Γιάννης Οικονόμου στη «ΜτΚ»: Χρειαζόμαστε ισχυρό κρατικό σύστημα διανομής των επιδοτήσεων και καθαρισμό της κόπρου του Αυγεία

Δύο λόγους για τη -μέχρι στιγμής- αποτυχία της κυβέρνησης να λύσει το πρόβλημα των αγροτικών επιδοτήσεων αναφέρει ο Γιάννης Οικονόμου. Πρώτον, τη διαχρονική αδυναμία των κυβερνήσεων να «δομήσουν ένα αξιόπιστο, δίκαιο και λειτουργικό σύστημα διανομής των αγροτικών επιδοτήσεων». Και δεύτερον, το γεγονός ότι «στις παρυφές της εκάστοτε εξουσίας διαμορφώθηκε ένα σύστημα ανθρώπων που δεν έχουν πολιτικά και αξιακά χαρακτηριστικά. Μετακομίζουν από το ένα κόμμα εξουσίας στο άλλο, ανάλογα με το ποιο αναπτύσσει δυναμική, ώστε να είναι πάντα μέσα στον πυρήνα της εξουσίας και να καρπώνονται τα οφέλη της», σημειώνει σε συνέντευξή του στη «ΜτΚ» ο πρώην υπουργός. Προσθέτοντας ότι «πρόκειται για ανθρώπους που βρίσκονται αλλά και επικαλούνται την παράταξή μας ευκαιριακά και, φυσικά, δεν μπορούν να στιγματίζουν την ιστορία της ΝΔ».

Δηλώνει ότι η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη «έχει αποδειχθεί πολύ ανθεκτική στη διαδρομή της. Και αυτό γιατί, παράλληλα με τις αστοχίες, έχει προσφέρει πολλά και οι πολίτες κατανοούν ότι έχει ακόμα πολλά να προσφέρει».

Κύριε Οικονόμου, η υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ αποτέλεσε ένα σοβαρό πλήγμα στο προφίλ της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά την καταπολέμηση του «βαθέος κράτους». Γιατί «αποτύχαμε» όπως είπε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης;

Είναι δύο οι βασικοί λόγοι. Αρχικά, η διαχρονική αδυναμία πολλών κυβερνήσεων να δομήσουν ένα αξιόπιστο, δίκαιο και λειτουργικό σύστημα διανομής των αγροτικών επιδοτήσεων. Η αδυναμία αυτή άφησε πολύτιμο χώρο σε επιτήδειους να δράσουν με τρόπους πέραν της νομιμότητας. Και επείγει αυτές οι τρύπες να κλείσουν οριστικά. Διότι, εκτός των παρανομιών, το υπάρχον σύστημα είναι βαθιά δυσλειτουργικό και άδικο, δημιουργώντας πάμπολλα προβλήματα ακόμα και στους νόμιμους δικαιούχους. Προβλήματα που για να επιλυθούν χρειάζεται επισήμανση στις Αρχές, καθώς δεν υπάρχει τρόπος αυτόματου εντοπισμού και θεραπείας τους.

Στη συνέχεια, ο δεύτερος λόγος, είναι ότι εδώ και δεκαετίες διαμορφώθηκε στις παρυφές της εκάστοτε εξουσίας ένα σύστημα ανθρώπων που δεν έχουν πολιτικά και αξιακά χαρακτηριστικά. Μετακομίζουν από το ένα κόμμα εξουσίας στο άλλο, ανάλογα με το ποιο αναπτύσσει δυναμική, ώστε να είναι πάντα μέσα στον πυρήνα της εξουσίας και να καρπώνονται τα οφέλη της. Πρόκειται για ανθρώπους που βρίσκονται αλλά και επικαλούνται την παράταξή μας ευκαιριακά και, φυσικά, δεν μπορούν να στιγματίζουν την ιστορία της ΝΔ. Οι αρμόδιες Αρχές και η Δικαιοσύνη θα κρίνουν και θα αποφασίσουν. Οι ένοχοι θα πληρώσουν, με όποιον τρόπο προβλέπεται.

Τι μέλλει γενέσθαι από ’δω και πέρα; Αρκούν η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης από τον πρωθυπουργό και η δημιουργία ειδικής ομάδας ελέγχου με την Οικονομική Αστυνομία και την ΑΑΔΕ για την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων;

Μην υποτιμούμε αυτές τις δύο πρωτοβουλίες. Είναι γενναίες και σημαντικές. Όπως, όμως, προείπα, χρειάζεται ανάπτυξη ισχυρού και άρτιου κρατικού συστήματος διανομής των επιδοτήσεων και καθαρισμός της κόπρου του Αυγεία.

Μπορεί να ξεπεραστεί για την κυβέρνηση αυτό το τραύμα ή μήπως -όπως κάποιοι ισχυρίζονται- είναι αρχή του τέλους της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη;

Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει αποδειχθεί πολύ ανθεκτική στη διαδρομή της. Και αυτό γιατί, παράλληλα με τις αστοχίες, έχει προσφέρει πολλά και οι πολίτες κατανοούν ότι έχει ακόμα πολλά να προσφέρει. Είναι, σχεδόν, αναπόφευκτο σε μία εξαετή κυβερνητική πορεία να προκύψουν σκάνδαλα και κρίσεις. Εκείνο που βαρύνει είναι το πώς τα χειρίζεσαι. Δεν υποτιμώ το ότι δημιουργήθηκαν και γιγαντώθηκαν. Αυτό είναι συστημική αστοχία και μας βαρύνει η πολιτική ευθύνη. Αλλά το μείζον είναι τι κάνουμε, όταν αποκαλυφθεί ένα σκάνδαλο. Και μέχρι τώρα είμαστε άτεγκτοι, σε σημείο που και η Ευρωπαϊκή Δικαιοσύνη να μας επαινέσει επισήμως και δημοσίως για τις δράσεις μας στην προαγωγή της διαφάνειας και του δικαίου τα δύο τελευταία χρόνια. Αλλά ας μην ξεχνάμε μία βασική αλήθεια: Το πελατειακό σύστημα δεν δημιουργήθηκε από το νεοελληνικό Κράτος. Αντίθετα, το επί αιώνες προϋπάρχον πελατειακό σύστημα δημιούργησε το νεοελληνικό Κράτος. Και αυτό μόνο εμείς το λέμε και είμαστε οι μόνοι που το αντιπαλεύουμε. Για αυτό και τα αποστήματα σπάνε.

Στην αντιπολίτευση, πάντως, ζητούν πρόωρες εκλογές. Θα μπορούσαν να είναι μία λύση, έτσι ώστε να υπάρξει πολιτική λύση;

Η αντιπολίτευση ζητά εκλογές, γιατί δεν έχει τίποτα άλλο να πει. Ζητά το μείζον, γιατί δεν μπορεί να κάνει ούτε το έλασσον. Είναι παράλογο να χύνεις κροκοδείλια δάκρυα για τον κομματισμό και το πελατειακό σύστημα από τη μία, και από την άλλη να κλείνεις το μάτι σε όσους θέλουν το πολιτικό σύστημα όμηρο, τάζοντάς τους εκλογές κάθε τρεις και λίγο.

Αυτές τις ημέρες η κυβέρνηση συμπληρώνει δύο χρόνια της δεύτερης θητείας της. Είστε ευχαριστημένος από τις αποδόσεις της;

Κάθε σύγκριση, για να έχει νόημα, χρειάζεται ένα μέτρο. Αν το μέτρο είναι οι προηγούμενες κυβερνήσεις, από το 2015 και μετά, ναι. Αδιαμφισβήτητα. Αν είναι οι πιθανές εναλλακτικές από το υπάρχον πολιτικό σκηνικό, πάλι αδιαμφισβήτητα ναι. Γιατί η συνολική αποτίμηση, παρά τις αστοχίες, είναι θετική. Αν είναι, όμως, το απόλυτο, δεν θα μπορούσε κανείς να υπερβεί τον πήχη. Αλλά τέτοιες μαξιμαλιστικές προσδοκίες δεν είναι γόνιμες. Συσκοτίζουν και δεν φωτίζουν. Στον πραγματικό κόσμο πορεύεσαι με αποτυχίες και επιτυχίες και κρίνεσαι από το πού γέρνει η ζυγαριά.

Ποιο είναι το μεγάλο στοίχημα για τα επόμενα δύο χρόνια για την κυβέρνηση;

Το μεγάλο στοίχημα είναι η σύγκλιση μισθών και απαιτήσεων της καθημερινότητας. Αυτό είναι το μείζον. Η παγκόσμια αναταραχή έχει δημιουργήσει ανισορροπία τιμών και αμοιβών. Όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά εμείς πρέπει να λύσουμε το δικό μας πρόβλημα. Και αυτό θα γίνει μόνο με ταχεία αύξηση της ελληνικής παραγωγικότητας. Χρειαζόμαστε άμεσα μία παραγωγική επανάσταση, ειδικά στον πρωτογενή τομέα, μιας και χωρίς διατροφική επάρκεια θα έχουμε μπροστά μας Γολγοθά τα επόμενα χρόνια. Η επόμενη μεγάλη παγκόσμια γεωπολιτική κρίση θα αφορά το νερό και την τροφή.

Στη φετινή ΔΕΘ αναμένονται ανακοινώσεις για τη στήριξη της μεσαίας τάξης. Ποια μέτρα θεωρείτε ότι είναι must;

Το αρμόδιο κυβερνητικό επιτελείο επεξεργάζεται τα στοιχεία και θα προτείνει ενδεχόμενα στον πρωθυπουργό. Ιδεολογικά μιλώντας, θεωρώ ότι πρέπει να κοιτάξουμε τη δραστική μείωση της άμεσης φορολογίας στη μεσαία τάξη και τον επανασχεδιασμό της επιδοματικής πολιτικής, ώστε να ενθαρρυνθεί η δημιουργικότητα και η παραγωγικότητα. Δεν πρέπει να νιώθει η δημιουργική μεσαία τάξη ότι αδικείται.

Σας προβληματίζει το γεγονός ότι δεν έχει αναδειχθεί, ακόμα, ο βασικός πολιτικός αντίπαλος της ΝΔ και υπάρχει συχνά η αίσθηση ότι παίζετε χωρίς αντίπαλο;

Αυτό μας απασχολεί στη θεσμική του διάσταση. Αλλά, ταυτόχρονα, δεν είναι δικό μας πρόβλημα. Σε παγκόσμιο επίπεδο η αριστερά καταρρέει, γιατί ο σοσιαλισμός ξεπεράστηκε από την εποχή. Στον 21^ο αιώνα είναι ανεπίκαιρος. Ταυτόχρονα, και το κέντρο έχει ζήτημα, διότι ο κόσμος ζητά λύσεις σε προβλήματα (μεταναστευτικό, εθνική ταυτότητα, στέγαση, άμυνα κ.λπ.) που προϋποθέτουν σαφή ιδεολογική τοποθέτηση και όχι απλά διαχειριστικές προτάσεις. Μακάρι οι ζυμώσεις στην κοινωνία να αποδώσουν πολιτικά, αλλά δεν το θεωρώ πιθανό σε ρεαλιστικό ορίζοντα.

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 06.07.2025