Γράφει
Νίκος Ηλιάδης
Προκάλεσαν πολλές συζητήσεις οι δηλώσεις του υφυπουργού Υποδομών Νίκου Ταχιάου περί τζαμπατζήδων στο μετρό Θεσσαλονίκης.
Συζητήσεις οι οποίες συνεχίστηκαν και μετά τις αποκαλύψεις του emakedonia.gr σχετικά με τα μέτρα τα οποία προτίθεται να πάρει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για να μειώσει την εισιτηριοδιαφυγή.
Συγκεκριμένα, το υπουργείο προσανατολίζεται σε δύο κυρίως παρεμβάσεις.
Η πρώτη θα είναι το εισιτήριο να έχει ισχύ μόνο για διαδρομή προς μία κατεύθυνση και όχι προς την αντίθετη, ενώ σήμερα η ισχύς του διαρκεί χρονικά για εβδομήντα λεπτά.
Το δεύτερο μέτρο αφορά κάποια αύξηση της τιμής του εισιτηρίου. Ειδικότερα, το μέτρο θα προβλέπει ότι κατά την έκδοσή του το εισιτήριο θα κοστίζει 0,80 ευρώ, από 0,60 που είναι σήμερα, αλλά όλες τις επόμενες φορές, όπως και κατά την επαναφόρτισή του, ο επιβάτης θα χρεώνεται με 0,60.
Με τα δύο αυτά μέτρα το υπουργείο πιστεύει ότι θα περιοριστεί το φαινόμενο το οποίο παρατηρείται σήμερα, αρκετοί επιβάτες να αφήνουν το εισιτήριό τους (προφανώς μιας χρήσης) στις σκάλες του μετρό για να το χρησιμοποιήσει κάποιος άλλος μέσα στο χρόνο των εβδομήντα λεπτών.
Οι αντιδράσεις και τα σχόλια, όπως διατυπώθηκαν σε διάφορα μέσα ενημέρωσης, αλλά και στα social media διέτρεξαν όλο το φάσμα: από ιδέες και προτάσεις για τον περιορισμό της εισιτηριοδιαφυγής, έως απόψεις του στυλ ότι “εδώ οι άλλοι τρώνε εκατομμύρια από τις κοινοτικές επιδοτήσεις, οι τζαμπατζήδες του μετρό σας πείραξαν;”.
Κατ' αρχάς ας προσπαθήσουμε να βάλουμε τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση.
Σύμφωνα με στοιχεία τα οποία παρουσιάστηκαν στη σύσκεψη της περασμένης Τετάρτης η οποία έγινε εδώ στη Θεσσαλονίκη για το θέμα αυτό, η εισιτηριοδιαφυγή αφορά περίπου το 15% των συνολικών ακυρώσεων από τα μηχανήματα εισόδου στους σταθμούς του μετρό. Σε ευρώ, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες εκτιμήσεις, αυτό μεταφράζεται σε απώλειες περίπου 1,5 εκατ. ετησίως.
Θα μπορούσε, επομένως, κάποιος να ισχυριστεί ότι οι δηλώσεις Ταχιάου ήταν ίσως υπερβολικές για ένα τόσο... πενιχρό ποσό. Από την άλλη, κάθε απώλεια εσόδων επιβαρύνει, εμμέσως, το σύνολο των πολιτών καθώς τα χρήματα αυτά θα τα κληθεί κάποια στιγμή να τα καταβάλει το Δημόσιο, άρα όλοι οι φορολογούμενοι.
Πέρα, όμως, από την ιδεολογικοποίηση του θέματος, το παράδοξο είναι ότι για τους λεγόμενους τζαμπατζήδες εκείνος που ευθύνεται περισσότερο είναι το ίδιο το υπουργείο.
Όταν κατασκευάζεις ένα μετρό εδώ και δεκαοκτώ χρόνια, δεν νοείται να μην έχεις έτοιμο το ηλεκτρονικό εισιτήριο (ενιαίο ή όχι με τα αστικά λεωφορεία) την ημέρα της έναρξης λειτουργίας του.
Δεν νοείται να έχουν περάσει οκτώ και πλέον μήνες από τις 30 Νοεμβρίου 2024 κι ακόμη να μην μπορεί ο επιβάτης να πληρώσει το κόμιστο με τη χρήση τραπεζικής κάρτας.
Εάν, λοιπόν, το επιβατικό κοινό έχει στη διάθεσή του το “άυλο” εισιτήριο, εάν μπορεί να πληρώνει ανέπαφα, καμία συζήτηση δεν θα γινόταν σήμερα περί τζαμπατζήδων.
Το επιχείρημα αυτό ενισχύεται από το γεγονός ότι, σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν στη σύσκεψη της Τετάρτης, το 40% της εισιτηριοδιαφυγής συναντάται κυρίως στις ηλικίες έως 30 ετών, οι οποίες έχουν τρομερή εξοικείωση με την τεχνολογία.
Και για να το προχωρήσω ακόμη περισσότερο, η τεχνολογική πρόοδος προσφέρει πλέον τη δυνατότητα να υιοθετήσουμε την αναλογική χρέωση για κάθε υπηρεσία, ακόμη και στη χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς. Δηλαδή να πληρώνεις ανάλογα με τη χρήση. Άλλο κόστος να έχει η μετακίνηση για δύο σταθμούς και διαφορετικά για δεκατρείς που διαθέτει προς το παρόν το μετρό Θεσσαλονίκης.
Τώρα θα πείτε, εδώ ακόμη ψαχνόμαστε με τα κέρματα και με τα χάρτινα εισιτήρια κι εσύ μας μιλάς για ΑΙ;