Θεσσαλονίκη: Από τα πατσατζίδικα της πόλης στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά- Ο πατσάς διεκδικεί θέση του στην UNESCO

Περισσότεροι από 30 τόνοι πατσά καταναλώνονται μέσα σε έναν χρόνο

Χοντροκομμένος ή ψιλοκομμένος, ανάμεικτος με ξύδι και μπόλικο σκορδοστούμπι, ο πατσάς είναι κάτι παραπάνω από μια σούπα καθώς παραμένει ένα πιάτο με έντονη ταυτότητα και ιστορία. Μάλιστα δεν είναι τυχαίο οτι στις 24 Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί να γιορτάζεται η παγκόσμια ημέρα πατσά, με Έλληνες και ξένους να τιμούν ένα φαγητό που ξυπνά μνήμες από το παρελθόν.

Στη Θεσσαλονίκη, ο πατσάς είναι σχεδόν θεσμός. Τα πατσατζίδικα της πόλης, ιδίως τις περασμένες δεκαετίες, ήταν σημείο αναφοράς για τους ξενύχτηδες, τους μουσικούς και τους θαμώνες των μπουζουκιών και των ρεμπετάδικων. Εκεί κατέληγαν οι παρέες, εκεί έκλειναν οι νύχτες. Σήμερα, παρότι η πόλη άλλαξε και τα μαγαζιά λιγόστεψαν, ο πατσάς είναι παρών. Δεν είναι πια μόνο φαγητό των μεταμεσονύχτιων ωρών, αλλά μια γεύση αυθεντική, που θυμίζει τη ζεστασιά της παράδοσης και την ταυτότητα της Θεσσαλονίκης.

Από τα βάθη της Ανατολίας στο ελληνικό τραπέζι

Ο Δημήτρης Τσαρούχας, ιδιοκτήτης του ιστορικού εστιατορίου «Τσαρούχας», συνεχίζει μια παράδοση πολλών ετών, διατηρώντας την οικογενειακή επιχείρηση που φημίζεται για τον πατσά της. Ο ίδιος μιλάει στο emakedonia.gr για την ιστορία, τη διατροφική αξία και το μέλλον του πατσά, αποκαλύπτοντας παράλληλα ότι βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία για την ένταξή του στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά της UNESCO.

«Η Παγκόσμια Ημέρα Πατσά, η οποία γιορτάζεται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, ξεκίνησε από έναν παράξενο και ιδιαίτερο λόγο. Τον 17ο αιώνα, στις 24 Οκτωβρίου 1662 ένας Άγγλος λόρδος, ως πρόεδρος της επιτροπής εμπορίου της Αγγλίας, έφτιαξε πατσά με μουστάρδα και τον πρόσφερε στη μνηστή του μαζί με ένα ποτήρι κόκκινο κρασί. Από εκείνη τη μέρα, το έδεσμα καθιερώθηκε και γιορτάζεται μέχρι σήμερα» αναφέρει.

Σύμφωνα με τον ίδιο, υπάρχουν και άλλες εκδοχές για την προέλευση του φαγητού. «Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ο πατσάς έχει τις ρίζες του στα αρχαία χρόνια, στον μέλανα ζωμό των Σπαρτιατών πολεμιστών, ένα φαγητό που έδινε ενέργεια και δύναμη στο πεδίο της μάχης. Άλλοι τον συνδέουν με τη Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη και τα βάθη της Ανατολίας» τονίζει.

patsatzidiko-1.jpg?v=0

Πολλαπλά οφέλη στην υγεία

Ο Δημήτρης Τσαρούχας, υπογραμμίζει οτι ο πατσάς είναι ένα φαγητό που προσφέρει σημαντικά οφέλη στην υγεία. Ο ίδιος, ως συνεχιστής μιας οικογενειακής παράδοσης δεκαετιών, τονίζει πως στόχος του είναι να διατηρηθεί αυτή η γευστική κληρονομιά

«Πολλοί ασθενείς τον επιλέγουν μετά από αρθροπλαστικές επεμβάσεις για ταχύτερη επούλωση των συνδέσμων, ενώ και άτομα με έλκη στομάχου βρίσκουν ανακούφιση με τη συχνή κατανάλωσή του. Εμείς στη Θεσσαλονίκη προσπαθούμε όσο μπορούμε να προωθούμε το συγκεκριμένο πιάτο, που το έχουμε λάβει από την προηγούμενη γενιά και θέλουμε να το μεταλαμπαδεύσουμε στις επόμενες. Οι νέοι τρώνε πατσά, αρκεί οι παλαιότεροι να τους μάθουν αυτή τη συνήθεια» επισημάινει.

patsas-pwXVx.jpg?v=0

Πάνω από 30 τόνοι μέσα σε έναν χρόνο

Την ίδια ώρα, η ζήτηση του συγκεκριμένου φαγητού φαίνεται να παραμένει σε εντυπωσιακά επίπεδα αφού κάθε χρόνο καταναλώνονται δεκάδες τόνοι πατσά. «Προσπαθούμε να προάγουμε την ελληνική παραδοσιακή κουζίνα και να τη φέρουμε εκεί που της αξίζει δηλαδή στο καθημερινό τραπέζι. Υπάρχουν χρονιές που καταναλώνονται 30 ή και 40 τόνοι πατσά, δηλαδή χιλιάδες μερίδες αφού ο κόσμος εξακολουθεί να συνδέει τον πατσά με το κρύο και να τον απολαμβάνει κυρίως ως σούπα».

Ο Δημήτρης Τσαρούχας επισημαίνει ότι από τον Φεβρουάριο του 2024 έχει ξεκινήσει η διαδικασία κατοχύρωσης της τεχνογνωσίας του πατσά ως άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Μαζί με τη συγγραφέα Λένα Οφλίδη, η οποία έχει γράψει το μοναδικό βιβλίο για τον πατσά, κατέθεσαν φάκελο για την κατοχύρωση του. Σύμφωνα με τον ίδιο, έχουν ήδη ολοκληρωθεί τα δύο από τα τρία στάδια της διαδικασίας και πλέον περιμένουν την τελική έγκριση από το Υπουργείο Πολιτισμού, ώστε ο φάκελος να σταλεί στην UNESCO.

Loader