- Newsroom
Ένα σφραγισμένο «κιβώτιο μνήμης» του 1821 άνοιξε μπροστά στο κοινό, φέρνοντας στο φως ανέκδοτες επιστολές, άγνωστα αρχεία και σπάνια σκίτσα που παρουσιάζονται για πρώτη φορά.
Το συλλεκτικό λεύκωμα «Υπογραφές με Σπαθί» του δημοσιογράφου-συγγραφέα Πέτρου Κασιμάτη παρουσιάστηκε σε εκδήλωση στο υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης, τελώντας υπό την αιγίδα του υφυπουργού Εσωτερικών (Τομέα Μακεδονίας-Θράκης), Κωνσταντίνου Γκιουλέκα.
Πρόκειται για μία έκδοση που συγκεντρώνει σπάνια ντοκουμέντα της Ελληνικής Επανάστασης, π.χ. επιστολές αγωνιστών, σχεδιαγράμματα μαχών, άγνωστα σκίτσα φιλελλήνων όπως του Αλεξάντρ Πούσκιν, ο οποίος «με τη δύναμη της φαντασίας» αποτύπωσε μορφές του Κολοκοτρώνη και του Παπαφλέσσα, καθώς και συγκλονιστικές μαρτυρίες για την κατάσταση των πολιορκημένων στο Μεσολόγγι.
Στο λεύκωμα εμπεριέχονται, επίσης, σπάνιες εκμυστηρεύσεις για την κοινωνική ζωή των Ελλήνων ανά την επικράτεια και ένα μοναδικό φωτογραφικό οδοιπορικό στα κάτεργα του Μούνγκατς, όπου φυλακίστηκε ο αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας, Αλέξανδρος Υψηλάντης, μαζί με τα αδέλφια και τους συντρόφους του.
«Το συγκεκριμένο λεύκωμα μας δίνει τα κλειδιά για να αποκρυπτογραφήσουμε το τι υπήρχε στο μυαλό και στην ψυχή των επαναστατών», ανέφερε ο κ. Γκιουλέκας, υπογραμμίζοντας πως οι αγωνιστές του '21 δεν ήταν μακρινοί ήρωες αλλά «οι παππούδες μας, οκτώ ή εννέα γενιές πίσω».
«Το 1821 έχει τις ρίζες του στην ελληνική Ιστορία, στο περίφημο "ή τάν ή επί τάς". Το ίδιο έγινε και το 1940. Ο ίδιος κώδικας είναι, το ίδιο DNA είμαστε. Αυτή είναι η αξία του Πέτρου Κασιμάτη: Αποθησαυρίζει το 1821 όχι με την πένα του ιστορικού, αλλά με την πένα του Έλληνα που θέλει να φωτίσει πτυχές που δεν μαρτυρούν οι ψυχρές γραμμές ενός βιβλίου -όσο εν ψυχρώ κι αν πρέπει να γράφεται η Ιστορία- όπως ακριβώς η φλόγα των Επαναστατών του '21», πρόσθεσε.
Ο δημιουργός του λευκώματος, εμφανώς συγκινημένος, μίλησε για μία προσπάθεια πολλών ετών και πλήθους αποστολών σε χώρες της Κεντρικής Ευρώπης και της πρώην Μολδοβλαχίας.
«Είναι ένα βιβλίο που εμπεριέχει, κυρίως, υλικό από ιδιωτικές συλλογές… Είναι το απόλυτο αρχείο του Αγώνα του '21», σημείωσε, εξηγώντας ότι για πρώτη φορά συγκεντρώνονται σε μία έκδοση η τελευταία επιστολή του Παπαφλέσσα πριν από το Μανιάκι, οι επιστολές του Κολοκοτρώνη προς τον Καραϊσκάκη -«αδερφέ μου και παιδί μου Γιώργη, χωρίς εσένα χάνεται ο Αγώνας», καθώς και τα σχέδια του Πούσκιν, μολονότι ο Ρώσος ποιητής «δεν είδε ποτέ τους αγωνιστές, μόνο με την καρδιά του τους ζωγράφισε».
Η ανάγνωση της τελευταίας επιστολής του Παπαφλέσσα προς τον αδελφό του, Νικήτα, καθήλωσε την αίθουσα: «Εύχομαι η πρώτη μπάλα του Ιμπραήμ να με πάρει στο κεφάλι… Πρώτη και τελευταία επιστολή μου είναι αυτή. Να τη διαβάζεις καμιά φορά, να με θυμάσαι και να κλαις».
Ο επίτιμος πρόξενος της Μολδαβίας στη Θεσσαλονίκη, Γεώργιος Παλάζης, χαρακτήρισε το λεύκωμα «βιβλίο-κόσμημα», επισημαίνοντας πως ανάμεσα στα ντοκουμέντα δεσπόζουν οι υπογραφές και οι αποφάσεις του Αλέξανδρου Υψηλάντη από το στρατηγείο του στο Κισινάου. Τόνισε ακόμη ότι το έργο συγκεντρώνει υλικό από ιδιωτικές συλλογές και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, «κόβοντας κυριολεκτικά την ανάσα».
Τη σημασία του λευκώματος για την ιστορική έρευνα υπογράμμισε και ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, Κωνσταντίνος Σωτηρέλης, που υπογράφει τον πρόλογο. «Αποτελεί ασφαλή δρόμο προς την ιστορική αλήθεια και συμβάλλει ουσιαστικά στην αποκατάστασή της», ανέφερε, χαρακτηρίζοντας τον Πέτρο Κασιμάτη «ανήσυχο, σχολαστικό, οξυδερκή και γι' αυτό δημιουργό».
