Σχολικές εκδρομές: Βόμβα έτοιμη να σκάσει στα χέρια εκπαιδευτικών

Αλλαγές που στοχεύουν αφενός στη νομική θωράκιση των εκπαιδευτικών που συνοδεύουν σχολικές εκδρομές και αφετέρου στην προστασία της ζωής των ίδιων των μαθητών που συμμετέχουν σε αυτές, δρομολογεί το υπουργείο Παιδείας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τις επόμενες ημέρες αναμένεται να υπογραφεί από την υπουργό, Σοφία Ζαχαράκη, νέα ΚΥΑ που αυστηροποιεί τους κανόνες που ισχύουν για ημερήσιες και πολυήμερες εκδρομές.

Οι βασικές αλλαγές φέρεται να δίνουν λίγο μεγαλύτερη βαρύτητα στο κομμάτι της πρόληψης και να «καλούν» τους γονείς να έχουν ενδεχομένως μεγαλύτερη ευθύνη.

Υπεύθυνη δήλωση γονέων για επικίνδυνα αντικείμενα, διακοπή συμμετοχής μαθητών που εκτρέπονται, απαλλαγή ευθύνης εκπαιδευτικών, έλεγχοι λεωφορείων από την Τροχαία, νομικός συμπαραστάτης των εκπαιδευτικών και ευελιξία στον προγραμματισμό των εκδρομών φέρονται να είναι οι βασικοί άξονες των αλλαγών.

Οι παραβατικές συμπεριφορές ανηλίκων που έχουν δει το φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια, επιτάσσουν αλλαγές και λήψη πιο ουσιαστικών και αποτελεσματικών μέτρων, με τα περιστατικά που λαμβάνουν χώρα ανά διαστήματα να είναι πιο βίαια και πιο επικίνδυνα.

Την ίδια ώρα, δεν είναι λίγοι οι εκπαιδευτικοί που βρίσκονται υπόλογοι απέναντι στον νόμο για έκτροπες συμπεριφορές των ανηλίκων που συνοδεύουν.

Από κατοχή ναρκωτικών μέχρι ξυλοδαρμό αστυνομικού

Κατοχή ναρκωτικών, κατανάλωση αλκοόλ, βίαιες συμπεριφορές απέναντι σε συνομηλίκους τους είναι μερικά από τα αδικήματα ανηλίκων που έχουν καταγραφεί και δημοσιοποιηθεί κατά τη διάρκεια σχολικών εκδρομών.

Ενδεικτικά:

Σε εκδρομή λυκείου της Πάτρας στη Θεσσαλονίκη, περίπου 40 μαθητές συγκεντρώθηκαν σε δωμάτιο ξενοδοχείου, καταναλώνοντας αλκοόλ που είχαν προμηθευτεί από σούπερ μάρκετ. Στη συνέχεια επιτέθηκαν σε 17χρονο συμμαθητή τους λεκτικά και σωματικά. Η σύρραξη κατέληξε σε γροθιές και τραυματισμούς, ενώ αρκετοί παρακολουθούσαν απαθείς ή κατέγραφαν βίντεο.

Κατά τη διάρκεια σχολικής εκδρομής λυκείου στη λίμνη Πλαστήρα, ένας μαθητής μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο μετά από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, ενώ συνελήφθησαν 12 καθηγητές που συνόδευαν τους μαθητές. Σε βάρος τους είχε σχηματιστεί δικογραφία για «έκθεση και σωματική βλάβη από αμέλεια».

Στα Γιάννενα συνελήφθησαν 16χρονοι μαθητές από την Αλεξάνδρεια Ημαθίας για βία κατά αστυνομικών, απείθεια και απλή σωματική βλάβη, ενώ συνελήφθη και ο συνοδός εκπαιδευτικός της σχολικής εκδρομής για παραμέληση εποπτείας ανηλίκων. Συγκεκριμένα, όταν δύο αστυνομικοί επιχείρησαν να ελέγξουν τους ανήλικους, αυτοί τους απώθησαν, ενώ ένας από τους ανήλικους έριξε γροθιά σε έναν από τους αστυνομικούς.

Ένας 17χρονος από σχολείο του Γέρακα Αττικής που βρισκόταν επίσης σε σχολική εκδρομή στα Ιωάννινα, βρέθηκε να κατέχει μικροποσότητα ναρκωτικών, ενώ σε έλεγχο στο δωμάτιο του ξενοδοχείου που διέμενε εντοπίστηκε τρίφτης κάνναβης. Και σε αυτήν την περίπτωση συνελήφθη και η συνοδός εκπαιδευτικός.

«Έχουν συλληφθεί συνάδερφοι, γιατί μαθητής χτύπησε αστυνομικό ή έκρυψε ναρκωτικά ή κατανάλωσε αλκοόλ. Δεν μπορεί να είμαστε υπεύθυνοι για το τι φέρουν στις βαλίτσες τους τα παιδιά ή για το τι κάνουν όταν βρίσκονται στα δωμάτιά τους», λέει στη «ΜτΚ» η Δήμητρα Τραγάκη, εκπαιδευτικός σε ΕΠΑΛ της Θεσσαλονίκης και μέλος της Α’ ΕΛΜΕ.

«Είναι αλήθεια ότι το τελευταίο διάστημα έχουν αυξηθεί επικίνδυνα τα περιστατικά σε σχολικές εκδρομές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, που αναδεικνύουν και τη γύμνια του θεσμικού πλαισίου σε σχέση με την ασφάλεια των μαθητών και την οριοθέτηση της ευθύνης των εκπαιδευτικών. Είναι δεδομένο ότι κάτι πρέπει να αλλάξει, ώστε να διαφυλαχθεί και ο παιδαγωγικός και πολιτισμικός χαρακτήρας των εκδρομών και τα δικαιώματα των συναδέλφων», τονίζει στη «ΜτΚ» ο Δημήτρης Ακτύπης, οργανωτικός γραμματέας της ΟΛΜΕ.

Συμπληρώνει πως «οι εκπαιδευτικοί σε μία εκδρομή δεν μπορεί να έχουν και τον ρόλο του εκπαιδευτικού, του τροχονόμου, του υγειονομικού και του συνοδού. Σε αυτά τα πλαίσια είναι απαραίτητη η καλύτερη και στενότερη εμπλοκή των τοπικών Αρχών και φορέων σε κάθε εκδρομή. Σημαντικό είναι, ακόμα, να τεθεί το ζήτημα της αμοιβής των εκπαιδευτικών, που ουσιαστικά λειτουργούν σε 24ωρη βάρδια και εκτός έδρας, γεγονός που καθιστά απαγορευτική τη συμμετοχή τους στις εκδρομές, ειδικά αν σκεφτεί κανείς τους μισθούς τους, το κόστος ζωής, τα ενοίκια κ.λπ.».

Δεν συνοδεύουν τους μαθητές

Για «ασάφειες» του νόμου κάνει λόγο ο Νίκος Αβραμίδης, εκπαιδευτικός και πρόεδρος της Α’ ΕΛΜΕ. Επισημαίνοντας ότι ακόμη δεν έχει ανακοινωθεί το περιεχόμενο της νέας ΚΥΑ που θα αφορά τις σχολικές εκδρομές, αναρωτιέται «ποιος θα έχει την ευθύνη, αν γίνει κάτι; Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί συνάδερφοι αρνούνται να συνοδεύσουν σχολικές εκδρομές».

Τονίζει πως «φυσικά και απαιτείται νομική κάλυψη των εκπαιδευτικών. Έχουμε συναδέρφους που τρέχουν ακόμη στα δικαστήρια για συμβάντα σε εκδρομή. Η κοινωνία έχει αγριέψει, οι γονείς κάνουν δύο και τρεις δουλειές, με αποτέλεσμα να απομακρύνονται από τα παιδιά τους. Τα σχολεία, πλέον, μοιάζουν περισσότερο με σωφρονιστικά ιδρύματα, καθώς έχουμε αυξήσει τις εφημερίες στα διαλλείματα και είμαστε σε μία διαρκή επαγρύπνηση. Φυσικά και υπάρχουν αιτίες για τις οποίες τα παιδιά σήμερα είναι πιο εξαγριωμένα».

Χάθηκε ο εκπαιδευτικός χαρακτήρας

Ο Αλέξης Γουσόπουλος, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Γονέων και Κηδεμόνων Κεντρικής Μακεδονίας, τονίζει στη «ΜτΚ» πως έχει εξαλειφτεί ο παιδαγωγικός και εκπαιδευτικός χαρακτήρας των σχολικών εκδρομών.

«Δεν γίνεται να μιλάμε για σχολική εκδρομή και να μην μπορούν να συμμετέχουν όλα τα παιδιά. Εκδρομές που γίνονται μέχρι την Αθήνα, ξεπερνούν τα 400 ευρώ, το κόστος είναι δυσβάσταχτο. Από τις εκδρομές αυτές πλέον θησαυρίζουν τα τουριστικά γραφεία. Ακόμα και για ημερήσιες εκδρομές, μέσα στον ιστό την πόλης, το κόστος φτάνει τα δέκα ευρώ και για πολλούς είναι απαγορευτικό». Λέει πως τα περιστατικά παραβατικών συμπεριφορών είναι μεμονωμένα και «το θεσμικό πλαίσιο υπάρχει ήδη. Έτσι, λοιπόν, αν ήθελαν να περιορίσουν και να εξαλείψουν αυτά τα φαινόμενα, μπορούσαν. Το ζήτημα είναι ότι τα παιδιά βλέπουν την εκδρομή ως μία διέξοδο και όχι ως μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας». Μεταφέρει πως ζητούμενο είναι «υποστηριχτούν νομικά οι εκπαιδευτικοί και το Κράτος να διαμορφώσει ένα σαφές προστατευτικό πλαίσιο για εκπαιδευτικούς, γονείς συνοδούς αλλά και για τα ίδια τα παιδιά».

Οι αλλαγές

Οι αλλαγές που φέρεται να εμπεριέχονται στη νέα ΚΥΑ αφορούν τα εξής:

1) Προϋπόθεση για να γίνει δεκτός μαθητής σε εκδρομή, ημερήσια ή πολυήμερη, θα αποτελεί η υπεύθυνη δήλωση του γονιού ή κηδεμόνα ότι το παιδί τους δεν μεταφέρει στις αποσκευές του αντικείμενα επικίνδυνα για την ασφάλεια των ίδιων και των συμμαθητών τους.

2) Μαθητής που εντοπιστεί ότι κατέχει παράνομα αντικείμενα ή έχει παραβατική συμπεριφορά, τίθεται εκτός εκδρομής και καλείται ο γονιός ή ο κηδεμόνας να παραλάβει το παιδί του από το ξενοδοχείο ελληνικής πόλης ή εξωτερικού.

3) Την απαλλαγή ευθύνης των εκπαιδευτικών σε σειρά παραπτωμάτων των μαθητών, όπως χρήση και κατοχή απαγορευμένων αντικειμένων και ουσιών.

4) Οι έλεγχοι των λεωφορείων θα γίνεται από την Τροχαία από μηδενικά χιλιόμετρα.

5) Θεσμοθετείται νομικός συμπαραστάτης των εκπαιδευτικών.

6) Θα τίθεται στην ευχέρεια των Συλλόγων Διδασκόντων η απόφαση να γίνονται οι πολυήμερες εκδρομές σε συνδυασμό με δύο ημέρες αργίας ή Σαββατοκύριακου.

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 16.11.2025