Ο Ιούνιος τελειώνει, τα σχολεία έκλεισαν, τα πλοία γεμίζουν και τα social media κατακλύζονται με φωτογραφίες από παραλίες. Και όμως, για χιλιάδες Έλληνες, το φετινό καλοκαίρι δεν φέρνει την πολυπόθητη ανεμελιά. Και αυτό γιατί οι σκληρές καθημερινές υποχρεώσεις ξετίναξαν τον οικογενειακό προϋπολογισμό, με αποτέλεσμα οι διακοπές να γίνουν όλο και πιο μακρινό όνειρο. «Δεν βγαίνουμε», λένε όλο και περισσότεροι -μία φράση που συμπυκνώνει την πίεση της ακρίβειας, των αυξημένων εξόδων και των μισθών που δεν επαρκούν. Και αυτό αποτυπώνεται πλέον και στους αριθμούς.
Το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) πραγματοποίησε τον Ιούνιο μελέτη για τις θερινές καταναλωτικές συνήθειες, σε δείγμα 800 ατόμων από όλη τη χώρα.
Σύμφωνα με την έρευνα, περισσότεροι από τους μισούς Έλληνες -συγκεκριμένα το 52%- δεν σχεδιάζουν να πάνε καθόλου διακοπές φέτος. Οι υπόλοιποι; Το 48% σκοπεύει να κάνει έστω και ολιγοήμερες αποδράσεις -το 33% περιορισμένες, το 14% όπως κάθε χρόνο, ενώ μόλις 1% θα ταξιδέψει περισσότερες ημέρες σε σχέση με πέρσι.
Η μέση διάρκεια διακοπών διαμορφώνεται στις 11,3 ημέρες, με τους περισσότερους (38%) να λείπουν για 8 έως 14 μέρες, και ένα 24% να περιορίζεται στις 4-7 ημέρες. Οι επιλογές είναι σαφώς πιο «μαζεμένες» σε σχέση με το παρελθόν.
Οι νέοι ψάχνουν εναλλακτικές ή θα μείνουν στην πόλη
«Ο μισθός μου τελειώνει στη δεύτερη εβδομάδα του μήνα. Δεν περισσεύει ούτε για έξοδο, πόσο μάλλον για διακοπές. Δεν βγαίνουμε. Θα μείνω στη Θεσσαλονίκη, με καμιά βουτιά σε κοντινές παραλίες της Χαλκιδικής και γενικά μονοήμερες εξορμήσεις», εξηγεί στη «ΜτΚ» η Μαρία, 28 ετών, γραφίστρια.
«Φέτος θα κάνω ‘διπλές’ φθηνές διακοπές: Θα πάω για 5 ημέρες στο εξοχικό φίλου μου στο Λουτράκι όπου θα με φιλοξενήσει και άλλες 5 ημέρες σε κάμπινγκ, σε ένα μουσικό φεστιβάλ στην Αμφιλοχία. Ο προϋπολογισμός μου δεν ξεπερνάει τα 700-800 ευρώ για όλα. Ό,τι πιο οικονομικό μπορώ να κάνω», μας λέει η Ευαγγελία, 27 ετών, social media assistant σε διαφημιστική εταιρεία.
Παρόμοια είναι η στάση του Γιάννη, 32 ετών, που εργάζεται σε εταιρεία τεχνολογίας: «Αντί για ξενοδοχείο, θα μείνω σε έναν φίλο μου στη Λευκάδα. Είναι ο μόνος τρόπος να κάνω διακοπές φέτος. Θα πληρώσω βενζίνη, διόδια και κάποια έξοδα εκεί».
Οικογενειακές διακοπές υπό πίεση
Για τις οικογένειες με παιδιά οι επιλογές γίνονται ακόμα πιο περιορισμένες. Για πολλές από αυτές, το φετινό καλοκαίρι θα περιοριστεί σε ολιγοήμερες διακοπές ή εξοχικά συγγενών. Η Ελένη, 45 ετών, μητέρα δύο ανήλικων παιδιών, περιγράφει τη δύσκολη κατάσταση: «Θέλουμε να πάμε στη Χαλκιδική, αλλά ένα διαμέρισμα για μία εβδομάδα κοστίζει όσο ο μισθός μου. Σκεφτόμαστε να πάμε για 3-4 ημέρες το πολύ ή να μείνουμε φέτος στη Θεσσαλονίκη και να κάνουμε μονοήμερες εξορμήσεις ή low-budget αποδράσεις σε κοντινούς προορισμούς».
Αντίθετα, ο Νίκος, 38 ετών, υπάλληλος σε φαρμακαποθήκη, έχει ήδη αποφασίσει: «Δεν θα πάμε πουθενά φέτος. Με δύο παιδιά και τα έξοδα του σχολείου, δεν μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά διακοπές. Θα περάσουμε το καλοκαίρι στο χωριό των παππούδων».
Στροφή σε πιο προσιτές λύσεις
Σύμφωνα με την έρευνα του ΙΕΛΚΑ, οι περισσότεροι επιλέγουν φθηνές λύσεις διαμονής -είτε φιλοξενία σε εξοχικές κατοικίες (31%) είτε φθηνά ενοικιαζόμενα δωμάτια (21%) και camping (5%). Τα ξενοδοχεία μόλις το 7%, ενώ πολυτελείς επιλογές όπως all inclusive ή κρουαζιέρες σχεδόν απουσιάζουν.
Ως προορισμοί προτιμούνται κυρίως παραθαλάσσιες περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας (60%) για την αποφυγή του κόστους ακτοπλοϊκών, ενώ τα νησιά συγκεντρώνουν το 28%.
Η πλειονότητα των ταξιδιωτών (60%) αποφεύγει τα νησιά και επιλέγει προορισμούς στην ηπειρωτική Ελλάδα κοντά σε παραλίες, με στόχο τη μείωση του κόστους μετακίνησης.
Φαγητό από το σπίτι και ψώνια σούπερ μάρκετ ή φούρνο
Η οικονομία δεν περιορίζεται μόνο στη διαμονή και τα μεταφορικά. Το 50% δηλώνει ότι μαγειρεύει συχνά στις διακοπές, το 62% επισκέπτεται σούπερ μάρκετ ή μίνι μάρκετ, και το 71% φούρνους και αρτοποιεία. Πάνω από τους μισούς (53%) δηλώνουν ότι προτιμούν να αγοράζουν τοπικά προϊόντα -μία επιλογή που συνδυάζει στήριξη στην τοπική οικονομία με προσιτές σε κόστος, αυθεντικές γεύσεις.
Ο Μανώλης, 42 ετών, πατέρας τριών παιδιών, περιγράφει τις διακοπές του ως... «οικογενειακό project εξοικονόμησης»: «Θα πάμε για 7 ημέρες σε ένα ενοικιαζόμενο δωμάτιο στη Θάσο. Πήραμε ψυγειάκι, μαγειρικά σκεύη και τα μισά πράγματα από το σπίτι. «Δεν γίνεται πια να τρως έξω κάθε μέρα -είναι πολυτέλεια».
Ζευγάρια χωρίς παιδιά: Στην παραλία με τα ταπεράκια
Όμως και τα ζευγάρια χωρίς οικογενειακές υποχρεώσεις κάνουν αντίστοιχες επιλογές και προσαρμόζουν και αυτά τις διακοπές τους. Η Μαρία, 34 ετών, εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα: «Βρήκαμε ένα Airbnb κοντά στην Πάργα για τέσσερα βράδια. Τίποτα παραπάνω -ούτε φαγητό έξω κάθε μέρα ούτε βόλτες. Σούπερ μάρκετ, μαγείρεμα και τα ταπεράκια από το σπίτι στην παραλία».
Σύνταξη και διακοπές: «Δεν βγαίνουν τα κουκιά»
Ο κύριος Κώστας, 72 ετών, πρώην δημόσιος υπάλληλος, περιγράφει, με μία δόση πικρής ειρωνείας, τη φετινή του πραγματικότητα: «Με 730 ευρώ σύνταξη, πληρώνω φάρμακα, ρεύμα, και μου μένουν 100 ευρώ για ολόκληρο τον μήνα. Πού να πάω; Παλιά, έστω, πηγαίναμε στο χωριό για δέκα μέρες. Τώρα ούτε το εισιτήριο δεν περισσεύει. Θα βλέπουμε τη θάλασσα από την τηλεόραση. Οι διακοπές μας θα είναι στο μπαλκόνι, άντε και καμιά βόλτα στην πλατεία της γειτονιάς».
Ωστόσο, ορισμένοι συνταξιούχοι, παρ’ όλες τις οικονομικές δυσκολίες, προσπαθούν να βρουν εναλλακτικές. Η κ. Σοφία, 70 ετών, συνταξιούχος εκπαιδευτικός, εξηγεί: «Κάθε χρόνο πηγαίναμε στην Κέρκυρα με τον σύζυγό μου. Φέτος θα πάμε στο Πήλιο -πιο κοντά, πιο ήσυχα. Θέλουμε, απλώς, να αλλάξουμε παραστάσεις, όχι να κάνουμε πολυτελείς διακοπές».
Ο κ. Δημήτρης, 75 ετών, πρώην τραπεζικός υπάλληλος, έχει βρει τη δική του λύση: «Ένας φίλος έχει ένα παλιό σπίτι στη Νέα Καλλικράτεια. Δεν το χρησιμοποιεί πολύ. Θα πάω εκεί για δέκα ημέρες, θα το καθαρίσω, θα μείνω μόνος μου, θα μαγειρεύω... Τα έξοδα θα είναι σχεδόν μηδενικά. Στην ηλικία μου, δεν χρειάζομαι πια πολυτέλειες -θέλω ησυχία και λίγη θάλασσα».
Νέες τάσεις και εναλλακτικές
Η οικονομική δυσπραγία έχει γεννήσει νέες τάσεις στις καλοκαιρινές διακοπές των Ελλήνων. Το «staycation» -δηλαδή οι διακοπές στον τόπο κατοικίας- κερδίζει έδαφος, καθώς πολλοί προτιμούν να εξερευνήσουν την πόλη τους ή να κάνουν ημερήσιες εκδρομές.
Επιπλέον, αυξάνεται η τάση της «φιλοξενίας ανταλλαγής», όπου οικογένειες και φίλοι προσφέρουν δωρεάν διαμονή ο ένας στον άλλον. «Φέτος θα μας φιλοξενήσουν οι φίλοι μου στην Εύβοια και τα Χριστούγεννα θα τους φιλοξενήσω εγώ. Άρα, τα έξοδά μας περιορίζονται αρκετά και δεν θα είναι υπερβολικά», εξηγεί η Αγγελική, 43 ετών, στέλεχος marketing σε εκδοτική εταιρεία.
Το φετινό καλοκαίρι «μετριέται» σε ημέρες και ευρώ
Η γενική εικόνα δείχνει ότι το καλοκαίρι του 2025 αντί για ξεγνοιασιά φέρνει… αριθμητική για τους Έλληνες: πόσες ημέρες μπορούν να λείψουν, πόσα ευρώ χωρούν στο πορτοφόλι, τι μένει, αφού πληρωθούν οι βασικές υποχρεώσεις... Οι επιλογές περιορίζονται, οι ημέρες μειώνονται, και οι διακοπές, όταν και όπου γίνουν, σχεδιάζονται με το κομπιουτεράκι στο χέρι.
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 29.06.2025
