«Πόλεμος» δημάρχων-κυβέρνησης για τη μεταφορά των πολεοδομιών

Ο φημολογούμενος σχεδιασμός να φύγουν από τους Δήμους προκαλεί σφοδρές αντιδράσεις

Μετά την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, μέτρο που σήκωσε θύελλα αντιδράσεων, στο «στόχαστρο» της κυβέρνησης μπαίνουν και οι πολεοδομίες ή αλλιώς Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ) τις οποίες σκοπεύει να απομακρύνει από τους Δήμους, μεταφέροντάς τες σε υπηρεσίες του κεντρικού Κράτους.

Στον σχεδιασμό αυτό φαίνεται ότι συμβάλλει τόσο στα φαινόμενα διαφθοράς που βγαίνουν συχνά-πυκνά στην επιφάνεια, όσο και στις εξαιρετικά χαμηλές επιδόσεις που εμφανίζουν οι Υπηρεσίες Δόμησης. Ειδικότερα, ο προβληματισμός της κυβέρνησης αφορά περισσότερο τις επιδόσεις, καθώς τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των πολιτών για τις δημόσιες υπηρεσίες που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας δείχνουν ότι δεν υπάρχει ούτε μία πολεοδομία (ΥΔΟΜ) στη χώρα που να «περνάει τη βάση».

Οι 150 Υπηρεσίες Δόμησης που αξιολογήθηκαν ήταν, στην καλύτερη περίπτωση, μέτριες, πολλές από αυτές στην κυριολεξία πάτωσαν, ενώ για την κυβέρνηση και την Αυτοδιοίκηση είναι «κοινό μυστικό» η δραστηριότητα τοπικών κυκλώματα που εξυπηρετούν συγκεκριμένα συμφέροντα, ενισχύοντας ακόμα περισσότερο την άποψη των πολιτών για διαχρονική διαφθορά στις πολεοδομίες.

Αποφάσεις, όμως, για το μέλλον των πολεοδομιών προανήγγειλε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την πρόσφατη παρουσίαση των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης. «Παίρνουν χαμηλό βαθμό. Αυτό μας προβληματίζει ιδιαίτερα. Παίρνουν ακόμα πιο χαμηλό βαθμό εκεί που υπάρχουν, προφανώς, ενδείξεις και αποδείξεις πια παράνομων αδειοδοτήσεων τοπικών κυκλωμάτων. Όμως, αναμένεται μία δραστική παρέμβαση από πλευράς κυβέρνησης και του αρμόδιου υπουργείου για τον τρόπο με τον οποίο εκδίδονται πια οι άδειες δόμησης. Νομίζω, το σύστημα αυτό έχει φτάσει πια στα όριά του και πρέπει να αναμορφωθεί με τρόπο πολύ πιο δραστικό», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Παρά τα αρνητικά αποτελέσματα της αξιολόγησης των πολιτών (η καλύτερη πολεοδομία πήρε βαθμολογία 4,9), τα οποία φαίνεται ότι η κυβέρνηση λαμβάνει σοβαρά υπόψη, αντιρρήσεις, και μάλιστα πολύ σοβαρές, εκφράζει η Αυτοδιοίκηση.

Το θέμα, που αφορά άμεσα τους Δήμους, άνοιξε προ ημερών σε συνεδρίαση του ΔΣ της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), όπου οι αιρετοί έδωσαν ιδιαίτερο βάρος στο θέμα των Υπηρεσιών Δόμησης (ΥΔΟΜ). Μάλιστα, το σύνολο του διοικητικού συμβουλίου του οργάνου εξέφρασε ξεκάθαρη, ομόφωνη αντίθεση σε κάθε σκέψη ή προσπάθεια μεταφοράς τους εκτός των Δήμων, υποστηρίζοντας πως μία τέτοια απόφαση δείχνει προσπάθεια συγκέντρωσης εξουσιών και αποψίλωσης του ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Όπως επισημάνθηκε στην ΚΕΔΕ, οι ΥΔΟΜ ανήκουν στην Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση, θεσμικά, επιχειρησιακά και λειτουργικά. «Δεν χρειάζεται αφαίρεση αρμοδιότητας αλλά στήριξη, ενίσχυση και στελέχωση, ώστε να επιτελέσουν τον πολεοδομικό και αναπτυξιακό τους ρόλο προς όφελος των τοπικών κοινωνιών», επεσήμανε η ΚΕΔΕ, προσθέτοντας με δηκτικό τόνο πως «δεν θα ανεχθεί υπονόμευση του θεσμικού πλαισίου των Δήμων», διαμηνύοντας, παράλληλα, ότι η διαχείριση του χώρου αποτελεί πυλώνα τοπικής δημοκρατίας και ευθύνης.

Όχι στις Περιφέρειες

Δήμαρχοι μιλώντας στη «ΜτΚ» σχολίασαν πως εφόσον υπάρχει σχεδιασμός για την κατάργηση των πολεοδομιών από τους Δήμους, σύντομα θα περάσει και στην υλοποίησή του. Εκτιμούν, μάλιστα, ότι οι ΥΔΟΜ μάλλον θα συγχωνευτούν, λύση την οποία η κυβέρνηση έχει εφαρμόσει και σε άλλες υπηρεσίες στην Αυτοδιοίκηση, καθώς αναγνωρίζουν ότι σε πολλές περιπτώσεις η Υπηρεσία Δόμησης ενός Δήμου μπορεί να είναι λειτουργική και πλήρως στελεχωμένη και μία άλλη γειτονικού Δήμου να σημειώνει καθυστερήσεις, και μάλιστα, πολύ μεγάλες στη διεκπεραίωση υποθέσεων των πολιτών.

Αυτό, όμως, που δεν ομολογούν οι Δήμοι είναι ότι επιλέγουν να αποσπούν προσωπικό, όπως π.χ. πολιτικούς μηχανικούς από τις ΥΔΟΜ και να το μεταθέτουν στις Τεχνικές Υπηρεσίες, που είναι επίσης υποστελεχωμένες, καθώς όλο το έργο ενός Δήμου περνάει από τη συγκεκριμένη υπηρεσία, ενώ αυτή η εικόνα… μετράει περισσότερο στους δημότες.

Πάντως, αν επιβεβαιωθεί το σενάριο που θέλει οι ΥΔΟΜ να μεταφέρονται στις 13 Περιφέρειες της χώρας, παρότι προκρίνεται ως λύση η αρμοδιότητά τους να περάσει στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το κύμα αντίδρασης από τους δημάρχους πρόκειται να διογκωθεί.

Και αυτό γιατί κατά τους δημάρχους οι Περιφέρειες είναι εξίσου υποστελεχωμένες, οπότε δεν δίνεται με αυτόν τον τρόπο σοβαρή λύση, ενώ τίθεται και θέμα «γοήτρου» για τους Δήμους, που θα στερηθούν μία προβληματική αλλά νευραλγική υπηρεσία.

ΚΕΔΕ: Αντισυνταγματική και επικίνδυνη η πρόταση

Την έντονη αντίθεση της ΚΕΔΕ διατύπωσε δημόσια ο πρόεδρος του οργάνου, Λάζαρος Κυρίζογλου, κατά τη διάρκεια πρόσφατης ημερίδας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών (ΕΜΔΥΔΑΣ), όπου δήλωσε πως «δεν συνιστά αποκέντρωση η αφαίρεση αρμοδιοτήτων από τις ΥΔΟΜ και η μεταφορά τους στο Κράτος», χαρακτηρίζοντας, παράλληλα, την πρόταση αντισυνταγματική και επικίνδυνη για τη διοικητική αυτονομία των ΟΤΑ. Αντίθετα, ζήτησε ουσιαστική ενίσχυση των πολεοδομιών με μόνιμο προσωπικό.

Ανάλογη ήταν η τοποθέτηση και του Α’ αντιπροέδρου της ΚΕΔΕ, δημάρχου Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Γρηγόρη Κωνσταντέλλου, ο οποίος μίλησε για «προαποφασισμένο σχέδιο», ζητώντας ιδιαίτερη προσοχή απέναντι σε μία πιθανή διάσπαση της λειτουργίας των ΥΔΟΜ. «Οι γνωμοδοτικές αρμοδιότητες είναι σκόπιμο να μείνουν στους Δήμους και οι αδειοδοτικές στο Κράτος», σχολίασε ο ίδιος.

Η αξιολόγηση με αριθμούς

Σύμφωνα με τα στοιχεία της αξιολόγησης τέσσερις ΥΔΟΜ μοιράζονται την κορυφή της βαθμολογίας με 4,9: οι πολεοδομίες Κιλελέρ, Έδεσσας, Καστοριάς και Εορδαίας. Πρόκειται για μικρότερης εμβέλειας Δήμους, ενώ με 4,8 ακολουθούν οι πολεοδομίες Άργους Ορεστικού και Νάξου και με 4,7 η πολεοδομία Φλώρινας.

Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι μόλις 38 από τις πολεοδομίες της χώρας (σύνολο 150) παίρνουν βαθμό πάνω από 4. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται ελάχιστες ΥΔΟΜ της Αττικής, όπως αυτή του Περιστερίου (4,3), του Ασπρόπυργου (4,3), της Γλυφάδας (4,2), του Μοσχάτου (4,2), της Φυλής (4,1), του Ελληνικού (4) και της Αγίας Βαρβάρας (4). Ακόμα χειρότερη είναι η κατάσταση στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, τη Θεσσαλονίκη, όπου μόνο η πολεοδομία Αμπελόκηπων-Μενεμένης διασώζεται με 4,2.

Στον πάτο της σχετικής βαθμολογικής λίστας βρίσκονται οι «αμαρτωλές» πολεοδομίες Ρόδου (1,9) και Σιθωνίας (2), ενώ κάτω από 3 παίρνουν οι πολεοδομίες Παλλήνης, Πεντέλης, Σαρωνικού, Ήλιδας, Ζωγράφου, Λαυρεωτικής, Δάφνης-Υμηττού, Διονύσου, Λευκάδας, Εμμανουήλ Παππά, Μαρκόπουλου, Ανδραβίδας-Κυλλήνης, Θήρας, Ηγουμενίτσας, Ζακύνθου, Χερσονήσου, Ζηρού, Μάνδρας-Ειδυλλίας, Μαραθώνος, Αρχανών, Ηρακλείου Κρήτης, Νέας Προποντίδας, Καισαριανής, Ωρωπού, Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων, Πάργας και Κασσάνδρας Χαλκιδικής.

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 06.07.2025

Loader