Βιοκλιματικά κτίρια, άγνωστος στρατιώτης και άταφοι νεκροί. Του Αργύρη Αργυριάδη

Πόσο συνάδει με τις δικές μας παραδόσεις να μην τιμούμε τους νεκρούς μας, ιδίως τους ήρωες;

Η εβδομάδα που μας πέρασε είχε ισχυρή δόση ενίσχυσης του εθνικού φρονήματος. Μεγαλειώδης στρατιωτική παρέλαση στη Θεσσαλονίκη κατά την επέτειο του «ΌΧΙ», εγκαίνια ενός όμορφου (εν μέρει) βιοκλιματικού κτιρίου την επομένη. Εξαφανίστηκε η ασχήμια του Πενταγώνου. Ένα κτίριο που ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1952 υπέστη -επιτέλους- τη δική του αναδόμηση.

Η ασχήμια κρύφτηκε πίσω από 30 κάθετες σειρές τριαντάμετρων περσίδων. Το αποτέλεσμα, ομολογουμένως, εντυπωσιακό, ενώ αναμένεται και η εσωτερική αναβάθμιση του κτιρίου που στεγάζει το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και τα τρία Γενικά Επιτελεία.

Γιατί μας νοιάζει η ανωτέρω ανακαίνιση; Πρώτον, γιατί ομορφαίνει την περιοχή και η Αθήνα αποκτά ένα νέο τοπόσημο. Πράγματι, η νέα βιοκλιματική όψη του κτιρίου σε συνδυασμό με την «Κιβωτό της Εθνικής Μνήμης» αποτελούν σημείο αναφοράς.

Δεύτερον, διότι αποδεικνύει ότι η Πολιτεία αρχίζει να αντιλαμβάνεται τη σημασία των συμβόλων του Κράτους. Και ναι, τα δημόσια κτίρια αντικαθρεφτίζουν την κρατική υπόσταση. Κτίρια που σέβονται τους χρήστες τους (υπάλληλοι ή επισκέπτες πολίτες) καταδεικνύουν τον ίδιο το σεβασμό του Κράτους στον πολίτη. Και στον τομέα αυτό το ελληνικό Κράτος υστερεί.

Αρκετά αστυνομικά μέγαρα δημιουργήθηκαν χάρη στη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων, πριν από 21 χρόνια. Τα περισσότερα παραμένουν σε άθλια κατάσταση. Αντιστοίχως, τα δικαστικά μέγαρα, ιδίως εκείνα που βρίσκονται στην περιφέρεια, αποδεικνύουν την έλλειψη σεβασμού του Κράτους προς τον θεσμό της Δικαιοσύνης.

Τέλος, στα στρατόπεδα της περιφέρειας σταμάτησε ο χρόνος. Έχουν την ίδια χωροταξική διάρθρωση και αντίστοιχες υποδομές από την εποχή του Σχεδίου Μάρσαλ.

Τι σημασία, όμως, έχουν τα σύμβολα του Κράτους, όταν έχουμε το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη; Αυτό που, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός, θα αναβαθμιστεί στο πλαίσιο διεθνούς διαγωνισμού (ίσως για να καταστεί περίκλειστος χώρος, ώστε να δύναται να δικαιολογηθεί νομικά η καταφανώς αντισυνταγματική τροπολογία που ήδη αποτελεί νόμο του Κράτους και ήδη παραβιάζεται).

Ίσως ο υπουργός έχει στο μυαλό του κάτι αντίστοιχο με την «Κιβωτό Εθνικής Μνήμης» που εγκαινίασε τον περασμένο Μάρτιο, εντός του Πενταγώνου. Τη συλλογή από τις εξάμετρες γυάλινες κολόνες που φέρουν πάνω τους χαραγμένα τα ονόματα των 121.692 πεσόντων των Εθνικών Αγώνων της Ελλάδας.

Ωραία τα ανωτέρω, αλλά το ελληνικό Κράτος τιμά τους νεκρούς του μόνον με μνημεία; Προτιμά να τους έχει «αγνώστους»; Πόσο συνάδει με τις δικές μας παραδόσεις να μην τιμούμε τους νεκρούς μας, ιδίως τους ήρωες; Και εδώ υπάρχει η μεγαλύτερη εθνική ατιμία απέναντι στους νεκρούς του έπους του '40.

Είναι γνωστό ότι περίπου 7.000 Έλληνες στρατιώτες παραμένουν σήμερα άταφοι εντός της Αλβανικής επικράτειας. Περίπου 8.000 είναι αυτοί που έχασαν τη ζωή τους στη Βόρεια Ήπειρο, στο πλαίσιο της μεγάλης ελληνικής αντεπίθεσης του Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου 1940, όταν ο ελληνικός στρατός κατέλαβε πρώτα την Κορυτσά και στη συνέχεια την Μοσχόπολη, το Αργυρόκαστρο και τη Χειμάρρα, διεισδύοντας στην αλβανική ενδοχώρα σε βάθος 80 χιλιομέτρων.

Ειδικά στην Κλεισούρα δόθηκε η πιο φονική μάχη, καθώς σκοτώθηκαν πέντε χιλιάδες οπλίτες και αξιωματικοί. Τα οστά τους, ακόμη και σήμερα, παραμένουν διάσπαρτα σε χωράφια, πλαγιές, βουνά, ακόμα και κάτω από κτίρια.

Μέχρι σήμερα, έχουν ενταφιαστεί στα κοιμητήρια Κλεισούρας και Βουλιαράτων τα οστά από 1000 περίπου πεσόντες στα βουνά της Αλβανίας, στο πλαίσιο της συσταθείσας -ήδη από το 2018- Διακρατικής Επιτροπής Ελλάδος-Αλβανίας, για την ανεύρεση, την περισυλλογή και τον ενταφιασμό των οστών των πεσόντων, ενώ η ταυτοποίηση των περισσότερων μέσω εξέτασης DNA γίνεται με ρυθμούς χελώνας. Τους προτιμούμε… αγνώστους.

Ωραία τα μνημεία, βέλτιστη η μνήμη. Και η μνήμη των ηρώων τούτης της χώρας προϋποθέτει σεβασμό και τιμή. Πρωτίστως την ταφή τους, που παραμένει από αρχαιοτάτων χρόνων, πράξη ιερή. Όλα τα υπόλοιπα έπονται…

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 02.11.2025