: Γιατί δεν πήρα εγώ για τα γίδια μου! Κατά τα άλλα: Η απλή λύση να είναι δωρεάν η συγκοινωνία τον μήνα που έκλεισε το Μετρό δεν συζητήθηκε καν. Έτσι, κανείς δεν ξέρει πόσοι κόβουν εισιτήριο. Βλέπω ένας, δύο στους δέκα, όταν είμαι σε λεωφορείο αλλά τέλος πάντων.
Ας ελπίσουμε ότι η Ρωσία δεν θα προκαλέσει το μεγάλο κακό…