Σέρρες: Τα πετρόχτιστα τοξωτά γεφύρια του Κρουσοβίτη παίρνουν ξανά ζωή
Το σχέδιο του δήμου Σιντικής
Για πρώτη φορά μία αμιγώς ελληνική αποστολή εξερεύνησε το σπήλαιο «Η Τρύπα του Όρνιου» στην Τύμφη, δίπλα στον Εθνικό Δρυμό Βίκου-Αώου, στα Ιωάννινα, 21 χρόνια μετά την πρώτη εξερεύνηση του σπηλαίου από ελληνογαλλική αποστολή.
Η αποστολή του σπηλαιολογικού συλλόγου «Υπόκοσμος» αποτελούνταν από 19 άτομα και πραγματοποιήθηκε σε τρεις φάσεις:
Διερευνητική αποστολή: 4 Μαΐου 2025.
Προαποστολή: 6-9 Ιουνίου 2025.
Κύρια αποστολή: 27 Ιουνίου-5 Ιουλίου 2025.
Η «Τρύπα του Όρνιου» βρίσκεται εντός του φαραγγιού του Βαθύλακκου στο οροπέδιο της Αστράκας, σε υψόμετρο 1.580 μέτρων. Το οροπέδιο της Αστράκας είναι μέρος του Εθνικού Δρυμού Βίκου-Αώου και της Περιφέρειας Ηπείρου. Η περιοχή προστατεύεται από το Natura 2000 και διαχειρίζεται από τον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Βίκου-Αώου. Η κατάβαση στο σπήλαιο απαιτούσε τεχνητή αναρρίχηση, εναλλαγές στενών περασμάτων και προσεκτική χαρτογράφηση των μαιάνδρων. Στα -157 μέτρα βάθος, η θερμοκρασία μετρήθηκε στους 7,8°C.
Όπως εξηγεί στη «ΜτΚ», ο συντονιστής της αποστολής, Γιώργος Αγγελόπουλος, με 600 μ. βάθος, πρόκειται για ένα από τα βαθύτερα σπήλαια της Ελλάδας και το βαθύτερο σπήλαιο στην Ήπειρο. Στις περιοχές της Αστράκας και της Τύμφης, υπάρχουν πολλά βάραθρα, δηλαδή σπήλαια με κατακόρυφη ανάπτυξη. Στο εν λόγω σπήλαιο, για να φτάσει κάποιος στην είσοδό του, πρέπει να καταρριχηθεί με σχοινιά για 70 μ. στην πλαγιά του φαραγγιού, το οποίο καταλήγει να ενώνεται με το φαράγγι του Βίκου, κάτι εξαιρετικά σπάνιο για τα σπήλαια. Το όνομά του το είχε δώσει η γαλλική αποστολή γιατί στην είσοδο της σπηλιάς είχαν βρει το κρανίο από ένα πτηνό.
Ο κ. Αγγελόπουλος τονίζει ότι το σπήλαιο πρώτα απ’ όλα είναι ένα οικοσύστημα. «Όπως οι λίμνες, οι θάλασσες κ.λπ., έτσι και στα σπήλαια υπάρχει ζωή, η οποία μάλιστα δεν έχει ερευνηθεί και μελετηθεί επαρκώς λόγω των δυσκολιών της προσέγγισης και χρήζει προστασίας. Στα σπήλαια υπάρχουν μικροοργανισμοί, βακτήρια, νυχτερίδες που ενδημούν μόνο στις συγκεκριμένες συνθήκες και έχουν αναπτύξει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά». Ο Σύλλογος προέβη και σε δειγματοληψία υλικού το οποίο απεστάλη στα εργαστήρια. Προσθέτει, μάλιστα, πως το σπήλαιο έχει και ιδιαίτερο γεωλογικό ενδιαφέρον καθώς υπάρχουν εναλλαγές κατακόρυφων καταβάσεων με μαιάνδρους και στενώματα, όπου εμφανίζονται συχνά λάσπη και σταγονορροή, χωρίς ιδιαίτερο διάκοσμο από σταλακτίτες και σταλαγμίτες λόγω της κατακόρυφης ανάπτυξής του.
Οι δυσκολίες και οι στόχοι
Η μεγάλη δυσκολία και ιδιαιτερότητα του σπηλαίου είναι το πόσο απομονωμένο είναι, όπως περιγράφει ο συντονιστής της αποστολής. «Για να φτάσουμε στο σημείο και να χτίσουμε την κατασκήνωση χρειάστηκε να περπατήσουμε πέντε-έξι ώρες στον ορεινό όγκο της Αστράκας και χρειάστηκε να χρησιμοποιήσουμε πολλά ντόπια άλογα από την Τύμφη για να βοηθήσουν στη μεταφορά του εξοπλισμού, ο οποίος είχε μεγάλο βάρος». Κατά την εξερεύνηση χρησιμοποιήθηκαν 1.100 μέτρα σχοινιών, πάνω από 130 μεταλλικά στοιχεία στερέωσης, ενώ αξιοποιήθηκαν και παλαιότερες υποδομές από τη γαλλική αποστολή.
«Σκοπός δεν είναι να φτάσουμε στον πάτο» συνεχίζει ο κ. Αγγελόπουλος. «Το στοίχημα είναι να γίνει εφικτή η όλη διαδικασία με ασφάλεια και να λειτουργήσει η ομάδα, στόχοι οι οποίοι επιτεύχθησαν. Τελευταίος στόχος είναι να καταφέρουμε να φτάσουμε μέχρι το τέλος του. Το πιο σημαντικό είναι η εκ νέου χαρτογράφηση του σπηλαίου με σύγχρονα μέσα αλλά και να αποκτήσουν εμπειρία τα καινούρια μέλη του συλλόγου μας». Ο ίδιος σημειώνει επίσης πως στον όγκο της Αστράκας είδαν και άλλα βάραθρα που μπορεί να έχουν ενδιαφέρον, όπως την Προβατίνα, το Χάσμα του Έπους και την Τρύπα της Λυγερής, και έτσι δημιουργήθηκε και μία προσδοκία μήπως επαναληφθεί η αποστολή σε διαφορετικό σπήλαιο. «Όλα αυτά τα σπήλαια έχουν εξερευνηθεί τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 από Άγγλους και Γάλλους εξερευνητές. Στόχος μας είναι να χαρτογραφηθούν, φωτογραφηθούν και βιντεοσκοπηθούν εξ αρχής έτσι ώστε, σε συνεργασία με άλλους φορείς, να συγκεντρωθεί το υλικό και με τη βοήθεια της τεχνολογίας να δημιουργηθούν ρεαλιστικές απεικονίσεις έτσι ώστε να μπορούν όλοι να ‘επισκέπτονται’ το σπήλαιο χωρίς να χρειάζεται να κατέβουν όντως σε αυτό».
Σπηλαιολογικός Σύλλογος ΥΠόΚΟΣΜΟΣ
Ο Σπηλαιολογικός Σύλλογος ΥΠόΚΟΣΜΟΣ δημιουργήθηκε φέτος από εκπαιδευμένους εθελοντές που ήταν μέλη σε άλλους αντίστοιχους συλλόγους. Όπως σημειώνει ο κ. Αγγελόπουλος «ο κυριότερος σκοπός της ύπαρξης τέτοιων συλλόγων είναι για να ευαισθητοποιηθεί ο κόσμος σε ό,τι αφορά τα σπήλαια, ότι δηλαδή είναι οικοσυστήματα και όχι απλές ‘τρύπες’, ενώ έχουμε και στόχο να ξεκινήσουμε άμεσα και σεμινάρια σπηλαιολογίας στην Αθήνα».
Στις 7 Σεπτεμβρίου στο χωριό Βραδέτο Ιωαννίνων, ο Σύλλογος θα πραγματοποιήσει παρουσίαση των αποτελεσμάτων της αποστολής.
