Τον δικό της ιστό καινοτομίας υφαίνει… αθόρυβα τα τελευταία χρόνια η Θεσσαλονίκη που με σημεία αναφοράς τα ερευνητικά της κέντρα χτίζει το αύριο αν και για την ώρα λείπει ο «ενορχηστρωτής» που θα μετουσιώσει τον πλούτο της πρωτοπορίας σε απτό επιχειρηματικό προϊόν.
Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης, Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας, Τεχνόπολις και το Τεχνολογικό Πάρκο Thess INTEC που έρχεται με… φόρα συγκροτούν τον ελπιδοφόρο πυρήνα της καινοτομίας στην πόλη από τον οποίο ωστόσο λείπουν κρίσιμα… κύτταρα που θα τροφοδοτήσουν τον οργανισμό του τεχνολογικού οικοσυστήματος της Θεσσαλονίκης με αναπτυξιακές ενέσεις.
Στο πλαίσιο αυτό, το ψηφιακό νήμα που θα την οδηγήσει στο αύριο της τεχνητής νοημοσύνης ξετυλίγει η Θεσσαλονίκη, με ΕΚΕΤΑ, ΑΖΚ, Τεχνόπολις και Thess INTEC να προωθούν σε βάθος χρόνου projects που ξεπερνούν τα 300 εκατ. ευρώ.
Η πόλη επιχειρεί με ταχείς ρυθμούς να καλύψει το χαμένο έδαφος από τις πολλές… χαμένες ευκαιρίες του παρελθόντος, την ώρα που μέγα ζητούμενο των επενδύσεων είναι η διάχυση των ωφελειών στην τοπική οικονομία και η ισόρροπη ανάπτυξη της περιοχής.
Φάρος πρωτοπορίας σε ευμετάβλητο γεωπολιτικό τοπίο
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η Θεσσαλονίκη έχει μία τεράστια πρόκληση να πιάσει την ευκαιρία από τα μαλλιά και να αλλάξει κατηγορία. Οι επενδύσεις οι οποίες ήδη υλοποιούνται αλλά και αυτές που σχεδιάζουν κολοσσοί παγκόσμιου βεληνεκούς (Pfizer, Deloitte, Chubb), έχουν όλα τα φόντα να καταστήσουν την πόλη έναν φάρο καινοτομίας, οδηγώντας τη με σταθερά βήματα στο ψηφιακό μέλλον και μετατρέποντάς τη σε έναν αν όχι ισχυρό, τουλάχιστον υπολογίσιμο, κόμβο καινοτομίας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Πάντως το χαμένο έδαφος που πρέπει να καλυφθεί είναι μεγάλο καθώς ναι μεν δυνατότητες υπάρχουν (με δυνατά χαρτιά τα πανεπιστήμια υψηλού κύρους και το ταλαντούχο ανθρώπινο δυναμικό) αλλά οι τρανταχτές αδυναμίες της Βόρειας Ελλάδας στη μετουσίωση της έρευνας σε καινοτομία και επιχειρηματικό προϊόν με την έλλειψη συνεργειών (clusters) μεταξύ των επιχειρήσεων αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα στην «ένωση» επιχειρήσεων – ερευνητών.
Είναι ενδεικτικό πως η χώρα μας είναι σε μεσαίες θέσεις στην παραγωγή έρευνας στην ΕΕ και στις τελευταίες θέσεις στη μετατροπή της έρευνας σε καινοτομία, υστερώντας δραματικά σε σχέση με τον ευρωπαϊκό και διεθνή ανταγωνισμό.
ΕΚΕΤΑ: Ο «άρχοντας» της έρευνας μπροστά στην πρόκληση του Thess INTEC
Με το 88% των πόρων του (τα έσοδα του 2024 άγγιξαν τα 70 εκατ. ευρώ με το κράτος να δίνει 5 εκατ. ευρώ) να προέρχεται από τον ιδιωτικό τομέα (βιομηχανίες) και προγράμματα της ΕΕ και προσωπικό 1.750 ατόμων, το ΕΚΕΤΑ χτίζει το αναπτυξιακό του αφήγημα… αξίας 50 εκατ. ευρώ σε Θεσσαλονίκη, Χαλκιδική και Λάρισα, με τις εγκαταστάσεις που θα αναπτύξει στο Thess INTEC να αποτελούν τη μεγαλύτερη πρόκληση.
Αναπτυξιακό καύσιμο 50 εκατ.
«Το πρόγραμμα ΕΚΕΤΑ 2.0 συνολικού ύψους περίπου 50 εκατ. ευρώ (από ίδιους πόρους, Ταμείο Ανάκαμψης και ΕΤΕπ) περιλαμβάνει πολλά κτήρια σχεδόν 22.000 τ.μ. Από αυτά, τα 11.00 τ.μ. αφορούν τα κτίρια που θα χτιστούν στο Thess INTEC, ευελπιστούμε να ξεκινήσουν εργασίες έως τον Οκτώβριο του 2026 (μετά θα έχουμε ζήτημα με την απορρόφηση των χρημάτων), για να αρχίσει η κατασκευή πρέπει πρώτα να τελειώσουν οι βελτιωτικές εργασίες στο έδαφος και αντιπλημμυρικά έργα, υπάρχει μέχρι τότε αναστολή όρων δόμησης. Περιμένουμε τις αποφάσεις του κράτους μέχρι το τέλος του έτους για να ξεκινήσουμε την επένδυση των 20 εκατ. ευρώ, έχουμε το οικόπεδο 1 που συμφωνήσαμε να το πάρουμε και τμήμα του οικοπέδου 6, μπορούμε να κάνουμε και βελτιώσεις του εδάφους. Οι εγκαταστάσεις θα περιλαμβάνουν animal house για έρευνα σε ζωικούς οργανισμούς, πίστες για δοκιμές αυτόνομων οχημάτων ή οχημάτων με πράσινα καύσιμα, το ΙΜΕΤ και το ΙΒΕΠ θα έχουν καινούργια κτίρια και βεβαίως και το κυρίως κτίριο του ΕΚΕΤΑ», σημειώνει στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος του ΕΚΕΤΑ, Ευάγγελος Μπεκιάρης.
Από τη Θέρμη ως τη Λάρισα, η καινοτομία ανθίζει
Πέρα από το Thess INTEC, το ΕΚΕΤΑ πατά γκάζι, αναπτύσσοντας τις εγκαταστάσεις του με πρώτο ορόσημο ολοκλήρωσης εργασιών τον Μάρτιο του 2026. Στις 11 Δεκεμβρίου, αναμένεται να παραδοθεί το κτίριο «AI Nucleus» στην Τεχνόπολη, μία επένδυση 10 εκατ. ευρώ που θα προωθήσει την έρευνα στην Τεχνητή Νοημοσύνη.
Επιπλέον, ολοκληρώνεται ο τρίτος όροφος του κτιρίου του ΙΝΕΒ (Ινστιτούτο αφιερωμένο στην έρευνα σε ιατρική και βιολογία) στις εγκαταστάσεις του ΕΚΕΤΑ στη Θέρμη
Το ΕΚΕΤΑ πρωτοπορεί και στα θερμοκήπια (με νέο κτίριο πρότυπο) εφαρμόζοντας νέες τεχνολογίες που θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη νέων ποικιλιών.
Με τη βοήθεια ειδικών αισθητήρων (θα σκιάζουν τα φυτά και δε θα αφήνουν την επιβλαβή ακτινοβολία του ήλιου να τα προσεγγίσει) και φωτοβολταϊκών (θα δίνουν ενέργεια), τα θερμοκήπια της νέας εποχής… ανθίζουν.
Παράλληλα, προχωρά και ένα συνεργατικό κτίριο σαν… λουλούδι με έξι πέταλα (κάθε πέταλο είναι αφιερωμένο στα πέντε ινστιτούτα του ΕΚΕΤΑ και το έκτο είναι το κτίριο διοίκησης που θα δοκιμάζονται οι νέες τεχνολογίες και θα επιδεικνύονται στο κοινό).
Στο Λάκκωμα Χαλκιδικής χτίζεται κτίριο του ΙΔΕΠ (Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών), στο πλαίσιο της δράσης «Industry 4» (είναι η ψηφιοποίηση της μεταποίησης, που περιλαμβάνει την αυτοματοποίηση και την ανταλλαγή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο μεταξύ των συστημάτων παραγωγής) σε 3.500 τ.μ. με νέα εργαστήρια για έρευνα σε θέματα πράσινης μετάβασης (υδρογόνο, πράσινα καύσιμα), ενέργειας και περιβάλλοντος.
Το τελευταίο από τα σημαντικά κτίρια είναι αυτό που θα δημιουργηθεί στη Λάρισα και πάλι έκτασης 3.500 τ.μ. Πρόκειται για το κτιριακό συγκρότημα ΙΒΟ HIVE, ένα νέο κτίριο αγροτεχνολογίας, που θα δημιουργηθεί μέσα σε έκταση 70 στρεμμάτων που έχει δώσει ο δήμος στο ΕΚΕΤΑ με την γραφειοκρατία να βάζει εμπόδια αν και ο κ. Μπεκιάρης αισιοδοξεί πως θα προχωρήσουν οι εργασίες και το κτίριο θα παραδοθεί έως τον Ιούνιο του 2026.
Επενδυτικό hotspot η Τεχνόπολη με νέα projects άνω των 30 εκατ.
Σε έναν άλλο νευραλγικό τεχνολογικό πυρήνα, στην Τεχνόπολη, πέντε ολοκληρωμένα κτήρια συνολικής επιφάνειας 10.750 τ.μ. στεγάζουν περισσότερες από 50 επιχειρήσεις, απασχολώντας πάνω από 1.140 εργαζόμενους, με νέες επενδύσεις 17 εκατ. στα σκαριά.
«Η Τεχνόπολη είναι το μοναδικό αδειοδοτημένο Πάρκο Επιχειρήσεων Υψηλής Τεχνολογίας στην πόλη, όπου υπάρχουν ελεύθεροι χώροι και μπορεί σήμερα, οποιαδήποτε εταιρεία τεχνολογίας να αποκτήσει τα δικά της γραφεία και να εγκατασταθεί.
Εκτός του ΕΚΕΤΑ που ολοκληρώνει την επένδυση του, υπάρχει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον καθώς τους τελευταίους μήνες τέσσερα οικόπεδα έχουν μεταβιβαστεί σε δυναμικές επιχειρήσεις/επενδυτές που άμεσα ενδιαφέρονται για την αξιοποίηση τους με συνολική επιφάνια νέων γραφείων 8.900 τ.μ. με περισσοτέρους από 800 νέους επιστήμονες εργαζόμενους. Υπάρχουν και τρία νέα projects αρχικών ιδιοκτητών του πάρκου όπου οι δύο ενδιαφέρονται για κτήρια των 1.800 τ.μ. ο κάθε ένας ενώ η τρίτη ομάδα συνενώνει γειτονικά οικόπεδα σε ένα εμβληματικό project 5.000 τ.μ. Το ύψος των επενδύσεων αυτών είναι της τάξης των 17 εκατ. ευρώ», επισημαίνει ο Μιχάλης Χαβούζης, διευθύνων σύμβουλος της Τεχνόπολις.
Αντίστοιχες είναι και οι επενδύσεις (16,5 εκατ. ευρώ) των ιδρυτικών μελών του πάρκου με επιφάνεια γραφείων 8.600 τ.μ.
Ενδιαφέρον από ιδιωτικό πανεπιστήμιο
Τέλος, υπάρχει ενδιαφέρον από πανεπιστήμιο του εξωτερικού σε συνεργασία με τοπικούς επενδυτές για αξιοποίηση μεγάλου οικοπέδου 5.000 τ.μ. για την στέγαση ιδιωτικού πανεπιστήμιου στους χώρους της Τεχνόπολης.
Thess InnoFood Hub: Συγκρατημένη αισιοδοξία για τον θύλακα αγροδιατροφής
Συνεχίζοντας… σε τεχνολογική ρότα, στις ράγες επιχειρεί να βάλει η ΑΖΚ το Θύλακα Υποδομής Καινοτόμων Δραστηριοτήτων Αγροδιατροφικού Τομέα (Τhess InnoFood Hub).
Η έκταση των 60.000 τ.μ. στη Θέρμη έχει παραχωρηθεί από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για 25 έτη στην ΑΖΚ με δυνατότητα παράτασης τα 10 έτη (2049), γεγονός που δεν… διευκολύνει ιδιαίτερα το μεγαλόπνοο project (εκτιμήσεις κάνουν λόγο για δυνητικές επενδύσεις πέριξ των 60 εκατ. ευρώ, εφόσον επιταχύνουν οι διαδικασίες).
H ΑΖΚ περιμένει να ξεκαθαρίσει το τοπίο για το ιδιοκτησιακό της έκτασης με τα δύο ενδεχόμενα να είναι τα εξής: Eίτε να της δοθεί η κυριότητα της έκτασης είτε το δικαίωμα επιφανείας για 99 χρόνια (όπως έκανε αντίστοιχα η ΑΖΚ με το Thess INTEC), με την ΑΖΚ να εκφράζει διακριτική… προτίμηση στο δεύτερο σενάριο και το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να έχει τον τελευταίο λόγο.
«Να μιλήσουν ερευνητές – επιχειρείν, μικρά βήματα για κάθετη θερμοκοιτίδα αγροδιατροφής»
«Προχωρούν οι διαδικασίες και με τη βοήθεια της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, για να μπορέσει να τρέξει το project και να κάνουμε τεχνικές μελέτες και εκθέσεις πρέπει να έχουμε άδειες, οι επενδυτές για να ενδιαφερθούν σοβαρά θέλουν να είναι λυμένα αυτά τα θέματα. Στόχος είναι να γίνει για αρχή μία κάθετη θερμοκοιτίδα αγροδιατροφής που σε κοντινή απόσταση θα έχει το αγρόκτημα του ΑΠΘ και το ΕΛΓΟ – Δήμητρα για να επιτευχθεί μία ζύμωση έρευνας και επιχιερείν, δεν είναι στόχος το real estate, πάμε με μικρά και όχι παρανοϊκά βήματα. Πρέπει ερευνητική και επιχειρηματική κοινότητα να «μιλήσουν», ένας ενορχηστρωτής πρέπει να τους οργανώσει. Οι ερευνητές έχουν πρώτα τη λύση και μετά ψάχνουν το πρόβλημα, πάμε για αρχή να χτίσουμε 2.000 τ.μ. με συνεδριακό κέντρο και θερμοκοιτίδα», επισημαίνει ο Παναγιώτης Κετικίδης, πρόεδρος της ΑΖΚ.
Ο «βασιλιάς» των Crypto… γλυκοκοιτάζει τη Θεσσαλονίκη
Στη Θεσσαλονίκη βρέθηκε τις προηγούμενες μέρες ο Charles Hoskinson, μία από πιο γνωστές προσωπικότητες στον χώρο της τεχνολογίας blockchain και κρυπτονισμάτων παγκοσμίως για να διερευνήσει το έδαφος για επενδύσεις στην πόλη.
Ο κ. Hoskinson, διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής της Input|Output (IOHK), της εταιρείας που «γέννησε» την πλατφόρμα Cardano blockchain και εκ των αρχικών συνιδρυτών της Ethereum (δημόσια πλατφόρμα blockchain ανοιχτού κώδικα) είχε επαφές με ΑΖΚ, Thess INTEC και ΕΚΕΤΑ.
Η τεχνολογία blockchain βρίσκεται πίσω από τα κρυπτονομίσματα. Πρόκειται για ένα μητρώο, στο οποίο είναι δυνατό να αποθηκευτούν και κατ’ επέκταση να επαληθευθούν διάφορες πληροφορίες και δεδομένα, τα οποία συνήθως εντάσσονται σε μπλοκ, με τη χρήση κρυπτογραφικών μεθόδων και με τέτοιο τρόπο, ώστε να δημιουργείται μία συνεχής αλυσίδα η οποία φέρει αξία.
Ο ίδιος είχε επισκεφτεί ξανά την πόλη το καλοκαίρι για να εξετάσει το ενδεχόμενο εγκατάστασης τεχνολογικού κέντρου στη Θεσσαλονίκη, με αιχμή του δόρατος την Τεχνητή Νοημοσύνη, μία εξέλιξη που αναμφίβολα θα αλλάξει πίστα στις προοπτικές της Θεσσαλονίκης, καθιστώντας τη πανίσχυρο παίκτη στο τεχνολογικό οικοσύστημα.
Τα 5 σημεία – κλειδιά
1)Εποχή ανθοφορίας της καινοτομίας καταγράφεται στη Θεσσαλονίκη με επενδύσεις άνω των 300 εκατ. να μπαίνουν στις ράγες.
2) Η πόλη αποτελεί σημείο αναφοράς για την ερευνητική κοινότητα με πλήθος φορέων να επιτελεί αξιόλογο έργο που περνά κάτω από τα ραντάρ.
3) Το πιο κρίσιμο στοίχημα αφορά το τεχνολογικό πάρκο Thess INTEC, ένα πολλά υποσχόμενο project που μπορεί να αλλάξει επίπεδο σε ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα.
4) Ελπιδοφόρες προοπτικές ανάπτυξης διαγράφονται από τα projects που τρέχουν στην Τεχνόπολη, η οποία ξαναβρίσκει την χαμένη της αίγλη.
5)Στρατηγικό σχέδιο, συνεργασίες, ώσμωση έρευνας και επιχειρείν απαιτούνται… επειγόντως για να μετουσιωθεί η καινοτομία σε επιχειρημαιτκό προϊόν και να διαχυθεί η ανάπτυξη στην ευρύτερη περιοχή.
Το πιο κρίσιμο στοίχημα… αξίας 100 εκατ. ευρώ
Στη γραμμή εκκίνησης, μετά κόπων και βασάνων, το Thess INTEC
Ερευνητικά εργαστήρια, παραγωγικές μονάδες υψηλής τεχνολογίας, νανοτεχνολογία, τεχνητή νοημοσύνη, χώροι πρασίνου, εστίασης, παιδικός σταθμός, πίστα για αυτόνομα και ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα (!) αλλά και ένα ξενοδοχείο με θεματικό πάρκο – ενυδρείο προβλέπουν τα σχέδια για το Επιστημονικό και Τεχνολογικό Πάρκο 4ης γενιάς Thess INTEC με την πρωτοπορία να ρίχνει τον σπόρο, σπέρνοντας ανάπτυξη, όχι μόνο για την Θεσσαλονίκη αλλά και την ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Ελλάδας.
Το πάρκο που θα αναπτυχθεί στο ακίνητο 760 στρεμμάτων των πρώην εγκαταστάσεων της ΕΡΤ στην Περαία Θεσσαλονίκης (δίπλα στο αεροδρόμιο Μακεδονία σε παραθαλάσσια έκταση – φιλέτο) επιδιώκει να αποτελέσει τον game changer για την περαιτέρω ανάπτυξη του τεχνολογικού τομέα στην περιοχή, μετατρέποντας την Κεντρική Μακεδονία σε έναν ελκυστικό προορισμό για επιχειρήσεις, επενδυτές και ερευνητική κοινότητα.
Μετά την έκδοση των απαραίτητων αδειών που ολοκληρώθηκε πρόσφατα αλλά και τις επανειλημμένες δεσμεύσεις Θεοδωρικάκου πως θα διατεθούν όσα κονδύλια χρειάζονται (από τον προϋπολογισμό του υπουργείου Ανάπτυξης) καθώς το project ελέω… ανίκητης γραφειοκρατίας και καθυστερήσεων (το πήγαν πίσω τουλάχιστον τρία χρόνια) δεν προλαβαίνει τις προθεσμίες για τη διοχέτευση 33 εκατ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης (στο καλύτερο σενάριο θα χαθούν τα 16,5 εκατ. ευρώ, στο χειρότερο και τα 33 εκατ.), το Thess INTEC μπαίνει για τα καλά στη γραμμή εκκίνησης.
Μπουλντόζες αναμένεται να μπουν αρχές του 2026 (αφού τελειώσουν οι πρόδρομες εργασίες) με ορίζοντα ολοκλήρωσης των εργασιών και έναρξης λειτουργίας του πάρκου τα τέλη του 2027 – αρχές 2028.
Σε πρώτη φάση εκτιμάται πως στο πάρκο… θα βολτάρουν επενδύσεις πέριξ των 100 εκατ. ευρώ, με ισραηλινά funds (που έχουν ειδίκευση στην τεχνολογία), ερευνητικά και πανεπιστημιακά ιδρύματα (εγχώρια και διεθνή), ερευνητικούς φορείς αλλά και μεγάλες βιομηχανίες (από Ελλάδα και εξωτερικό) να πιάνουν θέσεις στις… παρυφές της καινοτομίας.
Στο Thess INTEC συμμετέχουν μεταξύ άλλων ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών, ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων, το ΑΠΘ, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης και η Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας με την αναλογία συμμετοχής ιδιωτών – δημοσίου να διαμορφώνεται στο 58-42%.
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 25-26.10.2025
