Μη Κρατικά Πανεπιστήμια: Ο τρόπος εισαγωγής, τα δίδακτρα και η επόμενη μέρα

Τον Οκτώβριο του 2025 θα ανοίξουν τις πόρτες τους τα πρώτα τέσσερα Μη Κρατικά Πανεπιστήμια στη χώρα μας προκειμένου να δεχτούν Έλληνες και ξένους φοιτητές/τριες. Μετά την ολοκλήρωση των ελέγχων της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) η οποία ήταν αρμόδια για την αξιολόγηση των προϋποθέσεων εγκατάστασης και λειτουργίας των ξένων παραρτημάτων, καθώς και για την πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών τους και, του Εθνικού Οργανισμού Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ), ο οποίος εξέτασε τις κτιριολογικές προϋποθέσεις «κόπηκαν» οκτώ από τους 12 που είχαν καταθέσει φάκελο για την εγκατάσταση και λειτουργία των ξένων παραρτημάτων τους στην Ελλάδα και δεν πληρούσαν, στο σύνολό τους, τις προϋποθέσεις. Εάν και εφόσον το επιθυμούν μπορούν να επανακαταθέσουν την αίτησή τους, την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά.

Το πρότυπο της ΕΘΑΑΕ για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας παραρτήματος ΝΠΠΕ περιλαμβάνει τα εξής 8 κριτήρια: 1)σκοπός και φυσιογνωμία, 2) αποστολή, στρατηγική και διασφάλιση ποιότητας, 3)διάρθρωση ακαδημαϊκών μονάδων, 4)ανάπτυξη προγραμμάτων σπουδών, 5)εκπαιδευτικό διοικητικό και τεχνικό προσωπικό, 6)επάρκεια υποδομών & υπηρεσιών κάλυψης ακαδημαϊκών αναγκών, 7)στρατηγική βιωσιμότητας, 8)ερευνητική δραστηριότητα.

Μετά τις 15 Σεπτεμβρίου ξεκινούν οι έλεγχοι των επιτροπών της ΕΘΑΑΕ για την πιστοποίηση των τετραετών προγραμμάτων προπτυχιακών σπουδών, με τις διαδικασίες να αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί έως και την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου. Η σύνθεση των 28 επιτροπών (μία για κάθε πρόγραμμα σπουδών) απαρτίζεται από καθηγητές πανεπιστημίων και ερευνητές από το εξωτερικό, καθώς και από ερευνητές, φοιτητές ελληνικών ΑΕΙ και εκπροσώπους επαγγελματικών φορέων και είναι παρόμοια με αυτήν που προβλέπεται για την πιστοποίηση των προγραμμάτων των Δημόσιων ΑΕΙ. Σε περίπτωση που κάποιο πρόγραμμα σπουδών δεν πληροί τις προδιαγραφές δεν θα μπορεί να «τρέξει» προτού γίνουν οι απαραίτητες διορθώσεις, σύμφωνα με τα κριτήρια της ΕΘΑΑΕ. Σημειώνεται ότι για την ώρα, δεν έχει προσδιοριστεί στον Νόμο τι θα ισχύσει, σε περίπτωση που «κοπεί» κάποιο πρόγραμμα, εάν θα μπορεί -μετά τις διορθώσεις- να ξεκινήσει φέτος ή από την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά. Διευκρινίζεται ότι οι επιτροπές θα εξετάσουν εκ νέου την επάρκεια των υποδομών, όπου θα γίνονται τα μαθήματα (εργαστήρια, αμφιθέατρα). «Οι πιστοποιήσεις των προγραμμάτων σπουδών θα γίνουν με την ίδια διαδικασία και τα ίδια κριτήρια που εφαρμόζουμε για τα Δημόσια Πανεπιστήμια. Θα βασίζονται στην επιθεώρηση από ειδική επιτροπή καθηγητών που διδάσκουν σε παρεμφερή προγράμματα σε πανεπιστήμια του εξωτερικού», αναφέρει ο Περικλής Μήτκας, πρόεδρος της ΕΘΑΑΕ.

Οι Σχολές και τα δίδακτρα

Το Anatolia American University έλαβε άδεια να λειτουργήσει ως μη κερδοσκοπικό, μη κρατικό πανεπιστήμιο, μετά από αίτηση που υπέβαλε το βρετανικό δημόσιο Πανεπιστήμιο The Open University (OU). Θα λειτουργήσουν τρεις Σχολές: Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων, Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Σπουδών και Σχολή Τεχνολογίας και Επιστημών. Το κόστος των διδάκτρων κυμαίνεται στα 9.500 ευρώ ανά έτος, αν ο φοιτητής ακολουθήσει πλήρες πρόγραμμα σπουδών. Επίσης, προβλέπονται μειωμένα δίδακτρα 30% για νέους και νέες εκτός Θεσσαλονίκης. Παράλληλα μέσω του προγράμματος υποτροφιών θα δίνεται η δυνατότητα πρόσβασης με βάση τις ακαδημαϊκές επιδόσεις αλλά και εισοδηματικά κριτήρια.

Το βρετανικό University of York Europe Campus έλαβε άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας του παραρτήματός του στη Θεσσαλονίκη. Οι Σχολές που θα λειτουργήσουν είναι: Σχολή Νομικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών, Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων και Σχολή Επιστημών. Τα δίδακτρα των προπτυχιακών σπουδών στοιχίζουν 6.900/έτος για τους φοιτητές εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης και 7.900 για τους εκτός ΕΕ, με εξαίρεση τη Νομική που απευθύνεται μόνο σε όσους γνωρίζουν ελληνικά (εκτός από αγγλικά) και τα δίδακτρα στοιχίζουν 6.900 ευρώ το πρώτο έτος και 7.500 ευρώ για τα υπόλοιπα έτη. Ανάλογα με την ακαδημαϊκή επίδοση των φοιτητών/τριων και τα κοινωνικοοικονομικά κριτήρια υπάρχει δυνατότητα χορήγησης υποτροφιών.

Το, επίσης, βρετανικό University of Keele θα λειτουργήσει στην Αθήνα με τρεις Σχολές: Νομική Σχολή, Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών και Σχολή Ιατρικής και Επιστημών Υγείας. Το προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στην Εμβιομηχανική (Αναγεννητική Ιατρική) θα κοστίζει 8.200 ευρώ, το πρόγραμμα στην Αγγλική Γλώσσα & Φιλολογία 7.900 ευρώ, το πρόγραμμα στην Ψυχολογία με Νευροεπιστήμη 8.200 ευρώ και όσον αφορά τη Νομική, το πρόγραμμα στην Επιστήμη Διερευνητικής Εγκληματολογίας θα κοστίζει 8.200 ευρώ και το πρόγραμμα σπουδών στη Νομική 10.900 ευρώ.

Το University of Nicosia θα λειτουργήσει στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Αθήνα, με έξι Σχολές: Ιατρική Σχολή, Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών και Κοινωνικών Επιστημών,         Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων, Σχολή Επιστημών και Μηχανικής, Σχολή Επιστημών Ζωής και Υγείας και Νομική Σχολή. Τα προγράμματα της Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων ανέρχονται σε 15.480 ευρώ/έτος για φοιτητές/τριες της ΕΕ και 18.000/έτος για διεθνείς φοιτητές/τριες. Τα δίδακτρα της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών και Κοινωνικών Επιστημών ανέρχονται σε 15.480 ευρώ/έτος και 18.000 ευρώ για τους διεθνείς φοιτητές/τριες. Το κόστος της Σχολής Επιστημών Ζωής και Υγείας επίσης σε 15.480 ευρώ και 18.000 ευρώ για τους διεθνείς, τα ίδια δίδακτρα ισχύουν και για τη Σχολή Επιστημών και Μηχανικής και τη Νομική με μοναδική εξαίρεση την Ιατρική όπου εκεί τα δίδακτρα φτάνουν τις 27.000 ευρώ/έτος για τους Ευρωπαίους φοιτητές/τριες και 28.980 ευρώ για τους διεθνείς.

Τα κριτήρια εισαγωγής

Απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορεί να εγγραφεί ο ενδιαφερόμενος σε Μη Κρατικό Πανεπιστήμιο είναι να έχει δώσει Πανελλαδικές Εξετάσεις και να έχει «πιάσει» την ελάχιστη ΕΒΕ από τα τέσσερα επιστημονικά πεδία. Συγκεκριμένα, δικαίωμα εγγραφής έχουν: οι Έλληνες ή αλλοδαποί πολίτες, κάτοχοι απολυτηρίου γενικού λυκείου ή επαγγελματικού λυκείου με ελάχιστη βάση εισαγωγής (ΕΒΕ), η οποία προκύπτει από τον μικρότερο εκ των μέσων όρων των βαθμολογιών του συνόλου των εξεταζομένων ανά επιστημονικό πεδίο, πολλαπλασιαζόμενο με τον συντελεστή 0,8, οι κάτοχοι ισότιμων απολυτηρίων τίτλων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Δ.Ε.) αναγνωρισμένων ξένων σχολείων της ημεδαπής (επιπέδου 4 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων), οι κάτοχοι διεθνών απολυτήριων τίτλων Δ.Ε. που χορηγούνται από σχολεία της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, οι αλλοδαποί πολίτες κάτοχοι ισοδύναμου του λυκείου απολυτήριου τίτλου Δ.Ε. ή ισοδύναμου τίτλου επαγγελματικής εκπαίδευσης που τους παρέχει δικαίωμα εισαγωγής στα ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης της χώρας στην οποία φοιτούν.

Η Ιατρική του UNIC Athens

Για τους αποφοίτους ΓΕΛ και ΕΠΑΛ που έλαβαν απολυτήριο πριν από το σχολικό έτος 2021, πριν, δηλαδή, τεθεί σε εφαρμογή η ΕΒΕ εφαρμόζονται οι όροι και προϋποθέσεις που ισχύουν για το μητρικό ίδρυμα. Το κάθε μητρικό πανεπιστήμιο που θα εγκαταστήσει παράρτημα στην Ελλάδα θα μπορεί να ορίσει βαθμό ανώτερο από την ΕΒΕ. Ενδεικτικά, το University of Nicosia αναφέρει: «Οι αποφάσεις εισαγωγής λαμβάνονται από το Πανεπιστήμιο μέσω συγκριτικής αξιολόγησης των επιλέξιμων υποψηφίων και εξαρτώνται από τις διαθέσιμες θέσεις. Οι διατάξεις για την επιλεξιμότητα καθορίζονται από το ελληνικό Δίκαιο και μπορεί να αλλάξουν. Για απόφοιτους λυκείου πριν από το σχολικό έτος 2021-22, και για αιτούντες που ήδη κατέχουν αναγνωρισμένο πτυχίο, ισχύουν οι όροι επιλογής και εισαγωγής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας».

Συγκεκριμένα τώρα για τη Σχολή Ιατρικής, απαιτείται απολυτήριο λυκείου με συνολική βαθμολογία 90%, που πρέπει να περιλαμβάνει ανάλογους βαθμούς στη Βιολογία και ένα από τα μαθήματα Χημείας, Φυσικής ή Μαθηματικών. Διευκρινίζεται επίσης ότι η ΕΒΕ δεν εγγυάται εισαγωγή στο πρόγραμμα Ιατρικής και αυτή θα καθορίζεται με ανταγωνιστικά κριτήρια μετά το πέρας των Πανελλαδικών Εξετάσεων, με βάση τον αριθμό μορίων που εξασφαλίζει ο κάθε υποψήφιος. Η Ιατρική Σχολή διατηρεί το δικαίωμα να καθορίζει βάση εισαγωγής υψηλότερη από την ΕΒΕ.

Τα εξώδικα και οι «επιθέσεις»

Η Πανελλήνια Ένωση Αναγνωρισμένων Κολλεγίων (ΠΕΑΚ) που ιδρύθηκε το 2017 με μέλη της 13 Κολλέγια, έχει αποστείλει εξώδικα προς την ΕΘΑΑΕ, τον ΕΟΠΠΕΠ και τη Γενική Διεύθυνση Ανώτατης Εκπαίδευσης του υπουργείου Παιδείας, υποστηρίζοντας ότι: «δεν έχουν ζητηθεί βασικά νομιμοποιητικά έγγραφα, όπως: ποινικά μητρώα των νομίμων εκπροσώπων, ασφαλιστικές και φορολογικές ενημερότητες τόσο των νομικών προσώπων όσο και των νομίμων εκπροσώπων, πιστοποιητικά δικαστικής φερεγγυότητας τόσο των νομικών προσώπων όσο και των νομίμων εκπροσώπων, καταστατικό των αιτούντων εταιρειών στο οποίο να επικυρώνεται το ‘μη-κερδοσκοπικό’ της δραστηριότητας, μισθωτήρια των εγκαταστάσεων των ΝΠΠΕ που υποτίθεται ότι ελέγχθηκαν, πιστοποιητικό πυρασφάλειας». Από τη Γενική Διεύθυνση Ανώτατης Εκπαίδευσης του υπουργείου Παιδείας, η ΠΕΑΚ έχει αιτηθεί να δημοσιευθούν τα έγγραφα εγγυητικών επιστολών και παραβόλων, ενώ αναμένεται να προχωρήσει και σε σχετική καταγγελία για το θέμα στην Κομισιόν.

Στο μεταξύ, αντιδράσεις συνεχίζουν να υπάρχουν από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ και από την ΠΟΣΔΕΠ. «Αιχμή του δόρατος» οι τρεις Νομικές Σχολές που αναμένεται να λειτουργήσουν, με την αντιπολίτευση να καταγγέλλει την κυβέρνηση για την αδειοδότηση τριών Νομικών Σχολών σε ιδιωτικά πανεπιστήμια, «παρά το γεγονός ότι η Νομική της Πάτρας είχε καταργηθεί πριν λίγα χρόνια λόγω υπερπληθυσμού δικηγόρων και υψηλής ανεργίας στον κλάδο. Η απόφαση δεν λαμβάνει υπόψη τις εκπαιδευτικές ανάγκες των νέων ούτε ενισχύει τους αριστούχους φοιτητές, αλλά στοχεύει κυρίως στο οικονομικό όφελος των ιδιωτικών ιδρυμάτων». Κόντρα ξέσπασε και για το γεγονός ότι στο Πανεπιστήμιο Keele χρέη πρύτανη αναλαμβάνει ο πρώην γενικός γραμματέας Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης του υπουργείου Παιδείας, Οδυσσέας Ζώρας, πρώην πρύτανης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο και ένας από τους συνδιαμορφωτές του νόμου για τα μη κρατικά, με τον αρμόδιο υφυπουργό, Νίκο Παπαϊωάννου, να διευκρινίζει ότι: «Ο νόμος υπήρξε πρωτοβουλία του Κυριάκου Πιερρακάκη τον οποίο και επεξεργάστηκε με κορυφαίους συνταγματολόγους -με κεντρικό ρόλο να παίζει η γνωμοδότηση του πρώην προέδρου του ΠΑΣΟΚ, κ. Ευάγγελου Βενιζέλου. Ο κ. Ζώρας αντικαταστάθηκε πριν δεκατρείς μήνες ως γενικός γραμματέας από εμένα και σήμερα είναι αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το δε βιογραφικό του αναγνωρίζεται από το σύνολο της ακαδημαϊκής κοινότητας».

Όσον αφορά τους πανεπιστημιακούς, μέλη της ΠΟΣΔΕΠ αναφέρουν, μεταξύ άλλων, πως «στην πραγματικότητα η ‘καινοτομία’ είναι ότι κάποιες οικογένειες -από εκείνες που έχουν τη δυνατότητα- θα πληρώνουν πλέον στο εσωτερικό αντί για το εξωτερικό τις σπουδές των παιδιών τους, όταν αυτά δεν επιτυγχάνουν στις εισαγωγικές ή δεν επιλέγουν το δημόσιο πανεπιστήμιο. Και η απλή λογική λέει ότι αυτό σίγουρα δεν αποτελεί δικαίωση για τα χιλιάδες παιδιά που με κόπο εισάγονται στο ελληνικό πανεπιστήμιο, ιδίως σε Σχολές με υψηλότατη βάση οι οποίες απαιτούν ιδιαίτερη προσπάθεια, όπως η Ιατρική και η Νομική».

*Δημοσιεύτηκε στο ένθετο "Παιδεία" της "ΜτΚ" στις 6-7/9/2025