«Σε γνωρίζω από την κόψη» - 160 χρόνια ιστορίας του Ελληνικού εθνικού ύμνου

Ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» δεν είναι μόνο το σύμβολο του ελληνικού κράτους, αλλά και μια παγκόσμια κραυγή υπέρ της ελευθερίας

- Newsroom

Σαν σήμερα, στις 4 Αυγούστου 1865, ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» καθιερώθηκε επισήμως ως ο Εθνικός Ύμνος της Ελλάδας με βασιλικό διάταγμα από τον βασιλιά Γεώργιο Α΄, σφραγίζοντας έτσι μια μακρά πορεία που ξεκίνησε μέσα από τη φωτιά της Επανάστασης του 1821.

Το ποίημα γράφτηκε το Μάιο του 1823 από τον εθνικό ποιητή Διονύσιο Σολωμό, όταν ο ίδιος, από τη Ζάκυνθο, παρακολουθούσε συγκλονισμένος τον ηρωικό αλλά άνισο αγώνα των πολιορκημένων στο Μεσολόγγι. Σε ηλικία μόλις 25 ετών, μέσα σε λίγες ημέρες, συνέθεσε έναν «ύμνο» στην ελευθερία, που στόχο είχε να τονώσει το ηθικό των αγωνιστών και να εξυψώσει το φρόνημα του υπόδουλου ελληνικού λαού. Το ποίημα αποτελείται από 158 τετράστιχες στροφές, γραμμένες με οκτασύλλαβους και επτασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους.

Η διάδοση του έργου ήταν άμεση. Ο φίλος του Σολωμού και λόγιος, Σπυρίδων Τρικούπης, φρόντισε να μεταφέρει το ποίημα στον Λόρδο Βύρωνα, όμως ο μεγάλος φιλέλληνας πέθανε προτού προλάβει να το διαβάσει. Το 1825, με πρωτοβουλία του Τρικούπη και τη στήριξη του Αδαμάντιου Κοραή, ο «Ύμνος» τυπώθηκε και συμπεριλήφθηκε σε έκδοση με δημοτικά τραγούδια της νεώτερης Ελλάδας, ενώ σύντομα μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες, εμπνέοντας κορυφαίους διανοητές της Ευρώπης, όπως ο Ουγκό, ο Λαμαρτίνος και ο Γκαίτε, που χαρακτήρισε τον Σολωμό ως «τον Βύρωνα της Ανατολής».

1-9.jpg?v=0

Η μελοποίησή του υπήρξε έργο ζωής για τον συνθέτη και μουσικοπαιδαγωγό Νικόλαο Χαλκιόπουλο Μάντζαρο, ο οποίος συνεργάστηκε στενά με τον Σολωμό. Ο Μάντζαρος προσέγγισε το έργο σε τρεις διαφορετικές περιόδους: η πρώτη μεταξύ 1828 και 1830, η δεύτερη -που έμεινε ανέκδοτη– το 1844, και η τρίτη το 1861, μετά από προτροπή του τότε Υπουργού των Στρατιωτικών.

Η επίσημη καθιέρωση του έργου ως εθνικού ύμνου ήρθε τελικά το 1865, όταν επιλέχθηκαν οι δύο πρώτες στροφές του ποιήματος, εκείνες που ξεκινούν με τον εμβληματικό στίχο «Σε γνωρίζω από την κόψη». Έκτοτε, ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» δεν είναι μόνο το σύμβολο του ελληνικού κράτους, αλλά και μια παγκόσμια κραυγή υπέρ της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας των λαών.

Loader