Μισθοί, φόροι, συντάξεις: Τι προβλέπει ο προϋπολογισμός του 2026

- Newsroom

Με τον προϋπολογισμό δημοσίων επενδύσεων του 2026, επισημαίνεται στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού, εξακολουθεί η αξιοποίηση πόρων για την περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της επιχειρηματικότητας και του φιλικού προς τις επενδύσεις περιβάλλοντος, την ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη, την προαγωγή της κοινωνικής ευημερίας και της κοινωνικής συνοχής, την καταπολέμηση κάθε μορφής διακρίσεων, την αειφόρο διαχείριση και αξιοποίηση του περιβάλλοντος καθώς και την αντιμετώπιση των δυσμενών συνεπειών των εξωγενών κρίσεων, περιλαμβανομένων και των κλιματικών κινδύνων.

Δημοσιονομικός στόχος παραμένει η ταχεία και αποδοτική απορρόφηση των προβλεπόμενων πόρων των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων και του ΤΑΑ, προκειμένου να εξασφαλιστεί έγκαιρα η μέγιστη δυνατή εισροή της ενωσιακής συνδρομής στο πλαίσιο των αναπτυξιακών στόχων.

Για το 2026 προβλέπεται διάθεση πόρων ύψους 9,5 δισ. ευρώ, που αντιπροσωπεύουν το 3,65% του ΑΕΠ, με κατανομή της συνολικής δαπάνης σε έργα που θα συγχρηματοδοτηθούν από πόρους της ΕΕ ύψους 6,2 δισ. ευρώ και σε έργα που θα χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από εθνικούς πόρους ύψους 3,3 δισ. ευρώ.

Στο πλαίσιο αυτό, αναμένεται η εντατικοποίηση της απορρόφησης των διαθέσιμων από το ΕΣΠΑ ποσών για την υλοποίηση των δράσεων που προαναφέρθηκαν, λαμβανομένου υπόψη ότι μετά το πέρας της προγραμματικής περιόδου 2014-2020 το κυριότερο μέρος των προβλεπόμενων πόρων για το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του ΑΠΔΕ αφορά στο ΕΣΠΑ 2021-2027.

Σημαντικό ρόλο για τη χρηματοδότηση των επενδύσεων το 2026 και τα επόμενα έτη αναμένεται να διαδραματίσει το νέο ΕΠΑ 2026- 2030. Το ολοκληρωμένο αναπτυξιακό πλαίσιο του ΕΠΑ 2026-2030 διαρθρώνεται στους ακόλουθους έξι αναπτυξιακούς στόχους:

• Κοινωνική Συνοχή και Ανάπτυξη,
• Ανάπτυξη Υποδομών και Μεταφορών,
• Πολιτική Προστασία και Αντιμετώπιση της Κλιματικής Κρίσης,
• Καινοτομία- Εξωστρέφεια και Ανταγωνιστικότητα,
• Ψηφιακός Μετασχηματισμός και Τεχνητή Νοημοσύνη και
• Πράσινη Ανάπτυξη και Πράσινος Μετασχηματισμός.

Ο συνολικός προϋπολογισμός του Προγράμματος για την περίοδο 2026-2030 προσδιορίζεται σε 12,827 δισ. ευρώ, ενώ με την υπερδέσμευση ανέρχεται σε 16,198 δισ. ευρώ. Η στρατηγική της υπερδέσμευσης αποσκοπεί στη διασφάλιση της πλήρους απορρόφησης των διαθέσιμων πόρων, αντισταθμίζοντας πιθανές καθυστερήσεις ή ματαιώσεις έργων.

Ο εν λόγω προϋπολογισμός κατανέμεται ως ακολούθως: ποσό 8,737 δισ. ευρώ (68,1% του ΕΠΑ) στα Τομεακά Προγράμματα, ποσό 2,5 δισ. ευρώ (19,5% του ΕΠΑ) στα Περιφερειακά Προγράμματα και ποσό 1,59 δισ. ευρώ (12,4% του ΕΠΑ) στα Ειδικά Προγράμματα. Η κατανομή αναδεικνύει τον κεντρικό χαρακτήρα του προγράμματος, με τα Τομεακά Προγράμματα να απορροφούν ποσοστό 68% των πόρων, ενώ παράλληλα, διατηρείται η σημαντική έμφαση στην αυτονομία των Περιφερειών και στην αξιοποίηση των εθνικών πόρων (19,5%).

Στα Ειδικά Προγράμματα Ανάπτυξης περιλαμβάνονται το Ειδικό Πρόγραμμα Φυσικών Καταστροφών, το Ειδικό Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, έργα Σύμπραξης Δημοσίου- Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και το Ειδικό Πρόγραμμα της Προεδρίας της Κυβέρνησης.

Αναλυτικά, για το 2026, ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει:

• Τη μεγάλη αναμόρφωση της κλίμακας φόρου εισοδήματος, με έμφαση σε οικογένειες με παιδιά, νέους και μεσαία τάξη, με δημοσιονομικό αντίκτυπο 1.218 εκατ. ευρώ.
• Τη σταδιακή κατάργηση του ΕΝΦΙΑ σε οικισμούς έως 1.500 κατοίκους, με 38 εκατ. ευρώ για το 2026.
• Την αναμόρφωση των τεκμηρίων διαβίωσης, που αποδίδει 40 εκατ. ευρώ.
• Τον μη συμψηφισμό του 50% της αύξησης των συντάξεων με την προσωπική διαφορά, μέτρο ύψους 75 εκατ. ευρώ.
• Τη μείωση ΦΠΑ κατά 30% σε νησιά Β. Αιγαίου, Σαμοθράκη και μικρά νησιά Δωδεκανήσου, με κόστος 25 εκατ. ευρώ.
• Τη μείωση κατά 50% του ελάχιστου εισοδήματος των ελεύθερων επαγγελματιών στους μικρούς οικισμούς, με 10 εκατ. ευρώ.
• Τα νέα μισθολογικά των Ενόπλων Δυνάμεων, με δημοσιονομικό αποτέλεσμα 162 εκατ. ευρώ.
• Την εξοικονόμηση από τη νέα δομή των Ενόπλων Δυνάμεων, που αποδίδει 77 εκατ. ευρώ.
• Την αύξηση της αποζημίωσης των οπλιτών, με κόστος 25 εκατ. ευρώ.
• Την αναμόρφωση μισθολογίων στα Σώματα Ασφαλείας, με 127 εκατ. ευρώ.
• Τη μισθολογική αναμόρφωση του ΥΠΕΞ, ύψους 30 εκατ. ευρώ.
• Το επίδομα ιδιαιτέρων καθηκόντων στα σωφρονιστικά καταστήματα, 6 εκατ. ευρώ.
• Την αναγνώριση integrated master για Πολυτεχνεία και πενταετείς σχολές, με 7 εκατ. ευρώ.
• Το αφορολόγητο επίδομα βιβλιοθήκης για μέλη ΔΕΠ και ερευνητές, 6 εκατ. ευρώ.
• Το Ταμείο Καινοτομίας Φαρμάκων, 50 εκατ. ευρώ.
• Την κατάργηση του τέλους συνδρομητικής τηλεόρασης, με 22 εκατ. ευρώ.

Πέρα από τα νέα μέτρα, συνεχίζουν να «γράφουν» στον προϋπολογισμό του 2026 και οι παρεμβάσεις που θεσμοθετήθηκαν εντός του 2025: η επιστροφή ενός ενοικίου (230 εκατ. ευρώ), η ενίσχυση των 250 ευρώ κάθε Νοέμβριο (360 εκατ. ευρώ), η αύξηση του εθνικού ΠΔΕ (500 εκατ. ευρώ) και η αύξηση του ορίου φαρμακευτικής δαπάνης (100 εκατ. ευρώ), μαζί με ειδικά μέτρα για υγεία, φαρμακευτική κάλυψη χαμηλοσυνταξιούχων, ενισχύσεις σε ένστολους και ρυθμίσεις για αναβαθμίσεις κτηρίων.

Στο τρίτο σκέλος, ο προϋπολογισμός καταγράφει όλες τις παρεμβάσεις που ενσωματώθηκαν ήδη από το 2025, όπως η οριζόντια αύξηση μισθολογίου στο Δημόσιο, η αύξηση των συντάξεων, η μείωση εισφορών, η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, η μείωση ΕΝΦΙΑ για ασφαλισμένα ακίνητα, τα κίνητρα καινοτομίας, οι φοροελαφρύνσεις για νέους γονείς, τα κίνητρα για γιατρούς σε άγονες περιοχές, η επέκταση της απαλλαγής ΦΠΑ στα νέα κτήρια, η αύξηση φοιτητικού επιδόματος και η ενίσχυση των στρατιωτικών σχολών.

Έτσι διαμορφώνεται το συνολικό πακέτο των 5,94 δισ. ευρώ για το 2026, καθώς προστίθενται τα 1,76 δισ. ευρώ των νέων μέτρων της ΔΕΘ στα 1,51 δισ. ευρώ των παρεμβάσεων που θεσμοθετήθηκαν μέσα στο 2025 και παραμένουν ενεργές, καθώς και στα 2,67 δισ. ευρώ των μέτρων που έχουν ήδη ενσωματωθεί από τον περασμένο προϋπολογισμό και συνεχίζουν να παράγουν δημοσιονομικό αποτέλεσμα τη νέα χρονιά. Ο υφυπουργός Θ. Πετραλιάς, στη διάρκεια της παρουσίασης, τόνισε ότι η άσκηση για το 2026 κλείνει με πλήρη κάλυψη του δημοσιονομικού χώρου, αφήνοντας περιθώριο για το 2027 μόνο υπό την προϋπόθεση ότι θα διατηρηθούν οι ρυθμοί ανάπτυξης, η αποκλιμάκωση του χρέους και η απόδοση των μέτρων κατά της φοροδιαφυγής.

Τι προβλέπεται σχετικά με το Υπερταμείο

Το 2026 αναμένεται να αποτελέσει έτος περαιτέρω καθιέρωσης του ρόλου του Υπερταμείου (ΕΕΣΥΠ) ως Sovereign Wealth Fund, με την υλοποίηση επενδύσεων μέσω του Επενδυτικού Ταμείου Καινοτομίας και Υποδομών, την επιτάχυνση του μετασχηματισμού των θυγατρικών εταιρειών, την αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων και τη δημοπράτηση νέων έργων στρατηγικής σημασίας από το PPF.

Επιπλέον, προβλέπονται:

• η έναρξη νέων σημαντικών έργων, όπως η ανάπλαση της ΔΕΘ, η είσοδος στρατηγικού επενδυτή στις Ελληνικές Αλυκές ΑΕ και η δημιουργία της μαρίνας Mega Yacht στην Κέρκυρα,
• η συνέχιση της ψηφιακής καταγραφής 36.000 ακινήτων της ΕΤΑΔ και η εκκίνηση της διαδικασίας αξιοποίησης 1.000 εξ αυτών,
• η περαιτέρω αναβάθμιση των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας με την παραλαβή επιπλέον νέων οχημάτων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, η οποία συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των πολιτών,
• η έναρξη επενδύσεων από το Επενδυτικό Ταμείο Καινοτομίας και Υποδομών και
• η βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών και της αποδοτικότητας των εταιρειών του χαρτοφυλακίου της μέσω επενδύσεων.

Τα ταμειακά έσοδα αποκρατικοποιήσεων που αναμένεται να πραγματοποιηθούν μέσω της ΕΕΣΥΠ προβλέπονται στο ποσό των 322 εκατ. ευρώ και διακρίνονται ως ακολούθως:

• ποσό 43 εκατ. ευρώ, που περιλαμβάνεται στις κατηγορίες «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» και «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» (μη χρηματοοικονομικές συναλλαγές), αφορά σε συμβάσεις παραχώρησης,
• ποσό 51 εκατ. ευρώ, που περιλαμβάνεται στην κατηγορία «Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων» (μη χρηματοοικονομικές συναλλαγές), αφορά σε πωλήσεις παγίων και
• ποσό 228 εκατ. ευρώ, που περιλαμβάνεται στην κατηγορία 45 «Συμμετοχικοί τίτλοι και μερίδια επενδυτικών κεφαλαίων» (χρηματοοικονομικές συναλλαγές), αφορά σε πωλήσεις μετοχών διαφόρων εταιρειών με μέτοχο το Δημόσιο ή/και την ΕΕΣΥΠ.