Κακοποίηση ζώων: Δηλητηριάσεις, βασανισμοί και ατιμωρησία - 727 διώξεις μέσα σε 4 χρόνια

Οι συχνότερες μέθοδοι θανάτωσης αδέσποτων - Τι άλλαξε ο νέος νόμος

Ένα σκοτεινό κεφάλαιο στην ελληνική κοινωνία παραμένει η κακοποίηση ζωών, με εκατοντάδες περιστατικά βασανισμών, δηλητηριάσεων και εγκατάλειψης να καταγράφονται κάθε χρόνο. Το τελευταίο περιστατικό που προκάλεσε φρίκη και καταγράφηκε στη χώρα ήταν στην Καλαμαριά, με ένα 34χρονο να κλωτσάει και στη συνέχεια να πατάει με το αυτοκίνητό του και να σκοτώνει ένα γατάκι. Ο ίδιος υποστήριξε στην απολογία του ότι δεν το έπραξε ηθελημένα, αν και η δράση του καταγράφηκε καρέ – καρέ. Μετά την απολογία του αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους, χωρίς να είναι ο πρώτος με την ίδια ποινική μεταχείριση, παρά την αυστηροποίηση του νόμου για κακοποίηση ζώων το 2021.

Από το 2020 μέχρι και το τέλος του 2024, ασκήθηκαν συνολικά 727 διώξεις για παραμέληση και κακοποίηση ζώων, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η εισαγγελέας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης, αρμόδια για την προστασία περιβάλλοντος και ζώων, Αικατερίνη Καραγιαννακίδου, στην ημερίδα «Κακοποίηση ζώων από τον άνθρωπο και κακώσεις ανθρώπων από τα ζώα» που διοργάνωσε ο Δήμος Θεσσαλονίκης, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Ιατροδικαστική– Ψυχιατροδικαστική του ΑΠΘ. «Έχουν ασκηθεί συνολικά 727 διώξεις τα τέσσερα τελευταία χρόνια, αλλά οι περισσότερες περιπτώσεις πήγαν στο αρχείο λόγω αγνώστων δραστών. Δεν μιλούν οι κλειστές κοινωνίες και είναι δύσκολο να βρούμε τους δράστες, ενώ, πολλές φορές, οι Δήμοι δεν μας βοηθούν και οι κτηνιατρικές εκθέσεις είναι ελλιπείς», είπε χαρακτηριστικά η κ. Καραγιαννακίδου.

Οι περισσότερες θανατώσεις ζώων, προέρχονται από τοξικώσεις, δηλαδή δηλητηριάσεις με φόλες, ενώ, πολλές φορές, οι κτηνίατροι συναντούν ζώα που έπασχαν από ασιτία, αλλά και ζώα που δέχθηκαν πυροβολισμό, σύμφωνα με τη Δήμητρα Ψάλλα, καθηγήτρια και διευθύντρια Εργαστηρίου Παθολογικής-Ανατομικής στο Τμήμα Κτηνιατρικής του ΑΠΘ. «Οι τοξικώσεις είναι το συχνότερο που συναντάμε. Υπάρχουν και περιστατικά πυροβολισμών και χτυπημάτων από τα οποία καταλήγουν άτυχα ζώα. Το χειρότερο που βλέπουμε είναι ζώα παραμελημένα που τα αφήνουν να λιώνουν από ασιτία», αναφέρει στη «ΜτΚ» η κ. Ψάλλα.

Πάντως, τα περισσότερα περιστατικά αφορούν αδέσποτα ζώα, καθώς φαίνεται ότι οι δράστες θεωρούν – λανθασμένα – ότι δεν θα τους ενοχλήσει κανείς. «Κυρίως αδέσποτα δέχονται τις επιθέσεις, σπάνια θα σκοτώσει κάποιος το δικό του ζώο. Δυστυχώς, το συχνότερο που βλέπουμε είναι να σκοτώνουν αθώα πλάσματα με πέτρες, ξύλα αλλά ακόμα και να τα πατάνε με αυτοκίνητο, όπως είδαμε στη Θεσσαλονίκη. Όσο για τις φόλες αποτελούν καθημερινότητα με πολλά ζώα να χάνουν την ζωή τους», σημειώνει στη «ΜτΚ» η πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομάδας Κατά της Κακοποίησης των Ζώων, Μάρθα Πουλτίδου.

Μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση

Η κακοποίηση ζώων δεν είναι απλώς ένα ζήτημα φιλοζωίας, αλλά η ένδειξη βαθιάς κοινωνικής παθογένειας που μας αφορά στο σύνολο. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, φαίνεται πως αλλάζει σε μεγάλο βαθμό η νοοτροπία πολιτών, που δεν γυρνούν πλέον την πλάτη σε περιστατικά κακοποίησης, αλλά προχωρούν σε καταγγελίες.

«Προσωπικά δεν θεωρών ότι αυξήθηκαν τα περιστατικά κακοποίησης ζώων, ενδέχεται και να έχουν μειωθεί. Αλλά υπάρχει μία μεγάλη αλλαγή στην κοινωνία και οι πολίτες είναι περισσότερο ευαισθητοποιημένοι. Παλαιότερα, μπορεί κάποιος να έβλεπε να πατούν ένα γατάκι και να μην έκανε τίποτα, πλέον προχωράει σε καταγγελία. Έτσι γίνονται και περισσότερα περιστατικά γνωστά», δηλώνει η καθηγήτρια του ΑΠΘ Δήμητρα Ψάλλα.

Ίσως παλαιότερα να γίνονται και ειδεχθέστερα εγκλήματα σε βάρος ζώων και να μην τα μαθαίναμε ποτέ, υποστηρίζει η Μάρθα Πουλτίδου. «Τώρα αργά ή γρήγορα γίνονται γνωστά σχεδόν τα περισσότερα περιστατικά. Παλιότερα ειδεχθέστερα περιστατικά, δεν τα μαθαίναμε και δεν υπήρχε η μετάδοση τους. Πλέον τα μαθαίνουμε άμεσα», αναφέρει.

Οι αστυνομικές Αρχές, ψυχολόγοι αλλά και κτηνίατροι τονίζουν ότι ένας δράστης που βασανίζει βάναυσα ένα ζώο μπορεί αργά ή γρήγορα να έχει την ίδια συμπεριφορά και σε έναν άνθρωπο. Σύμφωνα με την ψυχίατρο-ψυχοθεραπεύτρια Άλκηστη-Μαρία Ηγουµενάκη, που μίλησε στην ημερίδα «Κακοποίηση ζώων από τον άνθρωπο και κακώσεις ανθρώπων από τα ζώα», τα χαρακτηριστικά της αντικοινωνικής διαταραχής προσωπικότητας που συναντώνται στους κακοποιητές ζώων είναι, μεταξύ άλλων, η σκληρότητα και η αδιαφορία προς τα συναισθήματα των άλλων, η αδυναμία διατήρησης μακροχρόνιων σχέσεων, η επιθετικότητα , η έλλειψη τύψεων και η επανάληψη ψευδών δηλώσεων. Σημαντικό, σύμφωνα με την ίδια, είναι και το γεγονός ότι η πλειονότητα των γυναικών σε καταφύγια είπε ότι ο σύντροφός τους «είχε τραυματίσει ή σκοτώσει κατοικίδιο και πολλές φορές ήταν παρόντα και τα παιδιά τους».

Όσα άλλαξαν με τον νέο νόμο

Με τον Νόμο 4830/2021 για την κακοποίηση ζώων, η θανάτωση ζώου αναβαθμίστηκε σε κακούργημα και οι ποινές αυστηροποιήθηκαν για τους δράστες. «Οι διατάξεις για την κακοποίηση των ζώων αφορούν τις περιπτώσεις κακής και βάναυσης μεταχείρισης οποιουδήποτε είδους ζώου με προβλεπόμενη ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή, ενώ ο φόνος και ο βασανισμός αυτών, συνιστούν κακουργήματα με προβλεπόμενη ποινή κάθειρξης έως 10 ετών και χρηματική ποινή. Πέραν των ποινικών προβλέπονται και διοικητικές κυρώσεις, ενώ τηρείται και ηλεκτρονικό Μητρώο Παραβατών, στο οποίο περιλαμβάνονται οι καταδικασμένοι για αντίστοιχα αδικήματα», αναφέρει στη «ΜτΚ» ο ποινικολόγος Θοδωρής Καραγιάννης, για όσα άλλαξε ο νέος νόμος.

«Με βάση Κανονισμούς εσωτερικής υπηρεσίας Εισαγγελιών Πρωτοδικών στη χώρα έχουν οριστεί σε συγκεκριμένες πόλεις μεταξύ των Εισαγγελέων Ειδικών Υποθέσεων και Εισαγγελέων Προστασίας Ζώων, στις αρμοδιότητες των οποίων εντάσσεται, κατά κύριο λόγο, η έκδοση διάταξης περί προσωρινής και οριστικής αφαίρεσης ζώου συντροφιάς ή άλλου ζώου, καθώς και περί απαγόρευσης απόκτησης άλλου ζώου στις περιπτώσεις, που αυτό προβλέπεται. Επίσης, ο αρμόδιος εισαγγελέας έχει αρμοδιότητα να ασκεί την ποινική δίωξη κατόπιν σχετικών μηνύσεων, πορισμάτων, καταγγελιών, να αναπτύσσει συνεργασία με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς με αντικείμενο την προστασία των ζώων και να δέχεται πολίτες σε ακρόαση σχετικά με οποιοδήποτε θέμα ανακύπτει σε σχέση με τον οικείο νόμο», σημειώνει ο κ. Καραγιάννης και τονίζει πως «ο πρόσφατος νόμος θέσπισε σε περιπτώσεις τέλεσης αξιόποινων πράξεων σε βάρος ζώων τη δυνατότητα αυτοτελούς παράστασης προς υποστήριξη κατηγορίας στα πλαίσια του ανωτέρω νόμου, κάθε φιλοζωικού σωματείου ή φιλοζωικής οργάνωσης μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που δραστηριοποιείται σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο και είναι εγγεγραμμένα στο Μητρώο Φιλοζωικών Σωματείων και Οργανώσεων του ΕΜΖΣ».

Πάντως, η πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομάδας Κατά της Κακοποίησης των Ζώων, Μάρθα Πουλτίδου, αναφέρει ότι παρά τις αυστηροποιήσεις και τις αλλαγές, είναι ελάχιστοι αυτοί που βασάνισαν ζώα και κατέληξαν στη φυλακή. «Μπήκαν νέα πρόστιμα και ποινές, αλλά ο εισαγγελέας αποφασίζει πότε μία πράξη είναι κακούργημα και πότε πλημμέλημα. Μέχρι στιγμής, έχουμε λίγες περιπτώσεις που ασκήθηκε κακουργηματική δίωξη σε δράστες και κατέληξαν φυλακή», σημειώνει.

*Δημοσιεύτηκε στη «ΜτΚ» στις 08/06/2025

Loader