Έγραψε ξανά τον γεωγραφικό χάρτη της Ελλάδας, έβγαλε από την απομόνωση «ξεχασμένες» περιοχές, αναδιαμόρφωσε το εμπορικό τοπίο, έκανε πιο ασφαλείς και πιο γρήγορες τις μετακινήσεις μας και τώρα… αλλάζει τιμονιέρη και ταχύτητα εν κινήσει.
Η Εγνατία Οδός, μία εμβληματικής σημασίας υποδομή για τη χώρα (900 χιλιόμετρα «μετρά» ο βασικός άξονας μαζί με τις καθέτους), περνάει στην κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ - Egis Projects αντί 1,4 δισ. ευρώ (περίπου) με τα έσοδα να κατευθύνονται στην αποπληρωμή του δημοσίου χρέους. Η παραχώρηση της Εγνατίας ήταν μνημονιακή υποχρέωση από το μακρινό… 2011.
Μνημόνια και αδήριτη ανάγκη για «βαριά» συντήρηση άνοιξαν το δρόμο στην παραχώρηση
Η σύμβαση παραχώρησης αφορά στη χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση αυτής και των τριών καθέτων οδικών αξόνων για χρονική περίοδο 35 ετών. Η Εγνατία Οδός είναι ένας ιδιαίτερα απαιτητικός οδικός άξονας που έχει κατασκευαστεί πριν από πολλά χρόνια, με τα δεδομένα να έχουν μεταβληθεί ριζικά σήμερα με την εκτέλεση εργασιών βαριάς συντήρησης (δεν έγινε ποτέ μέχρι σήμερα) του αυτοκινητόδρομου να κρίνεται άκρως απαραίτητη.
Το ορόσημο του Μαρτίου
Στο πλαίσιο αυτό, μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2026 (με πιθανότερο ενδεχόμενο το τέλος του 2025), το θέμα της μεταβίβασης της Εγνατία Οδού στον παραχωρησιούχο, θα έχει κλείσει, μετά από αλεπάλληλες καθυστερήσεις.
Αφού έγιναν οι απαραίτητες τροποποιήσεις στη σύμβαση, αυτή περνάει από το κόσκινο του Ελεγκτικού Συνεδρίου (στο οποίο ήδη έχει κατατεθεί) με τη διαδικασία να εκτιμάται πως θα ολοκληρωθεί έως τον Φεβρουάριο του 2026 και αμέσως μετά θα έρθει στη Βουλή για κύρωση, βάσει και όσων ανέφερε, απαντώντας σε ερωτήσεις βουλευτών, ο υφυπουργός υποδομών, Νίκος Ταχιάος.
Το τίμημα της Εγνατίας Οδού (θα καταβληθεί εφάπαξ μόλις η σύμβαση κυρωθεί από τη Βουλή) αναμένεται να μεταβληθεί εκ νέου, καθώς πρέπει να επανυπολογιστεί καθώς το κόστος δανεισμού έχει αποκλιμακωθεί ενώ ο νέος παραχωρησιούχος του οδικού άξονα έχει αναλάβει την πιστοποίηση των σηράγγων.
Το 2016 ξεκινήσαμε, το 2026 θα τελειώσουμε…
Το 2016 άρχισε η προετοιμασία του διαγωνισμού για την παραχώρηση, η οποία αποδείχθηκε μία μακρά διαδικασία. Πρώτα έπρεπε να χωροθετηθούν σταθμοί μετωπικών και πλευρικών διοδίων, κάτι που προκάλεσε αντιδράσεις στις τοπικές κοινωνίες. Από τους 13 σταθμούς διοδίων που λειτουργούσαν το 2019, πλέον λειτουργούν 19 μετωπικοί σταθμοί διοδίων και ακόμα 36 πλευρικοί. Τελικά, το 2021 μετά την αποσφράγιση των βελτιωμένων οικονομικών προσφορών, ανακηρύχτηκε προτιμητέος επενδυτής και φτάνουμε αισίως στο 2026 για να αναλάβουν την Εγνατία, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Egis.
Ο γόρδιος δεσμός της πιστοποίησης
Η ανάγκη καταγραφής και πιστοποίησης όλου του άξονα με ιδιαίτερη έμφαση στις γέφυρες και σήραγγες (έργο που είχε αναλάβει να υλοποιήσει η Εγνατία Οδός Α.Ε. και δεν το ολοκλήρωσε ποτέ, σύμφωνα με τον κ. Ταχιάο) πολλές εκ των οποίων έχουν κατασκευαστεί πριν από αρκετά χρόνια χωρίς όμως να έχουν συντηρηθεί επαρκώς, οι άδειες ελευθέρων διελεύσεων που διαθέτουν σήμερα χρήστες του οδικού άξονα και τώρα θα πάψουν να ισχύουν, θέμα με κοινωνικές προεκτάσεις και πολιτικό… κόστος προφανώς και η αθάνατη ελληνική γραφειοκρατία, περιλαμβάνονται μεταξύ των ζητημάτων τα οποία καθυστέρησαν σχεδόν πέντε χρόνια την ενεργοποίηση της σύμβασης παραχώρησης.
Η νέα τροποποιημένη σύμβαση που εξετάζει το Ελεγκτικό Συνέδριο αναθέτει στον νέο παραχωρησιούχο να προχωρήσει αυτός στην πιστοποίηση των σηράγγων.
«Σύγχρονος αυτοκινητόδρομος ευρωπαϊκών προδιαγραφών»
«Η κοινοπραξία είναι πανέτοιμη να αναλάβει την Εγνατία, θα εφαρμόσει απόλυτα όσα προβλέπει η σύμβαση για να είναι η Εγνατία ένας σύγχρονος αυτοκινητόδρομος ευρωπαϊκών προδιαγραφών, αναμένεται η ολοκλήρωση των διαδικασιών σύντομα. Δεν είναι μόνο οι σήραγγες που έπρεπε να πιστοποιηθούν , πρέπει να τρέξει και η βαριά συντήρηση του δρόμου», σημειώνουν πηγές με γνώση του θέματος στη «ΜτΚ».
Επενδύσεις 420 εκατ ευρώ στην πενταετία, 1,8 δισ. σε βάθος χρόνου
Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη σύμβαση παραχώρησης στην οποία μας παρέπεμψαν κύκλοι της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, εντός πέντε ετών από την έναρξη της παραχώρησης (μέχρι το 2030) θα ολοκληρωθούν σημαντικές επενδύσεις άνω των 420 εκατ. ευρώ για την ανάταξη του οδικού άξονα και την αναβάθμιση των κάθετων αξόνων. Μεταξύ των έργων περιλαμβάνεται η αναβάθμιση του οδικού άξονα Χαλάστρα – Εύζωνοι ώστε να αποκτήσει τεχνικές προδιαγραφές κλειστού αυτοκινητόδρομου, ικανοποιώντας ένα πάγιο αίτημα κατοίκων και φορέων της Κεντρικής Μακεδονίας.
Κατά τη διάρκεια των 35 ετών της σύμβασης παραχώρησης προβλέπεται να εκτελεστούν εργασίες βαριάς συντήρησης συνολικού κόστους 1,8 δισ. ευρώ. Οι εργασίες αυτές αφορούν κυρίως αντικαταστάσεις ασφαλτικών και οδοστρωμάτων, βαριά συντήρηση τεχνικών έργων (γέφυρες, σήραγγες), αντικαταστάσεις οριζόντιας και κάθετης σήμανσης (πινακίδες, διαγράμμιση) και αντικατάσταση μεταλλικών στηθαίων ασφαλείας.
Η Σύμβαση προβλέπει επίσης την κατασκευή και 16 Σταθμών Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών (ΣΕΑ) και 12 σύγχρονων χώρων στάθμευσης και αναψυχής κατά μήκος του οδικού άξονα.
Αξίζει να σημειωθεί πως έχουν ήδη πέσει υπογραφές σε δύο μεγάλες συμβάσεις, ύψους 156 εκατ., μεταξύ Εγνατίας Οδού Α.Ε. και των ΤΕΡΝΑ και AKTOR με τις δύο τεχνικές εταιρείες να αναλαμβάνουν για μία διετία τη συντήρηση και λειτουργία του άξονα (Δυτικό Τμήμα η ΤΕΡΝΑ, Ανατολικό η AKTOR).
Προς τα πάνω τα διόδια
Βάσει των όρων του διαγωνισμού για την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού, τα διόδια αυξήθηκαν (το 2024) σε πρώτη φάση, από τα 3 λεπτά σε 4 λεπτά του ευρώ ανά χιλιόμετρο. Κατά περίπτωση οι αυξήσεις κυμάνθηκαν από 28% έως 32%.
Τα διόδια της Εγνατίας θα αυξηθούν δεύτερη φορά, από τα 4 στα 5 λεπτά ανά χιλιόμετρο, αφού ο παραχωρησιούχος εκτελέσει ορισμένα έργα.
«Με την παραχώρηση το δημόσιο χάνει έσοδα 6,2 δισ. ευρώ»
«Όλα ξεκινούν το 2011 όταν τα έσοδα από την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού μπήκαν στο μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πρόγραμμα ως εγγύηση για τα δάνεια των μνημονίων, μετά έγινε διαγωνισμός από το ΤΑΙΠΕΔ για να προκύψει ανάδοχος. Στο διαγωνισμό θα μπορούσε να κατέβει και η ίδια η Εγνατία ως υποψήφια, δηλαδή το δημόσιο. Διέθετε όλα τα εχέγγυα αλλά δεν δέχτηκε να κατέβει (επί ΣΥΡΙΖΑ). Είναι εις βάρος του δημοσίου η παραχώρηση σε ιδιώτη ενός πάγιου περιουσιακού στοιχείου που κόστισε 7 δισ. ευρώ, αυτό αποδεικνύεται και από μελέτη την οποία επιμελήθηκε ο καθηγητής οικονομικών επιστημών του ΑΠΘ, Γρηγόρης Ζαρωτιάδης για το σωματείο εργαζομένων της Εγνατίας αλλά και από όσα λέει ο ίδιος ο ιδιώτης, θα κέρδιζε πολύ περισσότερα το κράτος αν κρατούσε την Εγνατία», σημειώνει στη «ΜτΚ» ο Γιώργος Γοδέβενος, πρόεδρος των εργαζομένων της Εγνατίας Οδού (ΣΕΤΕΟ).
«Το ΤΑΙΠΕΔ φρόντισε να γεμίσει την Εγνατία με διόδια για να κερδίσει περισσότερα ο ιδιώτης, πριν μάλιστα πέσουν οι υπογραφές στη σύμβαση το ΤΑΙΠΕΔ φρόντισε να αυξηθούν τα διόδια ενώ θα υπάρξει και νέα αύξηση μόλις αναλάβει ο ιδιώτης, σε 5 χρόνια τα διόδια θα κοστίζουν 7,2 λεπτά ανά χιλιόμετρο (σε σημερινές τιμές) με τις αυξήσεις να διαμορφώνονται και βάσει του πληθωρισμού. Αν κρατούσε το δημόσιο την Εγνατία και έκανε τις αυξήσεις αυτές σε βάθος δεκαπενταετίας θα έφερνε έσοδα 6,2 δισ. ευρώ. Το κράτος ξεκίνησε να εισπράξει 1,47 δισ. ευρώ, το τίμημα μειώνεται κατά 170 εκατ. ευρώ λόγω μειώσεων των επιτοκίων, δεν ξέρουμε πόσο θα μειωθεί ακόμα», υποστηρίζει.
Το ΤΑΙΠΕΔ λειτούργησε πίσω από κλειστές πόρτες βάσει συμφερόντων των ιδιωτών, για πρώτη φορά στα χρονικά το ΤΑΙΠΕΔ τροποποίησε τη σύμβαση αφού υποβλήθηκαν οι προσφορές στο διαγωνισμό, η σύμβαση προέβλεπε ο ιδιώτης να αποδίδει το 7,5% του τζίρου της Εγνατίας στο δημόσιο αλλά το ΤΑΙΠΕΔ πριν την υπογραφή της σύμβασης μείωσε το ποσό που θα εισπράττει το κράτος το οποίο θα προκύπτει βάσει πληθωρισμού και δαπανών συντήρησης», επισημαίνει.
«Σαν να μην έφταναν αυτά, το ΤΑΙΠΕΔ είχε βάλει και σαν όρο για να αναλάβει ο ιδιώτης την αναβάθμιση όλων των σηράγγων (σε κατηγορία Ε για να έρθει ο ανάδοχος να τις φτάσει σε Α), έχει ολοκληρωθεί σχεδόν το 90% των εργασιών, το 10% που απομένει θα κοστίσει λιγότερο από 1 εκατ. ευρώ. Το κράτος θα προπληρώσει μάλιστα τον ιδιώτη για να ολοκληρωθεί η αναβάθμιση, ο ιδιώτης θα έχει κέρδος ετησίως 75% από τη χρήση της Εγνατίας (πάγιο 7 δισ. ευρώ). Περιμένουμε τις ανακοινώσεις για να δούμε το μέγεθος του ποσού που θα προπληρώσει το κράτος», καταλήγει.
Κόστισε 7 δισ. ευρώ, αναβάθμισε τις μετακινήσεις, ένωσε την Ελλάδα
Η Εγνατία Οδός διασχίζει την Ήπειρο, τη Μακεδονία και τη Θράκη από το λιμάνι της Ηγουμενίτσας, απ’ όπου υπάρχει τακτική ακτοπλοϊκή σύνδεση με την Ιταλία, μέχρι τους Kήπους του Έβρου στα Ελληνοτουρκικά σύνορα.
Η Εγνατία είναι ο μεγαλύτερος αυτοκινητόδρομος της Ελλάδας. Ξεκινάει από την Ηγουμενίτσα στην Ήπειρο και καταλήγει στα Ελληνοτουρκικά σύνορα στους Κήπους στη Θράκη. Κατασκευάστηκε στο κύριο μέρος της μεταξύ 1994 και 2009 ενώ τα τελευταία τμήματά της ολοκληρώθηκαν το 2014.
Η Εγνατία Οδός κόστισε μόνη της περίπου 7 δισ. ευρώ, όσο δηλαδή και όλο το υπόλοιπο δίκτυο αυτοκινητοδρόμων της χώρας.
Οδικό έργο με τόσες δυσκολίες δεν είχε κατασκευαστεί άλλη φορά στη χώρα μας.
Η ένταξη της Εγνατίας στα έργα προτεραιότητας των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών επισφράγισε την ευρωπαϊκή διάστασή της ως συνδετήριας οδού των αγορών της Ανατολής με τα μεγάλα βιομηχανικά κέντρα της Δύσης. Από το 1970 άρχισαν οι προσπάθειες για τη σύνταξη των απαραίτητων μελετών. Τελικά το 1994 εντάχθηκε η κατασκευή του μεγαλύτερου μέρους του άξονα της Εγνατίας οδού στο Β΄ ΚΠΣ.
Τα 5 σημεία – κλειδιά
1) Νέοι ορίζοντες ανάπτυξης διανοίγονται για την Εγνατία Οδό από το 2026.
2)Η παραχώρηση στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ για 35 χρόνια, αντί 1,4 δις. ευρώ, συνοδεύεται από στοιχήματα και προκλήσεις.
3)Ο παραχωρησιούχος καλείται να ξεδιπλώσει το επενδυτικό του πλάνο, συντηρώντας επαρκώς τις υποδομές της Εγνατίας.
4)Κρίσιμο ζήτημα για τη Βόρεια Ελλάδα είναι να διατηρηθεί… εν ζωή η τεχνική εταιρεία «Εγνατία Οδός ΑΕ».
5)Με εργαζόμενους υψηλής ειδίκευσης και σημαντική τεχνογνωσία η εταιρεία διαδραματίζει καίριο ρόλο σε πλήθος έργων.
Εγνατία Οδός ΑΕ
Η τεχνική εταιρεία – κόσμημα φλερτάρει με το λουκέτο
Με την ολοκλήρωση της παραχώρησης της Εγνατίας να κοντοζυγώνει, αντιδράσεις προκαλεί η απόφαση (φέρεται να είναι οριστική) της κυβέρνησης για κλείσιμο της τεχνικής εταιρείας «Εγνατία Οδός ΑΕ». Ο λόγος για τον οποίο δεν ανακοινώνεται επίσημα είναι γιατί δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη η διαδικασία παραχώρησης του αυτοκινητόδρομου στην κοινοπραξία.
Μετά την παραχώρηση, η ευθύνη του αυτοκινητόδρομου, καθώς και των κάθετων οδικών αξόνων θα περάσει στην ανάδοχο κοινοπραξία. Σύμφωνα με τον κυβερνητικό σχεδιασμό, αυτό θα ρίξει την αυλαία στη λειτουργία της «Εγνατία Οδός ΑΕ» η οποία θα περάσει σε καθεστώς εκκαθάρισης.
Το προσωπικό της εταιρείας (104 άτομα) με έδρα τη Θεσσαλονίκη είναι υψηλής εξειδίκευσης, τεχνογνωσίας και εμπειρίας, καθότι οι περισσότεροι εργάζονται στη διαχείριση έργων και μελετών για περισσότερα από 20 χρόνια ενώ στρατηγικό πλεονέκτημα της εταιρείας είναι η οριζόντια ανάπτυξή της σε όλη την Βόρεια Ελλάδα.
«Να παραμείνει η Εγνατία Οδός ΑΕ για να επιβλέπει τον παραχωρησιούχο»
«Η παραχώρηση της Εγνατίας Οδού δεν εμπεριέχει την Εγνατία Οδός ΑΕ, παραχωρείται το πάγιο όχι η εταιρεία. Η Εγνατία Οδός ΑΕ έχει προγραμματικές συμβάσεις με περιφέρειες βοηθώντας στην υλοποίηση πλήθους έργων (γέφυρα με την Τουρκία στα σύνορα, υποθαλάσσια Ακτίου) και στην εκπόνηση μελετών. Από την κυβέρνηση μας έχει ανακοινωθεί πως η εταιρεία θα περάσει σε καθεστώς εκκαθάρισης και οι υπάλληλοι θα μετακινηθούν σε άλλους φορείς του υπουργείου. Εμείς θέλουμε να παραμείνει η Εγνατία Οδός ΑΕ σαν πυλώνας διαχείρισης των έργων στη Βόρεια Ελλάδα, η κυβέρνηση δεν φαίνεται να ανταποκρίνεται σε αυτό. Θεωρούμε απαραίτητο ένα πάγιο 7 δισ. ευρώ όπως η Εγνατία που κατασκευάστηκε με δημόσιο χρήμα να προστατευτεί. Για αυτό το λόγο ζητάμε να παραμείνει η Εγνατία Οδός ΑΕ, για να επιβλέπει τον παραχωρησιούχο και να διασφαλίζει την τήρηση της συμφωνίας και την προστασία του δημοσίου συμφέροντος, δεν ζητάμε να παραμείνει η Εγνατία Οδός ΑΕ για να διασφαλίσουμε την βόλεψή μας», επισημαίνει o κ. Γοδέβενος.
Η «Εγνατία Οδός ΑΕ» ιδρύθηκε το 1995, έχοντας ως αντικείμενο τη μελέτη, επίβλεψη, κατασκευή, συντήρηση, εξοπλισμό και εκμετάλλευση της Εγνατίας οδού και των οδικών αξόνων που την εξυπηρετούν, καθώς και άλλων έργων εντός ή εκτός της ελληνικής επικράτειας που της ανατίθενται με κοινές υπουργικές αποφάσεις.
Τεχνογνωσία υψηλού επιπέδου
Στο διάστημα αυτών των χρόνων η ΕΟΑΕ διαχειρίστηκε τη μελέτη, κατασκευή, λειτουργία, εκμετάλλευση και συντήρηση της Εγνατίας Οδού ενώ ανέλαβε και πληθώρα μεγάλων οδικών και περιβαλλοντικών έργων σε όλη την Ελλάδα όπως την μελέτη του έργου αναβάθμισης της Περιφερειακής Οδού Θεσσαλονίκης (FlyOver).
Επίσης, είναι η μόνη εταιρεία του ελληνικού Δημοσίου (τόσο του στενού όσο και του ευρύτερου) η οποία διεκδίκησε, ανέλαβε και επιτυχώς ολοκλήρωσε οδικά έργα στο εξωτερικό με μόνιμη παρουσία και δραστηριοποίηση σε Αλβανία, Ρουμανία και Σερβία. Παράλληλα, από το 2004 λειτουργεί, διαχειρίζεται και συντηρεί το σύνολο του έργου της Εγνατίας Οδού και των Κάθετων Αξόνων. Συνολικά η ΕΟΑΕ έχει διαχειριστεί 6.718 συμβάσεις συνολικού προϋπολογισμού 7,83 δισ. ευρώ.
Δημοσιεύτηκε στη «Μακεδονία της Κυριακής» στις 30.11.2025
