Γράφει
Μάρνη Χατζηεμμανουήλ
«Ο ήλιος είναι Έλληνας» και για όποιον έχει την παραμικρή αμφιβολία δεν έχει παρά να επισκεφθεί την Ελλάδα. Εδώ θα τον δει σε όλη του τη μεγαλοσύνη να ανοίγει τρυφερά το πρωινό παράθυρο της ζωής, κι έπειτα, τρέχοντας στον ουρανό, να φωτίζει και να ζεσταίνει τις καρδιές μέχρι να έρθει η ώρα να σφαλίσει τα βλέφαρα, χαρίζοντας τα πιο όμορφα ηλιοβασιλέματα στον κόσμο.
«Ο ήλιος είναι Έλληνας» τιτλοφορείται το τελευταίο έργο του Μηνά Βιντιάδη και του Γιάννη Ζουγανέλη, εκδόσεις Μετρονόμος, που συνδυάζει στίχους και μουσική, ένα βιβλίο που περιλαμβάνει διηγήματα και φωτογραφίες και συνοδεύεται από CD που περιέχει δώδεκα τραγούδια.
Στίχους για μελοποίηση, μικρά διηγήματα και φωτογραφίες έδωσε ο συγγραφέας, δημοσιογράφος και θεατρικός δημιουργός Μηνάς Βιντιάδης στον συνθέτη Γιάννη Ζουγανέλη, που δημιούργησε αυτά τα δώδεκα ξεχωριστά τραγούδια. «Τα χέρια τώρα θα σηκώσω, σαν φτερά αετού θα τ’ απλώσω, μα δεν μπορώ να πετάξω, παίξε ορχήστρα θα φωνάξω, θέλω μόνο να χορέψω, μια ματιά σου για να κλέψω...».
Τον Μηνά Βιντιάδη τον γνώρισα το 1996 από την Κλαούντια (σ.σ «Τι είπα στην Κλαούντια» εκδ. Λιβάνη), μέσα από τις εξομολογήσεις της όμορφης χορεύτριας. Σε ένα παιχνίδι λέξεων, «συστήθηκα» με τον συγγραφέα μέσα από τα λόγια που της είπε. Δίχως να ξέρω τάνγκο, τους ακολούθησα νοερά στο φημισμένο κλαμπ «Καζαμπλάνκα», κι έπειτα στην προκυμαία του Μπουένος Άιρες.
Ο Μηνάς Βιντιάδης, με μακρόχρονη πορεία στον χώρο του πολιτισμού και των ΜΜΕ, συνέχισε όλα αυτά τα χρόνια να γράφει και να δημιουργεί με συνέπεια και ευαισθησία, δίνοντας βαρύτητα στην τέχνη συνολικά.
«Τα τελευταία χρόνια σκάρωνα ποιηματάκια για την ψυχή, τους φόβους, τους έρωτες, την αδικία», λέει ο ίδιος. «Τα πήρε ο Γιάννης Ζουγανέλης και τα έκανε τραγούδια, κι ύστερα ο Θανάσης Συλιβός έφτιαξε ένα βιβλίο για τις εκδόσεις «Μετρονόμος». Κάθε τραγούδι συνοδεύεται από ένα διηγηματάκι και μία φωτογραφία που ταιριάζει με τον στίχο. Συγκίνηση μεγάλη που ο αξέχαστος Δάκης ηχογραφεί το τελευταίο τραγούδι, το ‘Σάββατο’, και μεγάλη χαρά για τους τραγουδιστές, που μαζί με τον Γιάννη ‘ζωντανεύουν’ τις έμμετρες ανησυχίες μου» εξηγεί. Γιατί «Ο Ήλιος είναι Έλληνας».
Σημαντικοί τραγουδιστές διαφορετικών μουσικών γενιών ερμηνεύουν τα τραγούδια: Σοφία Αρβανίτη, Ελπίδα Γαδ, Λούκας Γιώρκας, Αλέξανδρος Ζουγανέλης, Αιμιλία Καναρέλη, Ευανθία Κρητικού, Γιώργος Μπούμπας, Αγαπητός Πάχος και Αλέξανδρος Χατζής.
Παιχνιδιάρης και παρηγορητικός
«Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας, ο πετροπαιχνιδιάτορας, από την άκρη των ακρώ κατηφοράει στο Ταίναρο. Φωτιά 'ναι το πηγούνι του χρυσάφι το πιρούνι του. Εσείς στεριές και θάλασσες, τ' αμπέλια κι οι χρυσές ελιές ακούτε τα χαμπέρια μου, μέσα στα μεσημέρια μου», μας λέει ο Οδυσσέας Ελύτης στο ποίημα «Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας» που κλείνει θριαμβευτικά: «Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμε, μπήκαμε μες στα όλα και περάσαμε. Κι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτορα παντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτορα!».
Παρηγοριά είναι για τον Βίκτωρ Ουγκώ ο ήλιος, που σημειώνει: «Ακόμα και η πιο σκοτεινή νύχτα θα τελειώσει και ο ήλιος θα ανατείλει ξανά...».
Την πορεία του ήλιου στον ουρανό ακολουθούν τα ηλιοτρόπια, ενώ τη νύχτα στρέφονται αργά προς την ανατολή, περιμένοντας το επόμενο ξημέρωμα.
Έρωτες, πάθη και ηλιοτρόπια
Στη μυθολογία ο Ήλιος ήταν ερωτευμένος με την Ωκεανίδα νύμφη, Κλυτία, έρωτα που θέλησε να καταστρέψει η Αφροδίτη, επειδή ο Ήλιος φανέρωσε την κρυφή ερωτική της σχέση με τον Άρη. Τον καταράστηκε, λοιπόν, να ερωτευτεί παράφορα τη Λευκοθόη, κόρη του βασιλιά της Περσίας, Όρχαμου, και της Ευρυνόμης. Και πράγματι την ερωτεύτηκε. Καθώς ήταν πολύ όμορφη, ο Ήλιος έριχνε τις ακτίνες του μόνο πάνω της, ανατέλλοντας κάθε πρωί νωρίτερα και δύοντας αργότερα, για να τη φωτίζει. Η πρώην ερωμένη του Ήλιου, η Κλυτία, ζήλεψε και τα είπε όλα στον βασιλιά Όρχαμο. Εκείνος, για να τιμωρήσει την κόρη του, την έθαψε ζωντανή. Ο Ήλιος προσπάθησε να τη σώσει, αλλά ήταν πολύ αργά. Η κοπέλα είχε πεθάνει από ασφυξία. Τότε ο ήλιος την πότισε με αμβροσία. Το κορμί της Λευκοθόης έβγαλε ρίζες και έγινε το δέντρο που παράγει το λιβάνι. Ο Ήλιος διέκοψε κάθε επαφή με την Κλυτία και άρχισε να την περιφρονεί. Εκείνη από την απελπισία της μετατράπηκε σε ένα φυτό με κίτρινο χρώμα. Το ηλιοτρόπιο.
Δημοσιεύθηκε στην "Μακεδονία της Κυριακής" στις 03.08.2025