Γράφει
Μιχάλης Γουδής
Συνεργατισμός, αλληλεγγύη, καινοτομία και μία νοοτροπία πως όλα γίνονται. Αυτά είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του λεγόμενου οικοσυστήματος κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας (ΚΑΛΟ) της Καρδίτσας, που εδώ και δεκαετίες συνιστά έναν φάρο για το πώς οι πόλεις της ελληνικής περιφέρειας μπορούν να βελτιώσουν τις συνθήκες για τους πολίτες τους.
Η Αναπτυξιακή Καρδίτσας (ΑΝΚΑ), η Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας, η Ενεργειακή Κοινότητα Καρδίτσας (ΕΣΕΚ) και ο Κόμβος αποτελούν βασικά κομμάτια αυτού του παζλ που είχα τη χαρά να συνθέσω ξανά με αφορμή άλλη μία επίσκεψή μου στην περιοχή την περασμένη εβδομάδα. Στον δρόμο της επιστροφής, πάντα, με συνοδεύουν γενναίες δόσεις θετικής ενέργειας και έμπνευσης.
Η Ενεργειακή Κοινότητα Καρδίτσας παράγει πέλλετ, αξιοποιώντας υπολειμματική βιομάζα από την περιοχή που περιλαμβάνει δασικά υπολείμματα, αγροτικά υπολείμματα, κλαδέματα αστικών δένδρων ακόμα και υπολείμματα καφέ.
Έτσι, η κυκλική οικονομία παρέχει την απαραίτητη ύλη για την παραγωγή ενέργειας, η οποία δεν καλύπτει μόνο τις ανάγκες των μελών της ενεργειακής κοινότητας. Η δέσμευση για θετικό κοινωνικό αντίκτυπο κάνει τη διαφορά, έτσι όπως τη βιώνουν, για παράδειγμα, οι μαθητές και μαθήτριες του νηπιαγωγείου Καλλιφωνίου, που χάρη στα πέλλετ της ΕΣΕΚ έχουν πρόσβαση σε πράσινη, φτηνότερη ενέργεια, κάτι που επιτρέπει στο σχολείο να λειτουργεί και πάλι όλες του τις αίθουσες.
Η ΑΝΚΑ αποτελεί σημείο αναφοράς για την κοινωνική καινοτομία, όχι μόνο στη Θεσσαλία αλλά και συνολικά στη χώρα. Μέσα από την υλοποίηση εκατοντάδων προγραμμάτων, ο φορέας δημιουργεί προϋποθέσεις ενδυνάμωσης για πολίτες που το έχουν ανάγκη, συμβάλλοντας στην τοπική κοινωνική συνοχή και ανάπτυξη.
Εκτός από την πλούσια δραστηριότητά της στον ευρύτερο τομέα της αγροτικής παραγωγής μέσω του Leader, το Κέντρο Υποστήριξης Επιχειρηματικότητας Ανέργων και Μειονεκτούντων Πολιτών Δήμου Καρδίτσας (ΚΥπΕΑ) εντυπωσιάζει, όχι μόνο για την άρτια οργάνωση και λειτουργία του, αλλά και γιατί παράγει ουσιαστικές ιστορίες επιτυχίας, όπως μίας νεαρής κοπέλας που ήταν άνεργη, χωρίς εκπαίδευση ή κατάρτιση (ΝΕΕΤ) και σήμερα χάρη στην εκπαίδευση και την καθοδήγηση που έλαβε από την ΑΝΚΑ και τη μικροχρηματοδότηση από τη Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας λειτουργεί ένα εξαιρετικά επιτυχημένο ζαχαροπλαστείο με προσωπικό 12 ατόμων και απεύθυνση, συν τοις άλλοις, σε εστιατόρια της Θεσσαλίας.
Η Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας είναι το θεμέλιο για όσα καθίστανται εφικτά στην περιοχή. Μία ηθική τράπεζα που επιτρέπει στις συνεταιριστικές αξίες να βρουν πρακτική εφαρμογή. Πέραν του ρόλου της ως χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, η κοινωνική ευθύνη και η ανάπτυξη της κοινότητας χαρακτηρίζουν την αποστολή της.
Είναι δε ενδεικτικό του διαφορετικού τρόπου λειτουργίας της πως το μεγαλύτερο μέρος των πελατών της είναι και μέλη της, αποτελώντας εχέγγυο για τη συνεχή αναπτυξιακή πορεία της.
Ο Κόμβος, από την άλλη, είναι ένας φορέας υποστήριξης ομάδων, συλλογικοτήτων και κοινωνικών επιχειρήσεων που θέλουν να καταστήσουν βιώσιμη τη δραστηριότητά τους.
Μέσω διοικητικής υποστήριξης, εκπαίδευσης, συμβουλευτικής, ακόμα και μέσω της υποβολής προτάσεων χρηματοδότησης, πολλά εγχειρήματα στην ευρύτερη περιοχή βρίσκουν έναν απαραίτητο σύμμαχο. Έτσι, ουκ ολίγα άτομα αποκτούν λόγους να μείνουν και να δημιουργήσουν εκεί.
Κόντρα στις μεγάλες αντιξοότητες των τελευταίων ετών λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης αλλά και απέναντι στη de facto τάση πληθυσμιακής συρρίκνωσης, το εναλλακτικό μοντέλο που ενσαρκώνει το οικοσύστημα της ΚΑΛΟ στην Καρδίτσα αποδεικνύει πως ένας άλλος δρόμος είναι εφικτός και μάλιστα δοκιμασμένος σε διάρκεια ετών.