Θεσσαλονίκη: Ολοκληρώθηκε ο 17ος Διεθνής Διαγωνισμός Σύνθεσης «Δημήτρης Μητρόπουλος»
Σε ποιους απονεμήθηκαν τα βραβεία
- Newsroom
Επιμέλεια: Νίκος Ηλιάδης
Ο Οκτώβριος είναι ο «Μήνας Πρόληψης και Ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού» η δε 25η Οκτωβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα κατά του καρκίνου του μαστού. Παράλληλα, στις 28 Οκτωβρίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Δωρεάς Οργάνων Σώματος και Μεταμοσχεύσεων. Στην Ελλάδα, έχει θεσπιστεί η 1η Νοεμβρίου ως Πανελλήνια Ημέρα Δωρεάς Οργάνων και Μεταμοσχεύσεων, η οποία συμπίπτει με την Ευρωπαϊκή Ημέρα Δωρεάς Οργάνων.
Με αφορμή αυτές τις επετείους η «Μακεδονία της Κυριακής» δημοσιεύει σήμερα έρευνα την οποία πραγματοποίησε για λογαριασμό της εφημερίδας η εταιρεία tο the point και αφορά τον καρκίνο του μαστού και τη δωρεά οργάνων.
Η έρευνα ήταν τηλεφωνική, έγινε στο διάστημα από 15 έως 24 Οκτωβρίου, σε δείγμα 808 ατόμων, άνδρες και γυναίκες ηλικίας άνω των 17 ετών, στο πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης.
=========================================
Α. ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
=========================================
Είναι ενημερωμένες
Όπως προκύπτει από τα ευρήματα της έρευνας οι γυναίκες του δείγματος, περίπου οκτώ στις δέκα εμφανίζονται να γνωρίζουν για την πρόληψη κατά του καρκίνου του μαστού. Συγκεκριμένα, στο ερώτημα «πόσο ενημερωμένη αισθάνεστε γενικά για την πρόληψη κατά του καρκίνου του μαστού;» ποσοστό 38,5% δηλώνει «πολύ ενημερωμένη», άλλο τόσο ποσοστό «αρκετά ενημερωμένη», 16,4% «μέτρια», 5,7% «καθόλου» και 0,8% «λίγο ενημερωμένη».
Το υψηλότερο ποσοστό καλά ενημερωμένων γυναικών (εννέα στις δέκα) εμφανίζεται στην ηλικιακή κατηγορία από 45 έως 54. Στις ηλικίες από 17 έως 34 το ποσοστό των ενημερωμένων γυναικών είναι χαμηλότερο, γεγονός απολύτως λογικό. Ωστόσο και πάλι βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα (66% έως 80%).
Το πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά»
Το 2022 τέθηκε σε εφαρμογή το πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του μαστού το οποίο φέρει το όνομα της πρώην προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Φώφης Γεννηματά, η οποία έχασε τη ζωή της λόγω αυτής της ασθένειας. Όπως προκύπτει από την έρευνα την ύπαρξη αυτού του προγράμματος γνωρίζουν οκτώ στις δέκα γυναίκες. Ειδικότερα, στο ερώτημα «Γνωρίζετε για το πρόγραμμα ‘Φώφη Γεννηματά’;» το 82,9% απαντά «ναι» και μόλις το 17,1% «όχι». Τα χαμηλότερα ποσοστά ενημέρωσης εμφανίζονται στις ηλικίες 17-24 (60%) και 25-34 (50%), ενώ το υψηλότερο ποσοστό (96%) είναι στην ηλικιακή κατηγορία 55 έως 64.
Μαστογραφία
Υψηλό είναι το ποσοστό των γυναικών οι οποίες έχουν κάνει μαστογραφία. Συγκεκριμένα, στο ερώτημα «Εσείς έχετε κάνει μαστογραφία μέσα στο τελευταίο έτος;», περίπου το 65% απαντά θετικά. Ειδικότερα ποσοστό 40,2% απαντά «ναι» και άλλο ένα 25,4% έκανε μαστογραφία μέσω του προγράμματος «Φώφη Γεννηματά». Το 18,9% απαντά αρνητικά, ενώ το 15,6% δηλώνει πως δεν έκανε επειδή δεν ανήκει στο κατάλληλο ηλικιακό εύρος.
Στις πλέον κρίσιμες ηλικιακές κατηγορίες τα ποσοστά όσων έχουν κάνει μαστογραφία είναι πολύ ικανοποιητικά, στο 83,4% στις ηλικίες 55-64 και στο 82,7% στην κατηγορία 45-54. Ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι περίπου μία στις δέκα γυναίκες (ποσοστό 9,7%) στην ηλικιακή κατηγορία 17-24 δήλωσαν ότι έχουν κάνει μαστογραφία.
Στις υπόλοιπες ηλικιακές κατηγορίες το ποσοστό των γυναικών που έχουν κάνει μαστογραφία είναι: στο 55,6% στις ηλικίες άνω των 65 και στο 71,4% στις ηλικίες 35-44.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το εύρημα σύμφωνα με το οποίο η μεγάλη πλειονότητα των γυναικών που έχουν κάνει μαστογραφία έχει προτιμήσει τον ιδιωτικό τομέα σε ποσοστό 76,3% έναντι 23,7% που έχει πάει σε δημόσια δομή. Το υψηλότερο ποσοστό γυναικών που προτίμησε το δημόσιο (79,5%) ήταν στις ηλικίες άνω των 65 ετών, ενώ το υψηλότερο ποσοστό στον ιδιωτικό τομέα (79,2%) καταγράφεται στις ηλικίες 35-44.
Γιατί δεν κάνουν
Λόγους οικονομικούς και έλλειψη ενημέρωσης επικαλούνται οι γυναίκες ως αιτιολογία για τη μη πραγματοποίηση μαστογραφίας. Συγκεκριμένα, στο ερώτημα «ποια πιστεύετε ότι είναι τα δύο μεγαλύτερα εμπόδια για να κάνει μία γυναίκα τις σχετικές προληπτικές εξετάσεις;» το 54,2% αναφέρει «οικονομικούς λόγους» και το 31,7% «έλλειψη επαρκούς ενημέρωσης». Περίπου μία στις τέσσερις (ποσοστό 24,2%) αναφέρει ως αιτία την «περιορισμένη πρόσβαση στις κατάλληλες υγειονομικές δομές», άλλο ένα 22,5% επειδή έχει “άγχος για τα αποτελέσματα” και 13,3% επικαλείται την έλλειψη χρόνου.
Το υψηλότερο ποσοστό όσων επικαλούνται οικονομικούς λόγους (68%) είναι στην ηλικιακή κατηγορία 55-64, έλλειψη επαρκούς ενημέρωσης (64,3%) στις ηλικίες 35-44, άγχος για τα αποτελέσματα (26,2%) στις άνω των 65 και περιορισμένη πρόσβαση στις υγειονομικές δομές (25%) στην κατηγορία 45-54.
=========================================
Β. ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ ΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΩΝ
=========================================
Στο θέμα της δωρεάς οργάνων και μεταμοσχεύσεων η Ελλάδα βρίσκεται πολύ πίσω σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, τα τελευταία τρία χρόνια παρατηρείται σημαντική αύξηση. Συγκεκριμένα, το 2024, η δωρεά οργάνων στην Ελλάδα κατέγραψε ρεκόρ όλων των εποχών με δέκα δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού, όταν το 2021 ήταν 4,7 ανά εκατ. πληθυσμού. Όπως προκύπτει από την έρευνα της to the point μία από τις αιτίες αυτής της υστέρησης είναι η έλλειψη επαρκούς ενημέρωσης.
Συγκεκριμένα, στο ερώτημα «πόσο ενημερωμένος/η νιώθετε όσον αφορά το θέμα της δωρεάς οργάνων, ιστών και των μεταμοσχεύσεων;» «πολύ ενημερωμένος/η» δηλώνει το 17,8% και «αρκετά» το 25,2%, σύνολο 43%. «Μέτρια ενημερωμένος/η» δηλώνει το 26%, «λίγο» το 14,9% και «καθόλου» το 15,7%.
Τα ποσοστά είναι ισορροπημένα ανάμεσα σε γυναίκες και άνδρες. Σε ό,τι αφορά τις ηλικίες, καλύτερα ενημερωμένη είναι η ομάδα 45-54, ενώ χειρότερη η ομάδα 25-34.
Οι δότες
Περίπου ένας/μία στους δύο έχουν δηλώσει ότι θέλουν ή σκέφτονται να γίνουν δότες οργάνων μετά θάνατο. Ειδικότερα, στο ερώτημα «είστε διατεθειμένος/η να γίνετε δότης οργάνων ή ιστών μετά θάνατον (αποβιώσας δότης);», μόλις το 8,3% αναφέρει «ναι, το έχω δηλώσει» και άλλο ένα 40,8% δηλώνει «ναι, το σκέφτομαι». Στον αντίποδα, ποσοστό 29,6% απαντά «όχι, θα ήθελα περισσότερη ενημέρωση» και άλλο ένα 17,5% απαντά «όχι, δεν εμπιστεύομαι τη μετέπειτα διαδικασία διαχείρισης των οργάνων».
Από όσους το έχουν δηλώσει ήδη οι περισσότεροι είναι άνδρες (12,1%), έναντι 4,1% των γυναικών. Το υψηλότερο ποσοστό (27,3%) όσων έχουν ήδη δηλώσει ότι είναι δότες συναντάται στην ηλικιακή κατηγορία 35-44. Υψηλά ποσοστά όσων των σκέφτονται να γίνουν δότες είναι στις κατηγορίες 45-54 (51,8%) και 17-24 (50%). Αντιθέτως περισσότερο επιφυλακτικοί εμφανίζονται όσοι/ες ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 55-64.
Πάντως, η γενική εικόνα που υπάρχει όσον αφορά τη δωρεά οργάνων και ιστών είναι θετική. Συγκεκριμένα, στο ερώτημα «ποια είναι η γνώμη σας για τη δωρεά οργάνων και ιστών από αποβιώσαντες δότες» (έως δύο απαντήσεις), το 71,8% τη θεωρεί ως «πράξη αλληλεγγύης και αλτρουισμού», το 37,5% δηλώνει πως «είναι κάτι σύμφωνο με τις αντιλήψεις μου για τη ζωή» και ένα 10% αναφέρει πως «είναι πνευματική ανακούφιση για τους συγγενείς». Αντιθέτως, ποσοστό 16,7% δηλώνει «φοβάμαι πως οι γιατροί δεν θα με φροντίσουν το ίδιο αν είμαι δυνητικός δότης» και άλλο ένα 5% αναφέρει ότι «είναι κόντρα στις θρησκευτικές μου πεποιθήσεις».
Δότες εν ζωή
Περισσότερη περίπλοκη είναι η κατάσταση όταν πρόκειται να γίνουμε δωρητές οργάνων εν ζωή. Ειδικότερα, στο ερώτημα «θα θέλατε να γίνετε ποτέ εθελοντής δότης οργάνων και ιστών ενώ είστε ζωντανός/ή (ζώντας δότης);», ποσοστό μόλις 3,8% απαντά «ναι, και το έχω κάνει». Επίσης, 2,9% δηλώνει «ναι, το έχω δηλώσει» και άλλο ένα 26,8% δηλώνει «ναι, το σκέφτομαι». Θετικό εμφανίζεται το 22,6% αλλά «μόνο για στενό μου πρόσωπο». Από ’κει και πέρα, περίπου ένας στους τέσσερις (ποσοστό 25,9%) δηλώνει «όχι, θα ήθελα περισσότερη ενημέρωση» και άλλο ένα 16,3% δηλώνει «όχι, δεν εμπιστεύομαι τη μετέπειτα διαδικασία διαχείρισης των οργάνων».
Οι άνδρες εμφανίζονται περισσότερο θετικοί ως προς τη δωρεά οργάνων και ιστών από ζώντες δότες. Απ’ όσους/ες έχουν γίνει ήδη δωρητές το υψηλότερο ποσοστό (15,6%) βρίσκεται στην ηλικιακή κατηγορία 35-44, ενώ το υψηλότερο ποσοστό (12,5%) όσων το έχουν δηλώσει είναι στην ομάδα 25-34 όπου επίσης συναντάται και η πλειονότητα (43,8%) όσων δηλώνουν ότι το σκέφτονται. Περισσότερο πρόθυμοι να γίνουν δότες (35,3%), αλλά μόνο για στενό τους πρόσωπο είναι οι της ηλικιακής ομάδας 17-24 στην οποία υπάγεται και η πλειονότητα (41,2%) όσων χρειάζονται περισσότερο ενημέρωση.
Πάντως, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων αντιλαμβάνεται τη σπουδαιότητα της δωρεάς οργάνων. Συγκεκριμένα, στο ερώτημα «ποια είναι η γνώμη σας σχετικά με τη δωρεά οργάνων και ιστών από ζώντες δότες;» (έως δύο απαντήσεις), το 67,9% δηλώνει ότι «μπορεί να σώσει μία ζωή» και άλλο ένα 49% ότι «μπορεί να αποτελέσει ζωτική βοήθεια για ένα στενό πρόσωπο». Στον αντίποδα, το 18,8% δηλώνει ότι «η ιδέα να μου αφαιρεθεί ένα όργανο/ιστός με φοβίζει», 7,5% πιστεύει ότι «η πολιτεία δεν στηρίζει επαρκώς τους ζώντες δότες μετά τη δωρεά» και ένα 2,1% δηλώνει πως κάτι τέτοιο «είναι κόντρα στις θρησκευτικές μου πεποιθήσεις».
Το email του υπουργείου
Στις αρχές Οκτωβρίου το υπουργείο Υγείας απέστειλε προς όλους/ες που έχουν ενεργό email στο gov.gr ένα μήνυμα για τη δωρεά οργάνων και ιστών. Στο ερώτημα «πόσο σημαντική θεωρείτε αυτήν την κρατική πρωτοβουλία;» περισσότεροι από επτά στους δέκα απαντούν θετικά. Συγκεκριμένα, «πολύ σημαντική» τη θεωρεί ένας στους τρεις (33,3%) και «αρκετά σημαντική» περίπου τέσσερις στους δέκα (39,2%). Απεναντίας, «λίγο σημαντική» τη θεωρεί ένας στους οκτώ (12,5%) και «καθόλου σημαντική» ένας στους δέκα (10%).
Εμπιστοσύνη στο γιατρό
Από την έρευνα προκύπτει ότι ιδιαίτερα σημαντικός γι’ αυτά τα ζητήματα είναι ο ρόλος του γιατρού. Ειδικότερα, στο ερώτημα «ποιον τρόπο ενημέρωσης εμπιστεύεστε περισσότερο για τέτοια ιατρικά ζητήματα;» περισσότεροι από επτά στους δέκα (ποσοστό 71,8%) απαντούν τον γιατρό μου. Άλλο ένα 14,8% εμπιστεύεται τους επίσημους φορείς (Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων, υπουργείο Υγείας κ.λπ.). Από ’κει και πέρα, 5,8% εμπιστεύεται το διαδίκτυο (μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ιστοσελίδες), 4,1% το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον και 2,5% τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 02.11.2025
