- Newsroom
Με αθρόα προσέλευση κοινού πραγματοποιήθηκαν στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας «Χώροι Μνήμης, Τόποι Μαρτυρίου», την Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2025 στις 19:00, στην Αίθουσα «Αλέξανδρος Χαΐτογλου».
Η έκθεση αποτελεί μέρος μιας δεκαετούς επιτόπιας έρευνας πάνω σε σημεία και τοπόσημα σκοτεινής μνήμης του ευρωπαϊκού χώρου, από τον Υποψήφιο Διδάκτορα στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, κ. Νίκο Κοσμίδη. Πραγματοποιείται με αφορμή τη συμπλήρωση 80 χρόνων από τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και διοργανώνεται σε συνεργασία με το πρόγραμμα «Δράσεις Ιστορίας Μνήμης Πολιτισμού» και με την υποστήριξη του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης.
Στον χαιρετισμό της, η Διευθύντρια του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και της Νεότερης Ιστορίας της Μακεδονίας (ΙΜΜΑ), κ. Αθηνά Παυλίδου, χαρακτήρισε την έκθεση ως «ένα κάλεσμα σε αναστοχασμό, ευθύνη και ανθρωπιά», ευχαριστώντας παράλληλα όλους όσοι συνέβαλαν στην υλοποίηση της έκθεσης, ενώ τόνισε το ηθικό καθήκον και την εκπαιδευτική αποστολή του ΙΜΜΑ για την ενεργοποίηση της μνήμης και την καλλιέργεια της ιστορικής συνείδησης.
Η επιμελήτρια της έκθεσης, Καθηγήτρια στο ΠΑΜΑΚ και Διευθύντρια του Κέντρου Έρευνας Μακεδονικής Ιστορίας και Τεκμηρίωσης του ΙΜΜΑ, κ. Σταυρούλα Μαυρογένη, επισήμανε την ευτυχή συγκυρία της συνεργασίας με το Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, σημειώνοντας ότι το υλικό της έκθεσης φωτίζει τις μικροαφηγήσεις των ανθρώπων, θέτει ερωτήματα για τη διαχείριση της εξουσίας μέσα από τις ιδεολογίες και μας προσκαλεί να αφουγκραστούμε την ιστορία και να αναμετρηθούμε με τα ηθικά και πολιτικά της διδάγματα.
Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος και μέλος του ΔΣ του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, κ. Χαρούλα Χριστοδούλου, τόνισε ότι η πρώτη κοινή δράση του Ιδρύματος με το ΙΜΜΑ ενώνει δύο φορείς με κοινή αγάπη και μέριμνα για την ιστορία, την παράδοση και τον πολιτισμό του τόπου μας, στα πρότυπα της ιδρύτριάς του, της αείμνηστης Βιργινίας Τσουδερού. Αναφέρθηκε, επίσης, στον τρόπο που η έκθεση φωτίζει τη σύνθετη σχέση ανάμεσα στον χώρο και τη μνήμη, μέσα από τη δύναμη της δημιουργίας, της επιστήμης και της παιδείας.
Σημαντικό ήταν το μήνυμα του χαιρετισμού της κας. Ελένης Winckel – Μωραΐτου, από το Βερολίνο, μέλους της Διεθνούς Επιτροπής του Ράβενσμπρυκ (IRK-CIR), στο οποίο έστρεψε την προσοχή στους ανθρώπους ώστε ενθυμούμενοι «να μην οδηγηθούμε ξανά στα λάθη του παρελθόντος» αλλά και στον Νίκο Κοσμίδη που «βάζει κάθε φορά ένα λιθαράκι, έτσι ώστε η ατομική μνήμη να μετατραπεί σε μνήμη για όλη την κοινωνία των πολιτών».
Την έκθεση εγκαινίασε ο Αντιπεριφερειάρχης Πολιτισμού και Αθλητισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, κ. Χρήστος Μήττας, ο οποίος επισήμανε την αναγκαιότητα της διαφύλαξης και προώθησης της ιστορικής μνήμης, τονίζοντας το σπουδαίο ερευνητικό και εκπαιδευτικό έργο που επιτελεί το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα προς αυτή την κατεύθυνση.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με ξενάγηση του κοινού από τον κ. Κοσμίδη, ο οποίος μοιράστηκε με γλαφυρό τόνο και βιωματικές αφηγήσεις τις εμπειρίες της έρευνάς του και αναφέρθηκε στη σημασία της συνεργασίας φορέων και μουσείων με επιστήμονες των Μνημονικών Σπουδών, προς την αποκατάσταση της μνήμης και των απογόνων των θυμάτων του Πολέμου. Ιδιαίτερα συγκινητική στιγμή αποτέλεσε η εξιστόρηση γεγονότων που συνδέονται με την αναχαίτιση της ιταλικής επίθεσης στην Πίνδο, τον Νοέμβριο του 1940, από τον κ. Μιλτιάδη Δημάρατο, απόγονο του Ηπειρώτη ήρωα του ελληνοϊταλικού πολέμου Σωκράτη Δημάρατου, διοικητή τότε της ανεξάρτητης ταξιαρχίας ιππικού. Ο κ. Δημάρατος στάθηκε στη σημειολογία του μνημείου της Αννίτσας, στο ομώνυμο ύψωμα που αποτέλεσε κέντρο της αντεπίθεσης του Ελληνικού Στρατού.
Πλήθος κόσμου παρακολούθησε την εκδήλωση και συμμετείχε ενεργά στην ξενάγηση μαζί με δημοσιογράφους, εκπροσώπους πολιτιστικών και εμπορικών φορέων της πόλης, εκπαιδευτικούς και φοιτητές. Με την παρουσία τους τίμησαν επίσης την εκδήλωση ο Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος π. Αθανάσιος Τσίγκος, ως εκπρόσωπος του Παναγιωτάτου Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ. Φιλοθέου, η Αντιδήμαρχος Παιδικής Μέριμνας, Οικογένειας και Κοινωνίας των Πολιτών του Δήμου Θεσσαλονίκης κ. Θεοδώρα Λειψιστινού, ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού του Δήμου Αμπελοκήπων–Μενεμένης κ. Παύλος Κεσόγλου, ο Πρόεδρος του Αναπτυξιακού Οργανισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας κ. Θάνος Μπέγκας, η Περιφερειακή Σύμβουλος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας κ. Όλια Βασιλάκη–Καρόζη, ο Πρόξενος ε.τ. της Δημοκρατίας της Αρμενίας στη Θεσσαλονίκη κ. Άκης Δαγκαζιάν, η Δημοτική Σύμβουλος του Δήμου Πυλαίας–Χορτιάτη κ. Δέσποινα Λυπηρίδου, ο Εκπρόσωπος της Υπηρεσίας Διεθνών Σχέσεων του ΥΠΕΞ κ. Κώστας Κατσάνος, ο Πρόεδρος του ΙΜΜΑ κ. Νικόλαος Κ. Μαργαρόπουλος, ο Διευθυντής του Πολεμικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, Συνταγματάρχης κ. Αθανάσιος Παπαθανασίου, η Αναπλ. Προϊσταμένη της Διεύθυνσης του Λαογραφικού και Εθνολογικού Μουσείου Μακεδονίας–Θράκης κ. Ελένη Μπίντση, η Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Κατοίκων & Φίλων Άνω Καρυοφύτου κ. Πηνελόπη Βερβερίδου και η τέως Πρόεδρος του Συλλόγου Απογόνων Προσφύγων Άνω Καρυοφύτου Ξάνθης κ. Ελένη Παντέρμαλη, καθώς και εκπρόσωποι από τον φορέα «Φίλοι του Χώρου Μνήμης Αντιδικτατορικής Αντίστασης 1967–1974 στη Θεσσαλονίκη».
