- Newsroom
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (σ.σ. EPPO) διερευνά υπόθεση πιθανής κακοδιαχείρισης ευρωπαϊκών κονδυλίων στην Ελλάδα, μετά τον εντοπισμό σοβαρών παρατυπιών σε έργο ανακύκλωσης που αφορά τα γνωστά «σπιτάκια» ανακύκλωσης.
Σύμφωνα με το Politico, η έρευνα επικεντρώνεται σε τουλάχιστον 11,9 εκατ. ευρώ που θεωρείται ότι δεν αξιοποιήθηκαν σωστά, σε ένα πρόγραμμα ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων.
Το ζήτημα φέρνει ξανά στο προσκήνιο τις δυσκολίες της χώρας να συμβαδίσει με τις ευρωπαϊκές οδηγίες για τα απορρίμματα και να πετύχει τους περιβαλλοντικούς στόχους.
Υπερκοστολογήσεις και αδιαφανείς διαδικασίες
Το έργο αφορούσε τα λεγόμενα «περίπτερα ανακύκλωσης» που υλοποίησε η εταιρεία TEXAN σε Αττική, Πελοπόννησο και Κρήτη. Οι πολίτες μπορούσαν να λαμβάνουν χρηματικό αντίτιμο για την επιστροφή γυάλινων, πλαστικών και μεταλλικών αντικειμένων.
Ωστόσο, σύμφωνα με τις ελεγκτικές εκθέσεις:
- Το κόστος των περιπτέρων ήταν έως και πέντε φορές υψηλότερο από τις τιμές αγοράς.
- Οι συμβάσεις ανατέθηκαν με ελάχιστο ανταγωνισμό, αφού η μοναδική προσφορά προήλθε από δύο εταιρείες με κοινά συμφέροντα.
Ασαφής διαχείριση απορριμμάτων μετά τη συλλογή
Παράλληλα, οι έλεγχοι ανέδειξαν έλλειψη διαφάνειας ως προς το τελικό στάδιο της διαχείρισης. Έκθεση που επικαλείται το Politico αναφέρει ότι το 2023 ο ΕΔΣΝΑ δήλωσε πως τα απορρίμματα μεταφέρονταν σε αποθήκη της TEXAN, χωρίς να υπάρχουν τεκμηριωμένα στοιχεία για περαιτέρω ανακύκλωση ή επεξεργασία.
Πρόστιμα και επιστροφές ευρωπαϊκών κονδυλίων
Το συνολικό έργο είχε προϋπολογισμό 220 εκατ. ευρώ και συγχρηματοδοτήθηκε από την Ε.Ε. Παρά ταύτα, οι έλεγχοι έφεραν οικονομικές κυρώσεις:
- Το 2023 επιβλήθηκε στον ΕΔΣΝΑ επιστροφή 2,9 εκατ. ευρώ λόγω «σοβαρών παρατυπιών».
- Τον Ιούλιο του 2024, μετά από δεύτερο έλεγχο, ακολούθησε νέο πρόστιμο 3 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχούσε στο μισό της χρηματοδότησης για τις συγκεκριμένες μονάδες.
Η EPPO εξετάζει τώρα αν οι υπερβάσεις ξεπερνούν κατά πολύ αυτά τα ποσά, εστιάζοντας ειδικά στα 11,9 εκατ. ευρώ.
Η Ελλάδα ουραγός στην ανακύκλωση
Η υπόθεση αναδεικνύει εκ νέου τις χαμηλές επιδόσεις της χώρας στην ανακύκλωση. Σύμφωνα με τη Eurostat (2022), μόλις 17% των αστικών αποβλήτων στην Ελλάδα ανακυκλώθηκε, έναντι 49% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Η χώρα είναι έτοιμη να αποτύχει και στους φετινούς στόχους:
- 55% ανακύκλωση αστικών αποβλήτων
- 65% ανακύκλωση συσκευασιών
Υπενθυμίζεται ότι ο στόχος του 2020 (50%) είχε χαθεί ήδη κατά πολύ.
Συσσωρευμένα πρόστιμα για την Ελλάδα
Η κακή επίδοση έχει κοστίσει ακριβά. Η Ελλάδα έχει καταβάλει 230 εκατ. ευρώ σε πρόστιμα προς τις Βρυξέλλες για παραβάσεις περιβαλλοντικής πολιτικής. Από τις 19 ανοιχτές υποθέσεις παράβασης, οι έξι σχετίζονται άμεσα με τη διαχείριση αποβλήτων: από παράνομες χωματερές έως μη εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τις συσκευασίες.
Η έρευνα της EPPO και οι νέες κυρώσεις εντείνουν την πίεση προς την Ελλάδα να επιταχύνει τη μετάβαση σε βιώσιμα μοντέλα ανακύκλωσης και να αντιμετωπίσει τις χρόνιες παθογένειες στη διαχείριση απορριμμάτων.
*Φωτογραφία αρχείου
