Στο σημερινό Αποστολικό ανάγνωσμα (Εφεσ. 2:14-22), ο Απόστολος Παύλος δεν περιγράφει τον Χριστό απλώς ως φορέα ειρήνης· Τον αποκαλύπτει ως την ίδια την Ειρήνηꞏ ως Εκείνον που καταργεί κάθε ανθρώπινη διαχωριστική γραμμή και δημιουργεί έναν «καινό», ενιαίο άνθρωπο. Η ειρήνη, δηλαδή, που προσφέρει ο Χριστός δεν είναι απλώς η απουσία πολέμου αλλά η ριζική μεταμόρφωση της ανθρώπινης ύπαρξης, η συμφιλίωση με τον Θεό και τον συνάνθρωπο.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας ερμηνεύουν αυτήν την ειρήνη ως καρπό της ενώσεως με τον Χριστό. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος επισημαίνει ότι ο Χριστός δεν προσφέρει μία ειρήνη πρόσκαιρη και ευάλωτη αλλά βαθιά και ουσιαστική, που ριζώνει στην ανθρώπινη ύπαρξη (PG 62, 28-32), επειδή καταστρέφει την πηγή κάθε σύγκρουσης: Τον εγωισμό και την αμαρτία.
Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής συμπληρώνει ότι η ειρήνη είναι η κατάσταση της συμφιλίωσης του ανθρώπου με τον Θεό, με τον πλησίον και με τον εαυτό του, μία εσωτερική εναρμόνιση που αποτελεί καρπό της θέωσης (PG 90, 996).
Γι’ αυτό και το «μεσότοιχον του φραγμού» (Εφεσ. 2:14) που καταλύει ο Χριστός, δεν είναι άλλο από την αμαρτία που χώρισε και απομάκρυνε τον άνθρωπο από τον Δημιουργό του. Ο Χριστός, λοιπόν, έρχεται να ενώσει τα διασπασμένα, όχι, όμως, με εξαναγκασμό αλλά με την αγάπη Του, αυτή που συνδέει τα διεστώτα. Η ειρήνη Του δεν επιβάλλεται ούτε λειτουργεί μαγικά· προϋποθέτει καλλιέργεια και τη δική μας ελεύθερη συμμετοχή και συνέργεια.
Στον σύγχρονο κόσμο, όπου οι κοινωνίες συχνά επιλέγουν την αντιπαράθεση αντί της συνεννόησης και όπου τα «μεσότοιχα» πληθαίνουν -είτε ως ιστορικές εχθρότητες είτε ως εθνικές και ιδεολογικές συγκρούσεις, ή παίρνοντας και άλλες, πιο λεπτές μορφές, όπως η αποξένωση, η μνησικακία και η καχυποψία -το μήνυμα του Παύλου γίνεται πιο επίκαιρο από ποτέ.
Καλούμαστε, επομένως, να αναζητήσουμε την ειρήνη και να αγωνιστούμε για την επικράτησή της, με τον τρόπο του Χριστού, χωρίς να ξεχνάμε ότι η συμφιλίωση ξεκινά από την καρδιά μας. Ο Χριστός θεραπεύει τον έσω άνθρωπο, ώστε να γίνει φορέας ειρήνης. Μίας ειρήνης που είναι καρπός της Χάριτος, αυτής που γεννιέται μέσα από την κάθαρση, την άσκηση και τον φωτισμό του Θεού.
Και, όπως διδάσκει ο συμπολιούχος μας, Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, η ειρήνη είναι η ενέργεια του ίδιου του Θεού μέσα μας, σημείο της κατοικήσεως του Πνεύματος στην καρδιά μας (PG 151, 1053-1056).
Ως δώρο, λοιπόν, του Θεού, η ειρήνη απαιτεί ταπείνωση, διάκριση, προσευχή και διαρκή αγώνα για ενότητα με τους άλλους, τους «διαφορετικούς» και τους «ξένους». Η Εκκλησία, έτσι, καλείται να γίνει εργαστήρι συμφιλίωσης, χώρος όπου οι «μακράν» και οι «εγγύς» (Εφεσ. 2:17) συναντώνται εν Χριστώ, όχι απλώς συνυπάρχοντας με ανοχή αλλά με σταυρική θυσιαστική αγάπη.
Σε μία εποχή διχασμών και πολέμων, η ζωή των μελών της Εκκλησίας -από τις πιο απλές πράξεις ως τις πιο σύνθετες- οφείλει να φανερώνει έναν «άλλο δρόμο»: Αυτόν της συγγνώμης, της ανιδιοτέλειας και της καταλλαγής.
Γιατί, όπως -προφητικά- διδάσκει ο Παύλος, μόνο «εν ενί πνεύματι» (Εφεσ. 2:16) μπορούμε να πλησιάσουμε τον Πατέρα. Και αυτή η κοινή μας πορεία είναι που μπορεί να μεταμορφώσει τον κόσμο.
