Οι 13 ώρες εργασίας δεν λύνουν το πρόβλημα σε τουρισμό και εστίαση

Περισσότερη ευελιξία στη διευθέτηση του χρόνου εργασίας ζητούν οι εργοδότες σε τουρισμό και εστίαση, που εκτιμούν ότι το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας δεν λύνει το πρόβλημα των αναγκών των επιχειρήσεων που λειτουργούν με έντονη εποχικότητα. Από την άλλη, οι συνδικαλιστές το αντιμετωπίζουν ως μία αντεργατική ρύθμιση, που καταστρατηγεί το αυτονόητο δικαίωμα στην ανάπαυση και επιστρέφει τον κόσμο της εργασίας στην εποχή... του Σικάγου.

Σημεία του νομοσχεδίου παρουσιάστηκαν στις αρχές Ιουλίου, χωρίς μέχρι σήμερα να έχει αναρτηθεί στη δημόσια διαβούλευση. Μία από τις βασικές προβλέψεις του σχεδίου είναι ότι ένας εργαζόμενος έχει τη δυνατότητα να εργαστεί έως 13 ώρες την ημέρα (κατ’ εξαίρεση) στον ίδιο εργοδότη, με προσαύξηση 40% στην αμοιβή. Με το σημερινό καθεστώς ο εργαζόμενος μπορεί να δουλεύει μέχρι 13 ώρες αλλά σε δύο εργοδότες, καθένας εκ των οποίων τον αμείβει με το ωρομίσθιο, χωρίς την προσαύξηση της υπερωρίας. Σήμερα, το μέγιστο που μπορεί να δουλεύει ένας εργαζόμενος στον ίδιο εργοδότη είναι 11 ώρες, από τις οποίες η 9η θεωρείται υπερεργασία και οι επόμενες δύο αμείβονται με +40%, ενώ ετησίως ο αριθμός των υπερωριών δεν μπορεί να ξεπεράσει τις 150 ώρες. Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε το υπουργείο Εργασίας ο ανώτατος χρόνος εργασίας είναι 48 ώρες εβδομαδιαίως σε περίοδο αναφοράς 4 μηνών, και το ανώτατο όριο υπερωριακής απασχόλησης οι 150 ώρες ετησίως. Ένας εργαζόμενος μπορεί να εργαστεί 13 ώρες ημερησίως έως συνολικά 37,5 ημέρες τον χρόνο, υπό την προϋπόθεση ότι θα συναινέσει σε αυτό.

Θεωρητικά αυτό το νομοθετικό πλαίσιο διευκολύνει τους εργοδότες να απασχολούν περισσότερες ώρες τους εργαζόμενους σε περιόδους αιχμής, ενώ οι εργαζόμενοι επωφελούνται από το 40% επί του ωρομισθίου που μπορεί να το λαμβάνουν για περισσότερες ώρες υπερωρίας σε σχέση με σήμερα.

Περισσότερες ώρες θέλουν οι εργοδότες

Θα περίμενε κανείς ότι η ρύθμιση θα εξυπηρετούσε πρωτίστως τους επαγγελματίες στον κλάδο του τουρισμού και της εστίασης, που λόγω εποχικότητας έχουν μεγάλες διακυμάνσεις στο προσωπικό που χρειάζονται. Η απάντηση όμως είναι αρνητική. «Η ρύθμιση δεν δίνει παραπάνω ώρες. Απλώς μπορεί ο εργαζόμενος να δουλέψει τις ώρες μία άλλη μέρα. Όμως το πρόβλημα με τα εποχικά ξενοδοχεία δεν λύνεται, αν ένας εργαζόμενος δουλέψει λιγότερες ώρες μία ημέρα και περισσότερες μία άλλη την ίδια εβδομάδα, γιατί το καλοκαίρι δεν υπάρχει εργαζόμενος στα ξενοδοχεία που δουλεύει έξι ώρες. Αυτού του είδους η «τράπεζα ωρών» θα βοηθούσε, αν μπορούσαν να συγκεντρωθούν οι ώρες και να τις δώσουμε στο τέλος της σαιζόν είτε ως χρόνο είτε ως αμοιβή», αναφέρει ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδοχείων Χαλκιδικής, Γρηγόρης Τάσιος.

Στον κλάδο του τουρισμού είναι θεσμοθετημένη η 9η ώρα εργασίας ως υπερεργασία στο πενθήμερο και η οκτάωρη εργασία χωρίς προσαυξήσεις την έκτη ημέρα εργασίας. «Εμείς καλύπτουμε ένα σημαντικό ποσοστό της δουλειάς. Εκεί που υπάρχει το πρόβλημα είναι στην 11ωρη ανάπαυση μεταξύ των δύο βαρδιών. Πώς μπορεί να γίνει αυτό όταν λείπουν εργαζόμενοι; Δεν βγαίνουν οι βάρδιες», διερωτάται ο κ. Τάσιος. Κατά τον ίδιο μία ρύθμιση που θα έδινε λύση είναι να μειωθεί ο χρόνος μεταξύ δύο βαρδιών στις 9 ή 8 ώρες και να επιτραπεί το «σπαστό» ωράριο στην κουζίνα.

Ο κλάδος της εστίασης βλέπει τις προωθούμενες ρυθμίσεις θετικά, αλλά υποστηρίζει ότι πρέπει να γίνουν κάποιες αλλαγές. «Καλά κάνει και προτείνει το υπουργείο να θεωρούνται υπερωρίες αυτές οι παραπάνω ώρες, να μπορεί να δουλέψει σε εμάς ο εργαζόμενος με προσαυξήσεις 40%, αντί να πάει σε δεύτερο εργοδότη χωρίς προσαύξηση, αλλά πρέπει να αυξηθεί και το πλαφόν των 150 ωρών ετησίως. Αν εμείς δώσουμε υπερωρίες για δύο μήνες σε έναν εργαζόμενο, αυτό σημαίνει ότι για τους υπόλοιπους δέκα μήνες δεν πρέπει να χτυπήσει ούτε μία ώρα υπερωρία», λέει από την πλευρά του ο Μιχάλης Επιτροπίδης, πρόεδρος της Ένωσης Εστιατόρων Ψητοπωλών, Καφέ Μπαρ Θεσσαλονίκης. Σήμερα το πλαφόν των ωρών υπερωρίας είναι 120 ώρες στο εξάμηνο και συνολικά 150 στο έτος. Η προωθούμενη ρύθμιση διατηρεί το πλαφόν των 150 ωρών.

Θα γίνουμε Σικάγο;

«Η κυβέρνηση και η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας ετοιμάζονται να φέρουν προς ψήφιση ένα σχέδιο νόμου το οποίο διαφημίζεται ως νομοθέτημα ‘για την προστασία των εργαζόμενων’, αποτελεί όμως την πιο κυνική παρέμβαση υπέρ πολύ συγκεκριμένων εργοδοτικών συμφερόντων. Εμείς ζητούμε από την κυβέρνηση και από το υπουργείο Εργασίας να αποσυρθεί άμεσα το σχέδιο νόμου και να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για την αποκατάσταση του πλαισίου των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Δεν θα επιτρέψουμε σε όλες τις ‘πρωτιές’ που απολαμβάνει η χώρα σε σχέση με τις συνθήκες ζωής και εργασίας των μισθωτών, να προστεθεί και το πιο απορρυθμισμένο Εργατικό Δίκαιο στην Ευρώπη», ήταν η πρώτη αντίδραση του προέδρου της ΓΣΕΕ, Γιάννη Παναγόπουλου, αμέσως μόλις έγιναν γνωστές οι προβλέψεις του νομοσχεδίου.

«Δώρο στους εστιάτορες και ξενοδόχους» χαρακτηρίζει τη ρύθμιση ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό-Τουρισμό, Γιώργος Χότζογλου, και υποστηρίζει ότι είναι «δήθεν φιλεργατικό» το μέτρο της εργασίας 13 ώρες στον ίδιο εργοδότη, με προσαύξηση 40%. «Εάν ισχύσει τελικά το μέτρο, δίνει πέντε επιπλέον ώρες εργασίας την ημέρα με μορφή υπερωρίας, αχρηστεύει τις ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις και τις συλλογικές συμβάσεις, γιατί οι διευθετήσεις του ωραρίου εργασίας γίνονται από τους κοινωνικούς εταίρους και μέσα από διάλογο», παρατηρεί ο κ. Χότζογλου.

Ο ίδιος σημειώνει ότι με τη θεσμοθέτηση της 13ωρης εργασίας καταστρατηγείται η 11ωρη συνεχόμενη ανάπαυση, όπως προβλέπει η ευρωπαϊκή οδηγία, η οποία έχει κυρωθεί και στην Ελληνική Εργατική Νομοθεσία. «Στις 13 ώρες που λέει ότι μπορεί να δουλεύει ένας εργαζόμενος, δεν έχει υπολογιστεί το διάλειμμα, άρα πάμε στις 13,5 ώρες δουλειάς. Θέλουμε το λιγότερο άλλη μία ώρα για να πάμε και να επιστρέψουμε από τη δουλειά μας. Αν είναι δυνατόν το 2025 να ζητάνε την κατάργηση της εντεκάωρης υποχρεωτικής ανάπαυσης. Θα φτάσουμε σε επίπεδα Σικάγου, τότε που παλεύαν οι εργάτες για 8 ώρες δουλειά, 8 ώρες ανάπαυση, 8 ώρες προσωπική ζωή. Έχουμε φτάσει σε τέτοια σημεία», προσθέτει.

Οι κενές θέσεις εργασίας

Συνδικαλιστές υπολογίζουν σε 80.000 τις κενές θέσεις στον κλάδο του τουρισμού και της εστίασης. Φέτος στη Χαλκιδική καταγράφονται 1.500-2.000 κενά σε προσωπικό, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης Ξενοδοχείων Χαλκιδικής, Γρηγόρη Τάσιο. Στον κλάδο της εστίασης στη Θεσσαλονίκη υπολογίζεται ότι υπάρχουν περί τις 5.000 κενές θέσεις εργασίας στην εστίαση.

Ο πρόεδρος της Ένωσης Εστιατόρων Ψητοπωλών, Καφέ Μπαρ Θεσσαλονίκης, Μιχάλης Επιτροπίδης εκτιμά ότι από την επόμενη χρονιά θα καλυφθούν από όσους επιλέξουν να φύγουν για σεζόν. «Παλαιότερα οι εργαζόμενοι που έφευγαν σεζόν έβγαζαν πολλά χρήματα ‘μαύρα’, αλλά τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλές αυξήσεις στα μεροκάματα της εστίασης λόγω της έλλειψης προσωπικού, και πιστεύω ότι κάποιοι εργαζόμενοι θα παραμείνουν εδώ για 12μηνη εργασία, αντί να ξεσπιτωθούν για να παν σεζόν».

«Εάν δουλεύουμε 13 ώρες την ημέρα, για να καλύψουμε τις 80.000 κενές θέσεις εργασίας, σημαίνει ότι ο κάθε εργαζόμενος θα πιάσει τις 120 ώρες υπερωρίας του πλαφόν ενάμιση μήνα. Μετά; Θα μας πληρώνουν με ‘μαύρες’ υπερωρίες; Ή θα μείνουμε με τα οφειλόμενα ρεπό στο χέρι, όπως συνέβη το 2021;», διερωτάται ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό-Τουρισμό Γιώργος Χότζογλου, κάνοντας λόγο για προσπάθεια «σκλαβοποίησης του εργατικού δυναμικού». Όπως λέει «αντί να ψάξουν να βρουν λύσεις και κίνητρα για το πώς θα επιστρέψουν οι εργαζόμενοι στον κλάδο, πάνε να διώξουν και αυτούς που έχουν απομείνει. Το εργασιακό πλαίσιο δίνει αντικίνητρα στους εργαζόμενους. Μπορεί κάποιος να αντέξει να δουλεύει επί πέντε μήνες, εφτά μέρες την εβδομάδα, 13 ώρες την ημέρα; Και ρομπότ να είναι θα βγάλει βλάβη. Γι’ αυτό είδαμε συναδέλφους μας είτε να μεταναστεύουν σε χώρες όπως η Ισπανία είτε να αλλάζουν δουλειά».

Η κάρτα εργασίας

Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, τα στοιχεία Μαΐου 2025 που δηλώθηκαν στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» δείχνουν ότι ο κλάδος του τουρισμού καταγράφει αύξηση 1055% σε δηλωμένες υπερωρίες, σε σύγκριση με τον Μάιο του 2024, αύξηση 129% στην εστίαση, 92% στο λιανεμπόριο και 85% στη βιομηχανία. Οι ξενοδόχοι, από την πλευρά τους, θεωρούν ότι το τεράστιο ποσοστό της αύξησης αφορά άλλες δραστηριότητες του τουρισμού και όχι τα ξενοδοχεία. Μετά από τους πρώτους μήνες εφαρμογής της κάρτας εργασίας στην εστίαση οι επιχειρηματίες του κλάδου κάνουν λόγο για πρόχειρη επιβολή του μέτρου, χωρίς καμία ήπια μετάβαση και καμία ουσιαστική υποστήριξη. «Έχουμε τον φόβο των προστίμων, χωρίς να είμαστε οι πραγματικοί υπεύθυνοι. Αν για παράδειγμα ξεχάσει ένας εργαζόμενος να χτυπήσει την κάρτα εργασίας ο μοναδικός υπεύθυνος είναι ο εργοδότης και το πρόστιμο είναι στα 10.500 ευρώ. Δεν μπορούμε να βρισκόμαστε 24 ώρες στα μαγαζιά μας», σημειώνει ο πρόεδρος της Ένωσης Εστιατόρων Ψητοπωλών, Καφέ Μπαρ Θεσσαλονίκης, Μ. Επιτροπίδης.

Κεντρική Μακεδονία: Στις Περιφέρειες με τη μεγαλύτερη ανεργία στην Ευρώπη

Η ανεργία στην Ελλάδα συνεχίζει να ακολουθεί εντυπωσιακά καθοδική πορεία. Το εποχικά διορθωμένο ποσοστό ανεργίας τον Μάιο του 2025 ανήλθε σε 7,9% έναντι 10,5% τον Μάιο του 2024. Τον Απρίλιο του 2025 ήταν στο 8,3 % και τον Μάρτιο του 2025 στο 8,9%.

Ανάλογα πτωτική πορεία ακολουθεί το ποσοστό της ανεργίας και στην Κεντρική Μακεδονία, ωστόσο η Περιφέρεια κατέχει μία αρνητική πρωτιά, καθώς βρίσκεται μέσα στην πρώτη εικοσάδα των περιοχών με τη μεγαλύτερη ανεργία στην Ευρώπη. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat η Κεντρική Μακεδονία είναι στην 15η θέση σε σύνολο άνω των 300 ευρωπαϊκών Περιφερειών. Το 2024 η ανεργία στην Κεντρική Μακεδονία ήταν 12,8% και μπορεί να έχει συνεχόμενα καθοδική πορεία (ήταν 19,6% το 2019), αλλά παραμένει σε διψήφιο νούμερο και σχεδόν πέντε μονάδες πάνω από τον πανελλαδικό μέσο όρο.

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 27.07.2025