Θεσσαλονίκη: Η έκθεση «Το Λούβρο του Πολύκλειτου Ρέγκου» στο Βαφοπούλειο
Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή 10 Οκτωβρίου 2025, στις 19:00
- Newsroom
Tο κρεβάτι --ως χώρος γέννησης, έρωτα, ασθένειας, ανάπαυσης και θανάτου-- µετατρέπεται από ιδιωτικό αντικείµενο σε φορέα συλλογικής µνήµης και συµβόλων, στην έκθεση-Installation µε τίτλο «Κρεββάτια. Από τον Κ.Π. Καβάφη στον Γ. Ιωάννου και στο Ολοκαύτωµα», που εγκαινιάζεται στις 7 Νοεµβρίου 2025 στις 7µ.µ. στο Βαφοπούλειο Πνευµατικό Κέντρο.
Η έκθεση που φέρει την υπογραφή του δηµοσιογράφου, ερευνητή και συλλέκτη Γιώργη Μελίκη, προέρχεται από τις συλλογές του Εθνογραφικού Κέντρου Γιώργη Μελίκη - Κέντρο Έρευνας Μάσκας, και αποτελεί ένα πολυεπίπεδο εικαστικό και λογοτεχνικό ταξίδι µε άξονα το κρεβάτι ως σύµβολο της ανθρώπινης εµπειρίας. Μέσα από την ποίηση του Κ.Π. Καβάφη και τη γραφή του Γιώργου Ιωάννου, ο επισκέπτης καλείται να στοχαστεί πάνω στη διαχρονικότητα και τις αντιθέσεις της ανθρώπινης εµπειρίας, ενώ η θεµατική κορυφώνεται µε την αναφορά στο Ολοκαύτωµα µέσα από κρεβάτια και κεφαλάρια, "καταπληκτικά κοµµάτια", όπως λέει ο Γ.Μελίκης, αρκετά οποία, σύµφωνα µε τον συλλέκτη Δηµήτρη Ιωάννου, ανήκαν σε Εβραίους της Θεσσαλονίκης, της Κατερίνης και της Βέροιας.
Στο κρεβάτι συντελούνται οι πιο προσωπικές και βαθύτερες ανάγκες του ανθρώπου Ο ιδρυτής του Εθνογραφικού Κέντρου θυµάται ότι από παιδί τον γοήτευαν τα κρεβάτια, σαν έργα λαϊκής τέχνης, περιγράφοντας λεπτοµερώς εκείνο των γονιών του:
«Ήταν από κείνες τις καριόλες, όπως τα λέγανε, σιδερένιο µε σκαλιστές ζωγραφιστές ροζέτες στα κεφαλάρια και στρωµένο µε ασπροκεντήµατα και µπλακέτες της µάνας µου, µε κρεβατόγυρους περίτεχνους και µαξιλαροθήκες σαν περιστέρια, ήταν µέρος της καθηµερινής µου παραστατικής».
Έφηβος, διαβάζοντας τον Καβάφη, ο Γιώργης Μελίκης στεκόταν πάντα στα ποιήµατα όπου εµφανιζόταν η λέξη "κρεββάτι" "γραµµένη µε δύο βήτα, σαν να ξάπλωνε περισσότερο τη φαντασία µου», αναφέρει ο ίδιος. Η εικαστική εγκατάσταση στο Βαφοπούλειο αποτελείται από κεφαλάρια και ροζέτες από παλιά κρεβάτια, τα οποία "συνοµιλούν" µε τυπωµένα ποιήµατα και λογοτεχνικά αποσπάσµατα.
«Δεν νοµίζω ότι υπάρχουν πιο πολυσήµαντα αντικείµενα στην καθηµερινότητα του ανθρώπου από το κρεβάτι και το τραπέζι. Στο κρεβάτι, όµως, συντελούνται οι πιο προσωπικές και βαθύτερες ανάγκες του ανθρώπου. Για πολλούς το κρεβάτι είναι ταµπού, γιατί το συνδέουν ευθέως µε τον έρωτα, το σεξ και την ακολασία, λες και ο έρωτας είναι αµαρτία µεγάλη... Με αυτήν την έκθεση ήθελα να το απενοχοποιήσω. Να το δείξω όπως είναι: τόπος έρωτα και αρρώστιας, ζωής και θανάτου, της πιο προσωπικής ανθρώπινης στιγµής», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γιώργης Μελίκης.
Το σπαρακτικό "Κρεβάτι' του Ιωάννου
Η έκθεση ήταν προγραµµατισµένη να εγκαινιαστεί στις 31 Οκτωβρίου, αλλά πήρε µια µικρή αναβολή, λόγω µιας ευχάριστης, όπως αποδείχθηκε, έκπληξης, καθώς σε αυτήν θα περιληφθεί τελικά και το κρεβάτι του Γιώργου Ιωάννου, αντικείµενο ιδιαίτερης συναισθηµατικής και ιστορικής αξίας.
Αυτό κατέστη δυνατό, καθώς στον 6ο όροφο του Βαφοπουλείου βρίσκεται και είναι προσβάσιµο το αρχείο του Γιώργου Ιωάννου δωρεά της αδελφής του Δήµητρας και του γαµπρού του Μιχάλη Μυλαράκη, µε τον χώρο να είναι διαµορφωµένος µε τέτοιο τρόπο, ώστε να αναβιώσει το σπίτι του Ιωάννου στην Αθήνα, όπου έζησε και διέµενε µέχρι τον θάνατό του.
"Ο Ιωάννου µε το Ολοκαύτωµα ταυτίζονται γιατί εκείνος µας έδωσε το ερέθισµα µε το σπαρακτικό διήγηµά του "Το κρεβάτι" που αναφέρεται µε πολύ εύγλωττο τρόπο στον αγαπηµένο του 16χρονο Ίζο, Εβραίο της Θεσσαλονίκης", εξηγεί ο κ. Μελίκης.
Βέροια, Ρώµη, Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Βρυξέλλες
Η έκθεση έχει ήδη παρουσιαστεί στη Βέροια (Βυζαντινό Μουσείο), στη Θεσσαλονίκη (Art Thessaloniki) και στη Ρώµη, στο Museo Tuscolano Scuderie Aldobrandini, ενώ προγραµµατίζεται η µεταφορά της στην Αθήνα και τις Βρυξέλλες µέσα στο 2026.
Στην τωρινή της εκδοχή, στο Βαφοπούλειο, η έκθεση εµπλουτίζεται µε είκοσι εικαστικά τελάρα, 3-4 αυθεντικά κεφαλάρια κρεβατιών και αποσπάσµατα από το διήγηµα του Γιώργου Ιωάννου, δηµιουργώντας µια συνοµιλία ανάµεσα στη λογοτεχνία, τη λαϊκή τέχνη και την ανθρώπινη µνήµη.
