Παρέμβαση Ρουβίκωνα στο πολιτικό γραφείο του Δημήτρη Βαρτζόπουλου: Γιατί τον κατηγορούν

- Newsroom

Παρέμβαση στο πολιτικό γραφείο του Υφυπουργού Υγείας και αρμόδιου για θέματα Ψυχικής Υγείας Δημήτρη Βαρτζόπουλου πραγματοποίησε η συλλογικότητα Ρουβίκωνας, καταγγέλλοντας το νέο νομοθετικό πλαίσιο που αφορά τις δομές απεξάρτησης και την ψυχιατρική φροντίδα. Το σχετικό νομοσχέδιο, το οποίο ψηφίστηκε από την κυβέρνηση τον Ιούλιο λίγο πριν κλείσει η Βουλή, χαρακτηρίζεται από τη συλλογικότητα ως "ταφόπλακα" για το δημόσιο σύστημα ψυχικής υγείας.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Ρουβίκωνα, η ψήφιση του νομοσχεδίου έγινε χωρίς διάλογο με τους εμπλεκόμενους φορείς, μέσα από fast-track διαδικασίες. Παρότι φέρει τον τίτλο της "ολοκλήρωσης της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης", η συλλογικότητα καταγγέλλει πως το μόνο που ολοκληρώνεται είναι η ιδιωτικοποίηση κρίσιμων υπηρεσιών υγείας.

Καταγγελίες για διάλυση δημόσιων δομών και ενίσχυση της αγοράς

Το βασικό ζήτημα που αναδεικνύεται είναι η απορρόφηση όλων των υφιστάμενων δημόσιων δομών – όπως το ΚΕΘΕΑ, το 18 Άνω, η "Αργώ", ο "Ιανός" και ο "Διάπλους" – σε έναν νέο υπερφορέα: τον Εθνικό Οργανισμό Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων (ΕΟΠΑΕ). Ο Ρουβίκωνας κάνει λόγο για "τεμαχισμό" και "στρίμωγμα" αυτών των δομών σε ένα «ασύμβατο σχήμα», το οποίο, σύμφωνα με τη συλλογικότητα, ακυρώνει τις επιτυχημένες μεθόδους παρέμβασης και φροντίδας που εφαρμόζονται εδώ και χρόνια.

Στην ανακοίνωση τονίζεται επίσης ότι το νομοσχέδιο ενισχύει παλαιού τύπου θεραπείες υποκατάστασης, παραμελώντας σύγχρονες προσεγγίσεις όπως τα στεγνά θεραπευτικά προγράμματα, ενώ αγνοεί πλήρως νεότερες μορφές εξάρτησης, όπως η εξάρτηση από κάνναβη, κοκαΐνη, αμφεταμίνες ή και οι συμπεριφορικές εξαρτήσεις (π.χ. τζόγος, διαδίκτυο).

Παράλληλα, επισημαίνεται ότι δεν προβλέπεται διαχωρισμός μεταξύ εφήβων και ενηλίκων στις θεραπείες, ενώ κυριαρχεί – όπως αναφέρουν – μια "σωφρονιστική" λογική, εις βάρος της πρόληψης και της εξατομικευμένης φροντίδας. Το αποτέλεσμα είναι, κατά τη συλλογικότητα, η εξάλειψη της ελεύθερης επιλογής θεραπείας από τους ίδιους τους εξαρτημένους.

«Ελεγκτής και ελεγχόμενος» ο επικεφαλής του ΕΟΠΑΕ

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στον τρόπο διοίκησης του νέου οργανισμού. Ο επικεφαλής του ΕΟΠΑΕ, σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση, θα έχει διπλό ρόλο: τόσο του εθνικού συντονιστή (που υπάγεται απευθείας στον πρωθυπουργό και καθορίζει την εθνική στρατηγική) όσο και του προέδρου του οργανισμού (ο οποίος διορίζεται από τον Υπουργό Υγείας και υλοποιεί τη στρατηγική). Ο Ρουβίκωνας καταγγέλλει την κατάσταση αυτή ως «τραγελαφική» και εγείρει ζήτημα σύγκρουσης συμφερόντων, καθώς το ίδιο πρόσωπο θα είναι ταυτόχρονα «ελεγκτής και ελεγχόμενος».

Στην ανακοίνωση υπονοείται ότι αυτό το διοικητικό μοντέλο προλειαίνει το έδαφος για την είσοδο ιδιωτικών επιχειρήσεων στον τομέα των εξαρτήσεων και της ψυχικής υγείας, με τη σταδιακή συρρίκνωση του δημόσιου τομέα.

Σφοδρή προσωπική επίθεση στον Δημήτρη Βαρτζόπουλο

Ο Ρουβίκωνας εξαπολύει δριμεία επίθεση στον Δημήτρη Βαρτζόπουλο, χαρακτηρίζοντας τον ψυχίατρο και υφυπουργό ως «ασχέτως» και «ματαιόδοξο», που «θυσιάζει τα λίγα που έχουν απομείνει δημόσια» στο βωμό του κέρδους. Του προσάπτουν πλήρη άγνοια για την επιστημονική διάσταση του πεδίου, καθώς και απαξίωση των εξυπηρετούμενων των δημόσιων δομών, που – όπως αναφέρουν – πλέον θα υποχρεώνονται να πληρώνουν αδρά για υπηρεσίες αμφίβολης ποιότητας στον ιδιωτικό τομέα.

«Ο καθένας θα λαμβάνει αυτό που αντέχει το πορτοφόλι του», αναφέρει η ανακοίνωση, προβλέποντας περαιτέρω διεύρυνση των κοινωνικών και υγειονομικών ανισοτήτων.

Κάλεσμα για αγώνα υπεράσπισης της δημόσιας ψυχικής φροντίδας

Κλείνοντας, η συλλογικότητα απευθύνει κάλεσμα προς την κοινωνία να αντιταχθεί στη «διάλυση» των δημόσιων δομών και να υπερασπιστεί το δικαίωμα σε ποιοτική, δωρεάν ψυχική φροντίδα. «Το Ε.Σ.Υ. δεν είναι το τσιφλίκι σας», καταλήγει η ανακοίνωση, με το σύνθημα «Κάτω τα χέρια από τις δημόσιες δομές απεξάρτησης και ψυχικής υγείας».

Η παρέμβαση του Ρουβίκωνα, πέρα από την πολιτική της διάσταση, ανοίγει για μία ακόμη φορά τη δημόσια συζήτηση γύρω από την κατεύθυνση που λαμβάνει η ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και τα όρια της ιδιωτικοποίησης της φροντίδας για τις πιο ευάλωτες ομάδες.

Δείτε το αναλυτικιό κείμενο του Ρουβίκωνα:

Παρέμβαση στο πολιτικό γραφείο του Δημήτρη Βαρτζόπουλου, Υφυπουργού Υγείας και αρμόδιου για θέματα ψυχικής υγείας, ενάντια στη διάλυση των δημόσιων δομών απεξάρτησης και ψυχικής υγείας

«Τον περασμένο Ιούλιο και φυσικά λίγο πριν κλείσει η Βουλή, η κυβέρνηση, χωρίς κανένα διάλογο με τους σχετιζόμενους φορείς, ψηφίζει μόνη της, με τις γνωστές fast-track διαδικασίες, ένα νομοσχέδιο-ταφόπλακα που ακυρώνει την ουσία των κατακτήσεων της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και διαλύει το πεδίο των εξαρτήσεων.

Το αποκαλεί «ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης».

Αυτό που πραγματικά ολοκληρώνει όμως είναι την ιδιωτικοποίηση του Ε.Σ.Υ. και την αποκοπή της ψυχικής υγείας και των εξαρτήσεων από τη δημόσια υγεία, αφήνοντάς τα στο έλεος του ανταγωνισμού της ελεύθερης αγοράς.

Ουσιαστικά, καταργεί τα δημόσια ψυχιατρικά νοσοκομεία και ενισχύει έτσι τις ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές, και διαλύει τις δομές απεξάρτησης ενσωματώνοντάς τες σε ένα τεράστιο φορέα εθνικού τύπου, τον ΕΟΠΑΕ (Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων). Το ΚΕΘΕΑ, το 18 Άνω, η Αργώ, ο Ιανός, ο Διάπλους δηλαδή τεμαχίζονται και στριμώχνονται σε ένα νέο, ασύμβατο σχήμα καταστρέφοντας έτσι το σημαντικό έργο που μέχρι σήμερα που παρέχουν.

Πιο συγκεκριμένα, ενισχύονται οι παλαιού τύπου θεραπείες υποκατάστασης που αφορούν σε εξαρτήσεις από οπιούχα (εν αντιθέσει με την ενίσχυση των στεγνών προγραμμάτων που υποστηρίζονται από πιο σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα και αντικατοπτρίζουν καλύτερα τις ανάγκες των χρηστών σήμερα), δεν συμπεριλαμβάνονται οι πιο νέες εξαρτήσεις (κάνναβη, κοκαΐνη, αμφεταμίνες) και οι συμπεριφορικές εξαρτήσεις (τζόγος, σεξ, διαδίκτυο), δεν διαχωρίζονται οι έφηβοι από τους ενήλικες, ενισχύεται η έννοια του σωφρονισμού αντί της πρόληψης ενώ η μέχρι τώρα ποικιλία των θεραπευτικών παρεμβάσεων καταργείται και άρα στην πράξη καταργείται και η ελεύθερη επιλογή θεραπείας από τους ανθρώπους με προβλήματα εξάρτησης.

Ταυτόχρονα, σε επίπεδο διοίκησης, συμβαίνει το εξής τραγελαφικό, που αν δεν ήταν και επικίνδυνο, θα ήταν απλώς γελοίο.

Ο επικεφαλής του νέου φορέα, του ΕΟΠΑΕ, αναλαμβάνει συγχρόνως και τις αρμοδιότητες του εθνικού συντονιστή και άρα καθίσταται ταυτόχρονα και ελεγκτής και ελεγχόμενος. Ως εθνικός συντονιστής υπάγεται στον πρωθυπουργό και καταρτίζει το εθνικό σχέδιο δράσης, ενώ ως πρόεδρος του ΕΟΠΑΕ διορίζεται από τον υπουργό υγείας και εφαρμόζει την πολιτική που ο ίδιος δημιούργησε!
Ένα τέτοιο φαραωνικό σχήμα θα μπορούσε να εκληφθεί μόνο ως γελοίο, εκτός εάν το πλάνο εδώ είναι να μπουν στο πεδίο ιδιωτικές μονάδες. Η βίαιη συρρίκνωση των δημόσιων φορέων εξάρτησης, πάντως, φαίνεται να απελευθερώνει αρκετό χώρο για την επέλαση του ιδιωτικού τομέα.
Με λίγα λόγια, το νέο νομοσχέδιο δείχνει το βαθύ σκοτάδι των δημιουργών του, με επικεφαλή το Βαρτζόπουλο, για την πραγματικότητα του πεδίου των εξαρτήσεων. Άγνοια τόσο της δουλειάς που γίνεται στις μονάδες ψυχοκοινωνικής παρέμβασης και των επιστημονικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται, όσο και των ερευνητικών δεδομένων που υπάρχουν για τη χρήση και την εξάρτηση στη χώρα σήμερα. Όσο για τους εξυπηρετούμενους των υπηρεσιών απεξάρτησης (και ψυχικής υγείας), αυτοί θα αφεθούν στο έλεος των άμεσων ιδιωτικών πληρωμών και των ποιοτικά αμφίβολων θεραπευτικών υπηρεσιών.

Ο καθένας, δηλαδή, θα λαμβάνει αυτό που αντέχει το πορτοφόλι του και οι υγειονομικές και κοινωνικές ανισότητες θα αμβλυνθούν για άλλη μια φορά.

Το νομοσχέδιο αυτό αποτελεί καταστροφή για την ψυχική φροντίδα των εξυπηρετούμενων, διάλυση για τις δημόσιες δομές για τις εξαρτήσεις και κόλαφο για την δημόσια ψυχική υγεία γενικότερα.
Ο Βαρτζόπουλος, ψυχίατρος ο ίδιος, υπογράφει αυτό το κακέκτυπο επιβεβαιώνοντας για άλλη μια φορά τόσο την ασχετοσύνη του (αυτή την έχει αποδείξει πολλάκις μέχρι σήμερα μέσα απο δηλώσεις του πάνω σε καίρια κοινωνικά ζητήματα) όσο και τη ματαιοδοξία του, αφού στο όνομα του κέρδους και του κεφαλαίου θυσιάζει τα λίγα που έχουν απομείνει δημόσια και προσβάσιμα σε όλους.

Τις συνέπειες αυτού, φυσικά, θα τις επωμισθούν για άλλη μια φορά οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Η κατάργηση αυτού του εκτρώματος για τις εξαρτήσεις και την ψυχική υγεία αφορά σε όλους τους εξυπηρετούμενους των δημόσιων δομών για τις εξαρτήσεις και την ψυχική υγεία και τους οικείους τους, αλλά και όλους εμάς που θέλουμε να έχουμε ποιοτική δωρεάν δημόσια ψυχική φροντίδα.

ΤΟ Ε.Σ.Υ. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΤΣΙΦΛΙΚΙ ΣΑΣ
ΚΑΤΩ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΔΟΜΕΣ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
Ρουβίκωνας»