Για πολλούς και πολλές στην Ελλάδα, το Reddit παραμένει ένας σχετικά άγνωστος ψηφιακός χώρος. Όμως, για εκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως, και μια δραστήρια ελληνική κοινότητα, που αποτελείται από χιλιάδες χρήστες, το Reddit συνιστά ένα καθημερινό σημείο συνάντησης, συζήτησης και ανταλλαγής απόψεων.
Σε αντίθεση με τα κλασικά κοινωνικά δίκτυα, το Reddit λειτουργεί περισσότερο σαν ένα τεράστιο διαδικτυακό φόρουμ. Η πλατφόρμα χωρίζεται σε θεματικές ενότητες που ονομάζονται subreddits (π.χ. r/science, r/movies, r/greece), καθεμία με τους δικούς της κανόνες, συντονιστές και κουλτούρα. Κάθε ανάρτηση και σχόλιο εντάσσεται σε ένα συγκεκριμένο subreddit, με το περιεχόμενο να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο και όχι το ποιος/ποια το γράφει.
Με μια απλή ανάρτηση στο subreddit r/Greece, το οποίο αριθμεί περισσότερους από 260 χιλιάδες χρήστες ,το emakedonia.gr ρώτησε τους χρήστες γιατί θεωρούν το Reddit ξεχωριστό. Μέσα σε λίγες ημέρες συγκεντρώθηκαν περισσότερα από 60 σχόλια, με προσωπικές εμπειρίες και απόψεις που σκιαγραφούν γιατί αυτή η πλατφόρμα έχει αποκτήσει φανατικό κοινό.
Η ανωνυμία ως προϋπόθεση ελευθερίας
Η μεγαλύτερη διαφορά του Reddit από τα περισσότερα κοινωνικά δίκτυα είναι η έλλειψη απαίτησης για πραγματικά ονόματα ή προσωπικά στοιχεία. Οι χρήστες δημιουργούν λογαριασμούς με ψευδώνυμα και φωτογραφίες προφίλ προαιρετικά, γεγονός που, όπως επισημαίνουν πολλοί, τους επιτρέπει να εκφράζουν ελεύθερα ακόμη και αντιδημοφιλείς απόψεις χωρίς τον φόβο κοινωνικών «αντιποίνων».
Η ανωνυμία, σύμφωνα με τους συμμετέχοντες στο ρεπορτάζ του emakedonia.gr, κάνει τις συζητήσεις πιο αυθεντικές, ανθρώπινες και προσωπικές, σε αντίθεση με τις επιμελώς «στημένες» εικόνες που κυριαρχούν σε πλατφόρμες όπως το Instagram ή το Facebook. Ένας χρήστης τόνισε χαρακτηριστικά: «Ανωνυμία και κάποιες αυθεντικές απόψεις στην εποχή της ολοκληρωτικής παρακολούθησης των πάντων από τους πάντες και των “σωστών” στυλιζαρισμένων απόψεων».
«Η ανωνυμία σου επιτρέπει να εκφράσεις αντιδημοφιλείς απόψεις που ίσως πρέπει να ειπωθούν χωρίς τον φόβο των κοινωνικών “αντιποίνων”». Άλλος χρήστης προσθέτει πως «H ανωνυμία του Reddit κάνει τα θέματα πιο προσωπικά, πιο αυθεντικά, πιο ανθρώπινα και τελικά πιο ενδιαφέροντα».
Το Reddit ως κοινότητα - «Το καφενείο του χωριού»
Αρκετοί παρομοίασαν το Reddit με το καφενείο του χωριού, μόνο που εδώ οι θαμώνες είναι χιλιάδες και προέρχονται από κάθε γωνιά του πλανήτη. Μέσα από τα subreddits, οι χρήστες έρχονται σε επαφή με ιστορίες και εμπειρίες ανθρώπων που, υπό άλλες συνθήκες, δεν θα συναντούσαν ποτέ. Αυτό, για πολλούς, διευρύνει οπτικές και καταρρίπτει στερεότυπα.
«Το Reddit μου θυμίζει κάτι ωραίο, παλιάς κοπής, καφενειακό… Είναι το μόνο μέσο που μπορώ να διαβάσω κείμενο και σκέψεις», «Μου αρέσει να το σκέφτομαι σαν το καφενείο του χωριού, απλά αντί για χωριό έχεις την Ελλάδα και αντί για μπαρμπάδες ένα εξειδικευμένο κοινό», εξηγούν δύο χρήστες.
Για άλλους, η αξία βρίσκεται στη γνωριμία με διαφορετικές εμπειρίες και ιστορίες:
«Με έφερε σε επαφή με βιώματα και διηγήσεις ανθρώπων που θα ήταν απίθανο να συναντήσω στους συνήθεις κοινωνικούς μου κύκλους και έπαψαν κάπως να είναι αόρατοι σε εμένα».
Η θεματική δομή των subreddits επιτρέπει στον καθένα να «χτίσει» τη δική του εμπειρία: άλλα αφιερωμένα σε χόμπι, επιστήμη, τέχνες, ή απλά χιούμορ, άλλα πιο εξειδικευμένα, όπως το r/greece για την ελληνική επικαιρότητα ή το r/greek για την εκμάθηση της γλώσσας. Ο μηχανισμός ψηφοφορίας (upvotes και downvotes) δίνει έμφαση στις πιο δημοφιλείς ή ποιοτικές αναρτήσεις, αν και οι ίδιοι οι χρήστες αναγνωρίζουν ότι μπορεί να επηρεαστεί και από προκαταλήψεις.
Εκτός από συζητήσεις, στο Reddit υπάρχουν και οι δημοφιλείς συνεδρίες AMA (Ask Me Anything), όπου διασημότητες, ειδικοί αλλά και καθημερινοί άνθρωποι απαντούν σε ερωτήσεις της κοινότητας. Ετσι, πέρα από την κουβέντα και την ψυχαγωγία το Reddit είναι και ένα πρακτικό εργαλείο. Συχνά λειτουργεί ως «μηχανή αναζήτησης δεύτερης γνώμης».
Όπως λέει ένας χρήστης: «Έχει λύσεις σχεδόν για τα πάντα! Κυριολεκτικά πολλές φορές αν βάλεις στην αναζήτηση σου στο Google τη λέξη Reddit, 9/10 φορές θα βρεις αυτό που ψάχνεις».
Μια εναλλακτική κουλτούρα στον κόσμο των social media
Το Reddit δεν έχει γλιτώσει από φαινόμενα όπως το trolling, τα fake accounts ή την παραπληροφόρηση, ωστόσο, οι χρήστες θεωρούν ότι η δυνατότητα φιλτραρίσματος περιεχομένου και η θεματική οργάνωση μειώνουν την τοξικότητα. Σε μια εποχή που πολλά social media έχουν μετατραπεί σε «απρόσωπα feeds» γεμάτα αλγοριθμικά βίντεο, το Reddit προσφέρει, όπως λένε, έναν χώρο για πραγματικό διάλογο, έστω και με τις εντάσεις του.
Πολλοί χρήστες βλέπουν το Reddit ως αντίβαρο στην «επιφανειακή» λογική άλλων κοινωνικών δικτύων. «Έχω κόψει όλα τα σοσιαλ γιατί έχω βαρεθεί να βλέπω … πλούσιους που φοροδιαφεύγουν να περνάνε γ…α όσο εγώ ιδρώνω στο γραφείο».
Άλλος το συγκρίνει άμεσα: «Ουσιαστικά από όλα τα κοινωνικά δίκτυα τα μόνα που έχουν περιεχόμενο κείμενο είναι το Facebook και το Reddit, αλλά το Facebook προσπαθεί να τα κάνει όλα και καταλήγει να τα κάνει όλα μέτρια. Το Twitter είναι κάτι άλλο, κραυγές».
Eίτε ως χώρος ελευθερίας, είτε ως εναλλακτικό «καφενείο», είτε ως εργαλείο πληροφόρησης, το Reddit φαίνεται να καλύπτει κενά που αφήνουν τα υπόλοιπα κοινωνικά δίκτυα/ιστοσελίδες.
Τι είναι το Reddit - 5 βασικά σημεία
- Δομή σε κοινότητες (Subreddits)
Κάθε ανάρτηση γίνεται σε ένα θεματικό «δωμάτιο» συζήτησης, το λεγόμενο subreddit (π.χ. r/science, r/movies, r/greece). Κάθε subreddit έχει τους δικούς του κανόνες και συντονιστές. - Ανωνυμία
Δεν απαιτείται πραγματικό όνομα ή φωτογραφία προφίλ. Οι χρήστες συμμετέχουν με ψευδώνυμο, γεγονός που ενθαρρύνει πιο ειλικρινή και αυθεντική επικοινωνία. - Μηχανισμός ψηφοφορίας
Οι χρήστες μπορούν να ψηφίσουν θετικά (upvote) ή αρνητικά (downvote) για αναρτήσεις και σχόλια, επηρεάζοντας την ορατότητά τους. - Ποικιλία περιεχομένου
Από σοβαρές συζητήσεις και επιστημονικά θέματα έως χιούμορ, χόμπι και ψυχαγωγία. Συχνές είναι και οι συνεδρίες AMA (Ask Me Anything) με προσωπικότητες ή ειδικούς. - Διεθνής αλλά και τοπική κοινότητα
Αν και παγκόσμιο, διαθέτει ενεργές τοπικές κοινότητες, όπως το r/greece για ελληνική επικαιρότητα και το r/greek για την ελληνική γλώσσα.
