Μαρία Καμπάνταη στη «ΜτΚ»: «Η ανθρώπινη σύνδεση είναι ίσως η μεγαλύτερή μας ανάγκη»

«Ο καφές κάνει χώρο για τις καρδιές μας». «Μήπως, τελικά, δεν έχει σημασία πώς πίνουμε τον καφέ μας, αλλά πώς τον μοιραζόμαστε;». «Η ελπίδα μοιάζει με λίγη ζάχαρη σε καφέ σκέτο ‒μικρή, αλλά αρκετή για να τον γλυκάνει». «Πολλές φορές, το να γκρεμίζεις σε βοηθά να περάσεις απέναντι». «Τα λάθη αλλάζουν εμάς -όχι εμείς εκείνα»…

Είναι μερικές μόνο από τις φράσεις του βιβλίου της Μαρίας Καμπάνταη «Οι καλές μέρες ξεκινούν με καφέ», οι οποίες ξεχωρίζουν… Πάντως, είναι εμφανές στη διάρκεια της ανάγνωσης του βιβλίου ότι ο καφές λειτουργεί προσχηματικά ως προς τη μυθοπλασία. «Ο καφές, στη ζωή αλλά και στο βιβλίο, δεν είναι απλώς ένα ρόφημα· είναι μία αφορμή. Μία παύση στον γρήγορο ρυθμό της μέρας, που μας δίνει χώρο να ανασάνουμε, να σκεφτούμε, να νιώσουμε, να μοιραστούμε. Οι καλές μέρες δεν έρχονται ως επιβράβευση· γεννιούνται από μικρές, ουσιαστικές στιγμές: ένα φλιτζάνι καφέ, την καλημέρα με ευγένεια, τη ζεστασιά ενός βλέμματος, την προθυμία να ακούσουμε, ακόμα κι αν δεν πούμε τίποτα, και την ευγνωμοσύνη για όσα μας χαρίζονται», λέει στη «ΜτΚ» η Μαρία Καμπάνταη.

Για εκείνη καλή μέρα δεν είναι η τέλεια αλλά η αληθινή. «Έχουμε κάνει την καθημερινότητά μας να μοιάζει επαναλαμβανόμενη. Δεν μας αξίζει να ζούμε απλώς για να διεκπεραιώνουμε όσα πρέπει. Μπορούμε να γίνουμε δημιουργοί, ‘μηχανικοί’ των στιγμών μας. Όπως γράφω και στο βιβλίο: μια λεπτή κλωστή χωρίζει το ανούσιο από το ουσιαστικό. Κόψε την και διάλεξε πλευρά», επισημαίνει η συγγραφέας.

Ψυχολογία και συγγραφή

Στο βιβλίο, μεταξύ άλλων, γίνεται λόγος για τη δύναμη της ανθρώπινης σύνδεσης αλλά και τη λειτουργία των απλών πραγμάτων στη ζωή μας.

«Η ανθρώπινη σύνδεση είναι, ίσως, η μεγαλύτερή μας ανάγκη και, ταυτόχρονα, η πιο βαθιά μας θεραπεία. Διαχρονικές έρευνες από κορυφαία πανεπιστήμια του κόσμου έχουν δείξει ότι το ‘φάρμακο’ που κάνει τη ζωή μας πιο υγιή, πιο ευτυχισμένη, γεμάτη νόημα αλλά και μεγαλύτερη σε διάρκεια, δεν είναι τα χρήματα, η καριέρα ή τα ταξίδια σε τροπικούς παραδείσους –είναι οι σχέσεις μας με τους άλλους», τονίζει η Μαρία Καμπάνταη.

Στην εποχή μας είμαστε πιο διασυνδεδεμένοι ψηφιακά από ποτέ, αλλά συχνά νιώθουμε και πιο μόνοι από ποτέ. «Γιατί η ηλεκτρονική σύνδεση είναι απλώς αλληλεπίδραση –δεν είναι ουσιαστική σχέση, δεν είναι εκείνη η βαθιά ανθρώπινη επαφή που έχουμε ανάγκη. Η αυθεντική σύνδεση δεν θέλει πολλά: έναν καφέ, έναν άνθρωπο και μια αλήθεια να μοιραστούμε.

Κι εκεί έρχονται τα απλά πράγματα να κάνουν τη διαφορά. Μπορούν να γίνουν μικρές γέφυρες – όπως οι βελονιές που ενώνουν τις δύο πλευρές ενός σχισμένου υφάσματος. Μέσα από αυτά τα απλά αλλά ουσιαστικά, χτίζουμε σχέσεις, μοιραζόμαστε συναισθήματα και δίνουμε στη ζωή μας νόημα. ‘Ευτυχία στη ζωή, δυο φυλλαράκια δυόσμος’, όπως λέει το τραγούδι», υπογραμμίζει.

Η ίδια είναι κλινική ψυχολόγος στο νοσοκομείο της Δράμας. Μέσα στα βιβλία της συνδυάζει πάντα ψυχολογία με λογοτεχνία. «Όταν δουλεύεις τόσα χρόνια με ανθρώπους που παλεύουν με το άγχος, την απώλεια, την ελπίδα, δεν μπορείς να γράφεις ψυχρά. Το είδος γραφής μου ανήκει σε αυτό που λέμε «θεραπευτική λογοτεχνία» –γράφω, όπως θα μιλούσα σε κάποιον που με χρειάζεται, με τρυφερότητα και αλήθεια.

Η ψυχολογία και η συγγραφή, για μένα, είναι δύο μορφές ακρόασης και κατανόησης. Στην ψυχοθεραπεία ακούω τον άνθρωπο απέναντί μου· στη συγγραφή αφουγκράζομαι τους ήρωές μου, και μέσα από αυτούς τον ίδιο μου τον εαυτό αλλά και τον αναγνώστη», λέει.

Αντλεί έμπνευση και υλικό από όσα έχει ζήσει ως ψυχολόγος, πάντα με σεβασμό και διακριτικότητα. «Οι ιστορίες μου γεννιούνται συχνά από μικρές, αληθινές στιγμές που με συγκίνησαν: από έναν άνθρωπο που μοιράστηκε μαζί μου τον φόβο του, την ελπίδα του, την αλήθεια του.

Αυτό που με ενδιαφέρει πάνω απ’ όλα είναι η ψυχή πίσω από κάθε ιστορία –κι εκεί ακριβώς συναντιούνται και οι δύο ιδιότητές μου».

«Τα βιβλία μου μοιάζουν με μια βαρκάδα»

Το πρώτο της βιβλίο, «Ανελκυστήρας» από τις εκδόσεις Αρμός, ψηφίστηκε στα δέκα καλύτερα βιβλία της κατηγορίας του, στον διαγωνισμό κοινού Public 2022, ενώ στην πορεία η Μαρία Καμπάνταη συνεργάστηκε και με τη γνωστή εκπομπή της ΕΡΤ1 «Μαμά – δες». «Κάθε συνεργασία και διάκριση, πέρα από την τιμή και τη χαρά, ήταν για μένα μία ευκαιρία να ακουστεί η φωνή μου λίγο πιο μακριά· να μοιραστώ σκέψεις, εμπειρίες και να έρθω πιο κοντά σε ανθρώπους που αλλιώς ίσως να μην συναντούσα ποτέ. Η εκπομπή ‘Μαμά-δες’ μου έδωσε χώρο να μιλήσω για θέματα που αγαπώ, με απλή αλλά ουσιαστική γλώσσα, και κυρίως να βοηθήσω τους γονείς στο δύσκολο και σπουδαίο έργο της ανατροφής των παιδιών τους.

Αυτό που κράτησα πιο πολύ είναι η ενότητα και η αγάπη που ένωναν τους συντελεστές της εκπομπής· αυτή η ατμόσφαιρα φαινόταν και στο αποτέλεσμα, και νομίζω ήταν κομμάτι της επιτυχίας της».

Της δόθηκε, όμως, και βραβείο για την προσφορά της στον χώρο της ψυχικής υγείας. «Δεν ήταν απλώς μία αναγνώριση των κόπων μου· έγινε για μένα κίνητρο να συνεχίσω με ακόμα μεγαλύτερη δύναμη το δύσκολο αλλά σημαντικό έργο μου. Το αφιέρωσα σε όλες τις γυναίκες που πασχίζουν καθημερινά στους πολλαπλούς ρόλους τους, αλλά δεν έχουν ακούσει μέχρι τώρα ένα μπράβο».

Για το τέλος, τη ρωτώ τι είναι για εκείνη η συγγραφή. «Η συγγραφή είναι πράξη ελευθερίας. Όπως τότε που ήμουν παιδί και άπλωνα τα παιχνίδια μου στη βεράντα –ο χώρος και ο χρόνος γίνονταν ολόδικοί μου. Από την άλλη, είναι το απόσταγμα της πολυετούς ενασχόλησής μου με τον άνθρωπο, με τις δυσκολίες του, με το φως και το σκοτάδι του.

Τα βιβλία μου μοιάζουν με μία βαρκάδα: βλέπεις, παρατηρείς, απολαμβάνεις, συνδέεσαι ξανά με τις αισθήσεις και τον εαυτό σου. Και στο τέλος, αναθεωρείς προτεραιότητες και νοήματα.

Το φως από το σκοτάδι, καμιά φορά, είναι θέμα μίας μόνο απόφασης –μίας στιγμής θάρρους.
Και για μένα, η συγγραφή είναι ακριβώς αυτή η στιγμή: το να διαλέξεις να δεις ξανά το φως, να το μοιραστείς και να το κάνεις λέξεις που μπορεί να ζεστάνουν και άλλους».

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός.

*Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Μακεδονία της Κυριακής" στις 10.08.2025