ΚΟΘ και ΟΜΜΘ: Ποδαρικό στη νέα χρονιά με βαλς και οπερέτα

Η Πρωτοχρονιά έχει τον δικό της ήχο. Δεν είναι μόνο τα ρολόγια που αλλάζουν χρόνο ούτε οι θόρυβοι της νύχτας που σβήνουν γρήγορα. Είναι ένας ήχος πιο διακριτικός, πιο επίμονος: Το βαλς που στριφογυρίζει ανάλαφρα, η πόλκα που χαμογελά, η οπερέτα που συνδυάζει το φως με μία ανεπαίσθητη μελαγχολία. Με αυτόν ακριβώς τον ήχο υποδέχεται το 2026 η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, σε μία πρωτοχρονιάτικη συναυλία αφιερωμένη στη βιενέζικη μουσική παράδοση, εκεί όπου η κομψότητα δεν είναι επιφάνεια, αλλά ουσία.

Το πρόγραμμα αντλεί από την καρδιά της οπερέτας και της ελαφράς συμφωνικής μουσικής του ύστερου 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα. Βαλς και πόλκες του Γιόχαν Στράους του νεότερου, άριες και ντουέτα των Φραντς Λέχαρ και Σπύρου Σαμάρα, αλλά και εκτενή αποσπάσματα από την οπερέτα Σίσσυ του Φριτζ Κράισλερ συνθέτουν ένα σύνολο που δεν λειτουργεί αποσπασματικά, αλλά ως ενιαία αφήγηση. Τη μουσική διεύθυνση αναλαμβάνει ο Μιχάλης Οικονόμου, ένας αρχιμουσικός που γνωρίζει σε βάθος και υπηρετεί με αφοσίωση αυτό το ρεπερτόριο.

«Μία μουσική ευχή για τον νέο χρόνο»

Για τον Μιχάλη Οικονόμου, η πρωτοχρονιάτικη συναυλία δεν είναι απλώς μία εορταστική συνθήκη, αλλά μία συμβολική χειρονομία. «Πέραν της παράδοσης που έχει δημιουργηθεί στη Βιέννη και που όλοι έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε κάθε Πρωτοχρονιά, το να ξεκινάς το έτος με μουσική γεμάτη με τόση ομορφιά και χάρη είναι αληθινή ευλογία», λέει. Η βιενέζικη μουσική, όπως εξηγεί, λειτουργεί σχεδόν ως ευχή που απευθύνεται στο μέλλον. «Δεν μπορώ να σκεφτώ πιο κατάλληλη συγκυρία. Είναι σαν να εύχεσαι η χρονιά να είναι τόσο όμορφη και τέλεια όσο και η συγκεκριμένη μουσική».

Η «Σίσσυ»: Ιστορία, αφήγηση, ιδέα

Κορωνίδα του προγράμματος είναι η οπερέτα Σίσσυ του Φριτζ Κράισλερ, ένα έργο που ξεπερνά τον χαρακτήρα του ευχάριστου θεάματος. «Η Σίσσυ είναι ένας ύμνος στην προσωπική ελευθερία, τον ανθρωπισμό και τη γοητεία», σημειώνει ο μαέστρος, «σε αξίες που κλονίστηκαν βαθιά στην Ευρώπη της δεκαετίας του 1930».

Βασισμένος στην παράδοση της βιενέζικης οπερέτας των Στράους, Λέχαρ και Κάλμαν, ο Κράισλερ αναδεικνύει τη βιενέζικη κουλτούρα μέσα από βαλς και νοσταλγικές μελωδικές γραμμές, δημιουργώντας έναν κόσμο όπου η λάμψη συνυπάρχει με την εσωτερικότητα. Στην παρούσα παραγωγή, η αφήγηση της ζωής της Σίσσυς, μέσα από τα κείμενα της Ανθής Σαββάκη, λειτουργεί ως συνδετικός ιστός ανάμεσα στα μουσικά μέρη, προσδίδοντας θεατρικότητα και ιστορικό βάθος.

«Προσωπικά ταυτίζομαι τόσο πολύ με αυτό το είδος», λέει ο Μιχάλης Οικονόμου, «που κάθε δευτερόλεπτο πρόβας και συναυλίας είναι για μένα αληθινή διασκέδαση».

Η ενότητα μέσα στην ποικιλία

Ένα πρόγραμμα που περιλαμβάνει πόλκες, βαλς, άριες και ντουέτα εγκυμονεί πάντα τον κίνδυνο της αποσπασματικότητας. «Η ομοιογένεια και η ροή είναι το μεγάλο στοίχημα για κάθε αρχιμουσικό», παραδέχεται. Εδώ, όμως, η μουσική συγγένεια των συνθετών και η αφηγηματική δομή της παράστασης καθιστούν τη διαδοχή φυσική και οργανική.

Η ζωντανή εμπειρία ως αναγκαιότητα

Για τον Μιχάλη Οικονόμου, αυτή η μουσική υπάρχει πρωτίστως στη σκηνή. «Η λόγια μουσική είναι εξ ορισμού ταυτισμένη με τη ζωντανή ερμηνεία», τονίζει. Η ανθρώπινη φωνή, η λεπτομέρεια της ενορχήστρωσης, η αναπνοή της ορχήστρας, όλα αποκτούν ουσία μόνο μέσα στην αίθουσα συναυλιών.

Δεκαπέντε χρόνια κοινής πορείας με την ΚΟΘ

Η συνεργασία του με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης μετρά περισσότερα από δεκαπέντε χρόνια. Θυμάται ακόμη έντονα τις παραστάσεις της Νυχτερίδας λίγο πριν από την πανδημία. «Ήταν τέτοια η ταύτιση με τη μουσική και τη σκηνοθεσία, που κανείς δεν ήθελε να γυρίσει σπίτι του», λέει.

Για την ΚΟΘ μιλά με σαφή εκτίμηση: «Τη θεωρώ ορχήστρα που ανήκει στο υψηλότερο επίπεδο, με ευρωπαϊκά στάνταρντς». Και προσθέτει: «Υπάρχουν στιγμές που νιώθεις πραγματικά τυχερός που έκανες την ευτυχία σου επάγγελμα».

«Όταν διευθύνω Στράους, βιώνω την απόλυτη ευτυχία»

Η βιενέζικη οπερέτα, για τον μαέστρο, είναι μία από τις υψηλότερες μορφές τέχνης. Τα έργα της οικογένειας Στράους τα χαρακτηρίζει αληθινά αριστουργήματα, με ενορχήστρωση τόσο τέλεια, που η απουσία ακόμη και ενός δευτερεύοντος οργάνου αλλάζει ριζικά το αποτέλεσμα.

«Είναι σαν μουσική υπαγορευμένη αυθόρμητα, χωρίς καμία διόρθωση», λέει. «Αυτό το έχω νιώσει μόνο στη μουσική των Στράους και του Μότσαρτ». Και καταλήγει: «Όταν διευθύνω αυτό το ρεπερτόριο, βιώνω την απόλυτη ευτυχία -στην πρόβα και στη συναυλία».

Ίσως τελικά αυτή η ευτυχία να είναι το πιο πολύτιμο δώρο της πρωτοχρονιάτικης συναυλίας: Μία υπόσχεση ότι ο νέος χρόνος μπορεί να ξεκινήσει με χάρη, μνήμη και μουσική που αντέχει στον χρόνο.

Το πρόγραμμα της πρωτοχρονιάτικης συναυλίας

Γιόχαν Στράους ο νεότερος (1825-1899)
- Εισαγωγή από την οπερέτα Η Νυχτερίδα
- Tritsch-Tratsch-Polka, έργο 214
- Éljen a Magyar!, Ουγγρική Πόλκα, έργο 332
- Kaiser-Walzer, έργο 437
- Unter Donner und Blitz (Πόλκα)

Φριτζ Κράισλερ (1875-1962) -από την οπερέτα Σίσσυ
- Ντουέτο (Σίσσυ-Νενέ): Ich glaube, das Glück hält mich heute im Arm
- Ντουέτο (Ιλόνα-Κέμπεν): Jeden Mann selbst ein Philister
– Άρια (Σίσσυ): Ich mache oft die Augen zu
– Ντουέτο (Μαξ-Σίσσυ): Nimm von der Welt

Φραντς Λέχαρ (1870-1948)
- Άρια (Πρίγκιπας Σου-Τσονγκ): Dein ist mein ganzes Herz από την οπερέτα Η Χώρα του Μειδιάματος
- Άρια (Οκτάβιο): Freunde, das Leben ist lebenswert από την οπερέτα Ιουδήθ

Σπυρίδων-Φιλίσκος Σαμάρας (1861-1917)
- Ντουέτο (Μιχαλιός-Αρετούσα): Είναι ένα όνειρο από την οπερέτα Κρητικοπούλα

Αίθουσα Φίλων Μουσικής - Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (Μ1)

Πέμπτη 1 Ιανουαρίου 2026, Παρασκευή 2 Ιανουαρίου 2026, Σάββατο 3 Ιανουαρίου 2026 ώρα 19:00

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 28.12.2025