Αγροτικές κινητοποιήσεις: Διάλογος ή κλιμάκωση μετά τις γιορτές;

Στα μπλόκα πέρασαν τις γιορτινές ημέρες των Χριστουγέννων εκατοντάδες αγρότες και κτηνοτρόφοι της χώρας που συνεχίζουν τις κινητοποιήσεις μέχρι να δοθούν ουσιαστικές λύσεις στα προβλήματα του κλάδου. Μέσα στα πρόχειρα καταλύματα που έστησαν κατά μήκος των κεντρικών δρόμων, οι παραγωγοί αντάλλαξαν ευχές δίπλα στα χριστουγεννιάτικά δέντρα που στόλισαν. Άκουσαν τα κάλαντα και κάθισαν όλοι μαζί στα εορταστικά τραπέζια, θέλοντας με αυτόν τον τρόπο αφενός να μειώσουν την ένταση των προηγούμενων ημερών και αφετέρου να στείλουν ένα διπλό μήνυμα στην κυβέρνηση.

Η προσωρινή αποκλιμάκωση των κινητοποιήσεων που σηματοδοτήθηκε από τη μερική απομάκρυνση των τρακτέρ και το άνοιγμα κεντρικών δρόμων, έδειξε ότι υπάρχει διάθεση συνεννόησης και αναζήτησης κοινού τόπου στο ενδεχόμενο ενός διαλόγου με κυβερνητικά στελέχη. Από την άλλη, μέσα από την παραμονή τους στα μπλόκα, ακόμη και κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων, οι αγρότες θέλησαν να δείξουν ότι δεν είναι διατεθειμένοι να κάνουν ούτε ένα βήμα πίσω αν δεν ικανοποιηθούν τα βασικά τους αιτήματα.

Μετά από σχεδόν έναν μήνα κινητοποιήσεων, οι εκπρόσωποι των αγροτών αποφάσισαν να παρατάξουν τα τρακτέρ τους παραπλεύρως των δρόμων που παρέμεναν αποκλεισμένοι για μέρες, προκειμένου να «απελευθερωθούν» οι λωρίδες κυκλοφορίας που είχαν καταληφθεί από τα γεωργικά μηχανήματα.

Κάτι αντίστοιχο αναμένεται να συμβεί και τις επόμενες ημέρες, καθώς οι διαμαρτυρόμενοι δεν θέλουν σε καμία περίπτωση να δυσκολέψουν τις μετακινήσεις των εκδρομέων που θα ταξιδέψουν για να γιορτάσουν την Πρωτοχρονιά και τα Θεοφάνια.

Ωστόσο η «ανακωχή» των αγροτών δεν κράτησε για μεγάλο χρονικό διάστημα αφού μετά τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων τα μέλη των αγροτικών μπλόκων προχώρησαν σε νέους αποκλεισμούς δρόμων.

Υπάρχει πιθανότητα για διάλογο μετά τις γιορτές;

Η περίοδος των γιορτών θεωρείται ευκαιρία για αποκλιμάκωση και αναζήτηση κοινού τόπου στον διάλογο, καθώς η συνέχιση των κινητοποιήσεων και μετά τις γιορτές, με τα τρακτέρ στους δρόμους, συνεπάγεται αυξημένο κόστος τόσο για τους αγρότες όσο και για την κυβέρνηση.

Σε καθημερινή βάση, κυβερνητικά στελέχη, μαζί με τον πρωθυπουργό, επαναφέρουν την πρόταση για έναρξη διαλόγου με τους αγρότες. Από την πλευρά τους, οι περισσότεροι παραγωγοί υποστηρίζουν ότι δεν έχουν ακόμη διαμορφωθεί οι απαραίτητες συνθήκες για μία τέτοια διαδικασία, ιδίως εν μέσω της εορταστικής περιόδου. Παρ’ όλα αυτά, υφίσταται επικοινωνία μεταξύ των δύο πλευρών, η οποία όμως παραμένει αποσπασματική και δεν φαίνεται να καθησυχάζει ή να πείθει τους αγρότες.

Την ίδια ώρα, κάλεσμα για κοινή κάθοδο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και ενιαία στάση απέναντι στην κυβέρνηση απηύθυναν οι αγρότες που συμμετείχαν σε συνάντηση εκπροσώπων από 18 μπλόκα απ’ όλη τη χώρα, η οποία πραγματοποιήθηκε χθες στην Επανομή, εν μέσω των κινητοποιήσεων του αγροτικού κόσμου.

Σύμφωνα με τους συμμετέχοντες, η συνάντηση ανέδειξε την κοινή εκτίμηση ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα ο πρωτογενής τομέας, σε ένα ευρύτερο περιβάλλον κοινωνικών και οικονομικών πιέσεων, απαιτούν άμεσες λύσεις από την κυβέρνηση, καθώς θεωρούνται ζωτικής σημασίας για τη συνέχιση της αγροτικής και κτηνοτροφικής δραστηριότητας.

Οι αγρότες υπογραμμίζουν την ανάγκη έναρξης ουσιαστικού διαλόγου για το παρόν και το μέλλον της ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, τονίζοντας ότι ο διάλογος αυτός θα πρέπει να διεξαχθεί χωρίς σκοπιμότητες και, όπως αναφέρουν, χωρίς πρακτικές στοχοποίησης όσων συμμετέχουν στις κινητοποιήσεις.

Όπως επισημαίνουν, στόχος τους δεν είναι η όξυνση των αντιπαραθέσεων αλλά η μετάβαση σε έναν γόνιμο και ουσιαστικό διάλογο, με γνώμονα το συμφέρον της εθνικής οικονομίας στο σύνολό της.

Στο πλαίσιο αυτό, οι εκπρόσωποι των μπλόκων απευθύνουν κάλεσμα προς όλους τους αγρότες να συμμετάσχουν ενιαία στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων

Σύμφωνα με κυβερνητικές διαρροές, το αγροτικό τιμολόγιο ρεύματος θα μπορούσε να διαμορφωθεί στα 8,3 λεπτά ανά κιλοβατώρα για τα επόμενα δύο χρόνια. Η πρόταση αυτή αντιμετωπίζεται θετικά από τους αγρότες, οι οποίοι ωστόσο ζητούν η συγκεκριμένη τιμή να έχει μεγαλύτερη χρονική διάρκεια. Από κυβερνητικής πλευράς εκτιμάται ότι μετά τη διετία το ενεργειακό κόστος θα υποχωρήσει, γεγονός που θα επιτρέψει τη διαπραγμάτευση ακόμη ευνοϊκότερων τιμών. Όπως επισημαίνουν χαρακτηριστικά, πριν από δύο χρόνια η τιμή είχε φτάσει τα 9,2 λεπτά, ενώ σήμερα μπορεί να προσεγγίσει τα 8 λεπτά ανά κιλοβατώρα.

«Να ενισχυθούν οι αποζημιώσεις»

Σε ό,τι αφορά το αγροτικό πετρέλαιο, οι αγρότες σημειώνουν ότι ο κρατικός προϋπολογισμός προβλέπει διάθεση 100 εκατομμυρίων ευρώ μέσω της αντλίας, ποσό αντίστοιχο με εκείνο που λάμβαναν μέχρι πέρσι απευθείας στους λογαριασμούς τους. Από την κυβέρνηση, ωστόσο, τονίζεται ότι οι πίνακες κατανομής ανά καλλιέργεια θα αναθεωρηθούν, γεγονός που αναμένεται να οδηγήσει σε αυξημένα ποσά. Υπενθυμίζεται, μάλιστα, ότι αν και αρχικά είχαν προβλεφθεί 100 εκατομμύρια ευρώ για το 2024, τελικά εξασφαλίστηκαν 150 εκατομμύρια, ενώ εκτιμάται ότι μέσω των δημοσιονομικών πλεονασμάτων μπορούν να αντληθούν επιπλέον πόροι για το αγροτικό πετρέλαιο, με τη διαδικασία να υλοποιείται μέσω εφαρμογής που έχει ήδη αναπτύξει η ΑΑΔΕ.

Παράλληλα, έχουν ήδη διατεθεί 160 εκατομμύρια ευρώ από αδιάθετα κονδύλια επιδοτήσεων και ελέγχους της ΑΑΔΕ, εκ των οποίων τα 80 εκατομμύρια κατευθύνονται σε αποζημιώσεις για σιτάρι, βαμβάκι και μηδική, ενώ τα υπόλοιπα 80 εκατομμύρια αφορούν την κτηνοτροφία. Οι αγρότες ζητούν την ενίσχυση αυτού του ποσού, ώστε να βελτιωθούν οι αποζημιώσεις ανά στρέμμα. Στο ίδιο πλαίσιο εκτιμάται ότι μπορούν να τεθούν προς συζήτηση και να επιλυθούν και άλλα αιτήματα του αγροτικού κόσμου.

Προειδοποιούν για κλιμάκωση μετά τις γιορτές

Με αιχμηρό λόγο και σαφείς προειδοποιήσεις για κλιμάκωση των κινητοποιήσεων, οι αγρότες όλης της χώρας διαμηνύουν ότι χωρίς συγκεκριμένες δεσμεύσεις από την κυβέρνηση δεν μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για έναν ουσιαστικό διάλογο. Όπως υπογραμμίζει στη «ΜτΚ» ο εκπρόσωπος Τύπου της Αγροτικής Ομοσπονδίας Λάρισας, Σωκράτης Αλειφτήρας, η εμπιστοσύνη απέναντι στην κυβέρνηση έχει κλονιστεί, ενώ τα προβλήματα του πρωτογενούς τομέα, όπως σημειώνει, αγγίζουν πλέον τα όρια της επιβίωσης.

Ο ίδιος τονίζει ότι οι αγρότες δεν απορρίπτουν τον διάλογο με την κυβέρνηση, ωστόσο θέτουν σαφείς όρους. «Ο διάλογος μπορεί να λύσει τα προβλήματα μας. Θέλουμε έναν διάλογο ο οποίος θα έχει οικοδομηθεί σε στέρεες βάσεις, οι οποίες αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν». Όπως υπογραμμίζει ο Σωκράτης Αλειφτήρας, απαιτούνται σαφείς προϋποθέσεις και εχέγγυα έτσι ώστε οι αγρότες να καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου ώστε να γίνει μια ουσιαστική συζήτηση με τη θέληση και των δύο πλευρών.

Παράλληλα, προειδοποιεί ότι οι κινητοποιήσεις θα συνεχιστούν και κατά τη διάρκεια των εορτών, εφόσον δεν υπάρξουν ουσιαστικές απαντήσεις από την κυβέρνηση. «Θα κάνουμε και Πρωτοχρονιά και Φώτα στους δρόμους αν χρειαστεί, αρκεί η κυβέρνηση να καταλάβει ότι τα προβλήματα είναι προβλήματα επιβίωσης. Ζητάμε από την κυβέρνηση και από τον πρωθυπουργό να μετατρέψει τη δηλωμένη κατανόηση σε συγκεκριμένες δεσμεύσεις» αναφέρει ο ίδιος.

Ο κ. Αλειφτήρας ξεκαθαρίζει μιλώντας στη «ΜτΚ» ότι οι αγρότες δεν προτίθενται να υποχωρήσουν. «Δεν πρόκειται να κάνουμε καμία έκπτωση στη ζωή μας, στην αξιοπρέπειά μας, στην αγάπη για το επάγγελμά μας». Όπως λέει, μετά τις γιορτές εξετάζεται το ενδεχόμενο περαιτέρω σκλήρυνσης της στάσης τους, με πολύωρους αποκλεισμούς εθνικών οδών και παρακαμπτηρίων, ενώ εκφράζει τη βεβαιότητα ότι η κοινωνία ήταν, είναι και θα παραμείνει στο πλευρό του αγροτικού κόσμου.

Σε απόγνωση οι νέοι αγρότες

Στα 34 του χρόνια, ο Νίκος Κωστούδης, γεωπόνος τρίτης γενιάς, προσπαθεί να κρατήσει ζωντανή μία δουλειά που γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη, μέσα σε συνθήκες που δοκιμάζουν τα όρια της αντοχής του. Η μέρα του ξεκινά από το χωράφι του στο Άδενδρο. Γεωπόνος τρίτης γενιάς, κουβαλά μία οικογενειακή ιστορία δεμένη με τη γη, μία σχέση που δεν είναι επάγγελμα αλλά τρόπος ζωής. Σήμερα όμως, όπως λέει, αυτή η σχέση δοκιμάζεται όσο ποτέ.

«Το βασικότερο που μας απασχολεί είναι το κόστος παραγωγής, που έχει φτάσει σε απλησίαστα επίπεδα», σημειώνει, περιγράφοντας μία πραγματικότητα που πιέζει ασφυκτικά τους ανθρώπους του πρωτογενούς τομέα. «Δεν είναι μόνο τα έξοδα που ανεβαίνουν. Έχουμε περιορισμούς σε φυτοφάρμακα που έχει απαγορεύσει η Ελλάδα, ενώ σε άλλες χώρες χρησιμοποιούνται. Την ίδια ώρα έρχονται προϊόντα από τρίτες χώρες που χρησιμοποιούν φυτοφάρμακα τα οποία εμάς μας απαγορεύουν και πωλούνται κανονικά», λέει, εξηγώντας πώς ο ανταγωνισμός είναι πλέον άνισος.

«Δεν θέλω να τα παρατήσω»

Στο μικροσκόπιο των αγροτών μπαίνει και πάλι ο ΟΠΕΚΕΠΕ, καθώς πληθαίνουν οι καταγγελίες για ασαφή εικόνα γύρω από τις επιδοτήσεις, καθυστερήσεις στις πληρωμές και ερωτήματα για τη διαχείριση κονδυλίων που θεωρούνται κρίσιμα για τη βιωσιμότητα του πρωτογενούς τομέα.

«Κανείς δεν ξέρει πού έχουν πάει οι επιδοτήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ. Η εξεταστική επιτροπή είναι κοροϊδία», αναφέρει, ξεκαθαρίζοντας ότι οι κινητοποιήσεις δεν είναι επιλογή σύγκρουσης με την κοινωνία. «Προφανώς δεν θέλουμε να είμαστε εδώ και να δημιουργούμε προβλήματα στον κόσμο, αλλά μας έχουν εξαντλήσει».

Παρά τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετωπίζει, ο Νίκος δεν σκοπεύει να εγκαταλείψει το επάγγελμα. Παραμένει στο χωράφι, ψάχνοντας λύσεις μέσα σε ένα περιβάλλον που αλλάζει διαρκώς. «Ψάχνω ποια προϊόντα πρέπει να καλλιεργήσω για να έχω βιώσιμη παραγωγή. Δεν θέλω να τα παρατήσω. Όσο κι αν θέλουν να τα παρατήσουμε, θα μείνουμε εδώ», λέει, συνοψίζοντας τη στάση μίας γενιάς που επιμένει να ριζώνει εκεί όπου μεγάλωσε.

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 28.12.2025