Γράφει
Μάρνη Χατζηεμμανουήλ
Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου το αγάπησα με την αγάπη του μπαμπά μου. Με τα δικά του μάτια, καθώς ήταν κοντά στον θεσμό με όλες του τις δυνάμεις από την εποχή του αντιφετιβάλ το 1977, και ως νομικός σύμβουλος μέχρι και τη διεθνοποίησή του το 1992. Τότε αποσύρθηκε, αλλά οι σχέσεις ζωής που δημιούργησε τα προηγούμενα χρόνια συνέχισαν να υπάρχουν και οι άνθρωποι, οι δημιουργοί, οι καλλιτέχνες, οι ηθοποιοί, ήταν εκεί μέχρι τελευταία στιγμή.
Το Φεστιβάλ ξεκίνησε το 1960 ως «Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου» με πρωτοβουλία του Παύλου Ζάννα, λογοτέχνη και κριτικού κινηματογράφου, που σήμερα το όνομά του έχει μία από τις αγαπημένες αίθουσες στο «Ολύμπιον» όπου παρακολουθούμε ταινίες, masterclasses και άλλες εκδηλώσεις του Φεστιβάλ. Σημαντικοί άνθρωποι ανέλαβαν το τιμόνι του, όπως ο σπουδαίος Μικρασιάτης λογοτέχνης, Ηλίας Βενέζης, που υπήρξε δύο φορές υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ, και αργότερα, όταν μετονομάστηκε σε «Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου», ο σημαντικότατος σκηνοθέτης, σεναριογράφος και μοντέρ, Νίκος Κούνδουρος, ενώ λειτούργησε ως εθνικό φεστιβάλ μέχρι το 1991, καθώς την επόμενη χρονιά, κατά την 33η διοργάνωσή του, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης διεθνοποιήθηκε.
Από την γιορτή του Φεστιβάλ εκείνης της εποχής παρήλασε όλος ο νέος ελληνικός κινηματογράφος, αλλά και διεθνείς προσκεκλημένοι με λαμπρά ονόματα σκηνοθετών, ηθοποιών, παραγωγών, ανθρώπων που πλαισίωναν με κάθε τρόπο και με πραγματική αγάπη τον θεσμό που χρόνο με τον χρόνο γιγάντωνε, χρόνο με τον χρόνο αγκάλιαζε όλο και περισσότερο όλους μας.
Στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών όπου για αρκετό καιρό γίνονταν οι προβολές, έλαμπε από τα χαμόγελά μας και εκεί είναι που είδαμε κάποιες από τις σπουδαιότερες ταινίες όλων των εποχών, γνωρίσαμε διάσημους σκηνοθέτες και ηθοποιούς, φωνάξαμε συνθήματα από τον β’ εξώστη και εντέλει κρατήσαμε τη γλύκα εκείνων των εποχών στην ψυχή μας μέχρι σήμερα. Ο αγαπημένος «παππούς», ο Γρηγόρης Δανάλης, ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ το 1989, και είναι ακριβώς η χρονιά που με βρίσκει κοντά στον θεσμό σε ένα γραφείο δίπλα του, παρακολουθώντας τα τεκταινόμενα και όλες ανελλιπώς τις ταινίες που η προβολή τους ξεκινούσε το απόγευμα και ολοκληρωνόταν το βράδυ. Και έπειτα πάρτι μέχρι το πρωί…
Όλα τα χρόνια, παρακολουθώ ταινίες και εκδηλώσεις του θεσμού. Φέτος, είδα κάποιες από αυτές, άλλες καλές, μια-δυο καλύτερες και κάποιες που θέλουν δουλειά ακόμα, ενώ δεν έχασα και τα masterclasses που το καθένα πρόσθεσε κάποιο διαφορετικό λιθαράκι.
Θα σταθώ, όμως, στην τόσο ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη παρουσίαση των δύο κασκαντέρ, του Σωτήρη Κρανιώτη και του Κρις Ραντάνοφ, από την ομάδα STUNT PROJECT -που ως έμπειροι επαγγελματίες με πείρα πάνω από 15 χρόνια στον χώρο, παρουσίασαν στο κοινό μεθόδους σχεδιασμού, εκτέλεσης και συντονισμού επικίνδυνων σκηνών, δίνοντας έμφαση στην ακρίβεια, τον ρεαλισμό και την ασφάλεια του επαγγέλματός τους.
«Τις παλαιότερες εποχές, ειδικότερα στο ξεκίνημα του επαγγέλματος, από το 1903 και μέχρι το 1950 οπότε δημιουργήθηκαν τα πρώτα σωματεία, υπήρχαν πολλοί τραυματισμοί», μας είπαν.
«Οι πρώτοι κασκαντέρ ήταν άνθρωποι ατρόμητοι που έμπαιναν χωρίς να νιώθουν φόβο σε επικίνδυνες σκηνές, δεν είχαν την απαραίτητη εκπαίδευση ούτε νωρίτερα είχαν επιχειρήσει να προβάρουν τον ρόλο αυτόν. Δεν είναι τυχαίο πως σε πολλές περιπτώσεις οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές ηθοποιοί, όπως για παράδειγμα, ο Μπάστερ Κίτον ή ο Τσάρλυ Τσάπλιν ήταν και αυτοί που έκαναν και τη δύσκολη δουλειά. Με τη δημιουργία του σωματείου τα πράγματα άλλαξαν, μπήκαν επαγγελματίες και φυσικά τέθηκε επιτακτικά το θέμα της ασφάλειας που ήταν και είναι το πιο σημαντικό».
Οι δύο κασκαντέρ παρουσίασαν στο κοινό βίντεο από την προετοιμασία που γίνεται σήμερα, ώστε ένας επαγγελματίας του είδους να μην κινδυνεύσει. «Οι σκηνές δράσης έχουν τη δική τους σκηνοθεσία, τη δική τους χορογραφία, το στήσιμο καρέ-καρέ», τόνισαν.
Οι παρευρισκόμενοι είχαν την ευκαιρία να δουν γυρίσματα από σκηνές δράσεις με κυνηγητό αυτοκινήτων, ξυλοδαρμούς, εκρήξεις αλλά και πυρκαγιά όπου ο κασκαντέρ τυλίγεται κυριολεκτικά στις φλόγες και ένα ολόκληρο συνεργείο είναι εκεί ετοιμοπόλεμο με τους πυροσβεστήρες στα χέρια μέχρι να έρθει η στιγμή να σβήσουν τη φωτιά από το σώμα του.
«Την ώρα που ένας διάσημος ηθοποιός καταχειροκροτείται, ένας αφανής ηθοποιός κάνει τη… δύσκολη δουλειά», είπαν, προσθέτοντας ότι «γι’ αυτό και είναι πολύ σημαντική η απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Ακαδημίας Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών για τη δημιουργία μίας νέας κατηγορίας βραβείου στα Όσκαρ που θα τιμά τη δουλειά των κασκαντέρ».
Η σημαντική αυτή προσθήκη θα κάνει την εμφάνισή της στην 100η τελετή απονομής των Όσκαρ το 2028, τιμώντας τις ταινίες που θα προβληθούν στους κινηματογράφους, το 2027.
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 09.11.2025