«Κοιμώμενος Έρωτας»: Ένα σπάνιο αριστούργημα της αρχαίας ρωμαϊκής τέχνης αποκαλύφθηκε στην Κροατία

- Newsroom

Μια αξιοσημείωτη ανακάλυψη έφερε για άλλη μια φορά την αρχαιολογία της Πούλα στο προσκήνιο. Κατά τη διάρκεια ανασκαφών στο ιστορικό κέντρο της κροατικής πόλης-λιμανιού, οι αρχαιολόγοι αποκάλυψαν ένα λεπτοδουλεμένο μαρμάρινο γλυπτό ενός «Κοιμώμενου Έρωτα», που χρονολογείται από τον 2ο αιώνα μ.Χ.

Οι ειδικοί περιγράφουν το εύρημα ως ένα από τα πιο σημαντικά παραδείγματα αρχαίας ρωμαϊκής τέχνης που έχουν ανακαλυφθεί ποτέ στην Ίστρια, και μαρτυρία του πλούτου και της πολιτιστικής εκλέπτυνσης της Πούλα κατά τη ρωμαϊκή εποχή.

Ένας Έρωτας που ξύπνησε μετά από δύο χιλιετίες

Το γλυπτό, διαστάσεων περίπου 98 εκατοστών σε μήκος, 44 εκατοστών σε πλάτος και 30 εκατοστών σε ύψος, ανακαλύφθηκε σε δύο κομμάτια κάτω από την οδό Castropola, σε βάθος περίπου τριών μέτρων.

Η ανακάλυψη έγινε από την αρχαιολόγο Aleksandra Paić και την ομάδα της, οι οποίοι διεξήγαγαν έρευνα σε μια ρωμαϊκή domus — μια πολυτελή οικογενειακή κατοικία — που βρίσκεται σε ιδιωτική ιδιοκτησία της εταιρείας Kaštel Centar.

Η τοποθεσία προοριζόταν για την κατασκευή ενός boutique ξενοδοχείου, αλλά η αρχαιολογική της σημασία έχει πλέον προτεραιότητα. «Κυριολεκτικά τον ξυπνήσαμε από έναν ύπνο δύο χιλιάδων ετών», εξήγησε η Paić, περιγράφοντας τη στιγμή που η μορφή του Έρωτα — του θεού της αγάπης — αναδύθηκε από το χώμα.

Το γλυπτό απεικονίζει τη νεανική θεότητα να κείτεται γαλήνια πάνω σε δέρμα λιονταριού, με μια μικρή σαύρα δίπλα του, ένα μοτίβο που εμφανίζεται μόνο σε ελάχιστα παραδείγματα σε όλη την Ευρώπη.

Ο συμβολισμός του κοιμώμενου Έρωτα

Στη ρωμαϊκή και ελληνιστική εικονογραφία, ο Κοιμώμενος Έρωτας συμβολίζει περισσότερα από την ανάπαυση — αντιπροσωπεύει το λεπτό όριο μεταξύ αγάπης, ύπνου και θανάτου.

Για τους αρχαίους Ρωμαίους, η εικόνα ενός κοιμισμένου Έρωτα υποδήλωνε την αιώνια φύση της αγάπης και την ανανέωση της ζωής μετά τον θάνατο.

Τέτοιες απεικονίσεις τοποθετούνταν συχνά σε παιδικούς τάφους ή πολυτελείς επαύλεις, επικαλούμενες την αθωότητα και τη θεϊκή προστασία. Σύμφωνα με τη Silvana Petešić, επιμελήτρια του Αρχαιολογικού Μουσείου της Ίστρια, το άγαλμα της Πούλα είναι κατασκευασμένο από λευκό μάρμαρο λεπτής κόκκωσης άγνωστης ακόμη προέλευσης, σμιλεμένο με εξαιρετική ακρίβεια.

«Ο Έρωτάς μας κείτεται πάνω σε δέρμα λιονταριού, με το κεφάλι του να ακουμπά στο κεφάλι του λιονταριού, φιλοτεχνημένο με εκπληκτική λεπτότητα», εξήγησε η Petešić.

«Μόνο ελάχιστα συγκρίσιμα παραδείγματα στην Ευρώπη παραμένουν τόσο ολοκληρωμένα».

Η τοποθεσία της ανακάλυψης στην Πούλα, που καλύπτει περίπου 1.200 τετραγωνικά μέτρα, περιέχει πλούσια κατάλοιπα του αστικού πυρήνα της ρωμαϊκής Πούλα, συμπεριλαμβανομένης μιας οικίας (domus) πλούσια διακοσμημένης με μωσαϊκά, μαρμάρινη επένδυση και τοιχογραφίες.

Αυτά τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι η κατοικία ανήκε σε μια οικογένεια της ελίτ κατά τον 2ο αιώνα μ.Χ., μία  περίοδο ευημερίας για την πόλη ως ρωμαϊκή αποικία και εμπορικό κόμβο.

Ο Darko Komšo, διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου της Ίστρια, χαρακτήρισε την ανακάλυψη ως εξαιρετική, επαληθεύοντας πως η Πούλα είναι ένας σημαντικός αρχαιολογικός θησαυρός της Μεσογείου.

Συντήρηση και έκθεση στο Μουσείο

Οι συντηρητές έχουν ήδη ξεκινήσει τη σχολαστική διαδικασία ένωσης των θραυσμάτων του αγάλματος και την προετοιμασία του για καθαρισμό με λέιζερ, προκειμένου να αφαιρεθούν τα ιζήματα αιώνων χωρίς να καταστραφεί η μαρμάρινη επιφάνεια.

Μόλις αποκατασταθεί, ο Κοιμώμενος Έρωτας θα ενταχθεί στην μόνιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου της Ίστριας, όπου θα εκτεθεί δίπλα σε άλλα σημαντικά τεχνουργήματα από το ρωμαϊκό παρελθόν της Πούλα. Ο Komšo τόνισε ότι η αποστολή του μουσείου είναι να διατηρεί τέτοια εξαιρετικά έργα για δημόσια μελέτη και θαυμασμό.

«Ο ‘Κοιμώμενος Έρωτας’ δεν είναι μόνο ένα αριστούργημα της αρχαίας ρωμαϊκής τέχνης, αλλά και μια γέφυρα μεταξύ της αρχαίας και της σύγχρονης πόλης», δήλωσε.

«Μας υπενθυμίζει ότι κάτω από κάθε πέτρα της Πούλα κρύβεται μια ιστορία που περιμένει να ανακαλυφθεί ξανά».

Η διαχρονική κληρονομιά της Πούλα

Η Πούλα ιδρύθηκε πριν από 2.300 και πλέον χρόνια και  έχει μια αδιάσπαστη συνέχεια κατοίκησης από την προϊστορική εποχή έως τις ρωμαϊκές, βενετσιάνικες και αυστροουγγρικές περιόδους.

Κάποτε ήταν γνωστή ως μια μεγάλη ρωμαϊκή αποικία με ένα υπέροχο αμφιθέατρο, ναούς και μωσαϊκά, και η πόλη συνεχίζει να αποδίδει ανακαλύψεις που αναδιαμορφώνουν την κατανόησή μας για τη ζωή κατά μήκος της ακτής της Αδριατικής στην αρχαιότητα.

Για τους αρχαιολόγους και τους ιστορικούς τέχνης, ο Κοιμώμενος Έρωτας της Πούλα προσφέρει όχι μόνο ένα αισθητικό θαύμα, αλλά και μια αφήγηση πίστης, πολυτέλειας και καλλιτεχνικής μαεστρίας. Κάθε καμπύλη του μαρμάρου μιλά για τα χέρια που το σκάλισαν και για τον πολιτισμό που λάτρευε την ομορφιά ως έκφραση του θείου.

Καθώς το Αρχαιολογικό Μουσείο της Ίστριας ετοιμάζεται να αποκαλύψει αυτό το εξαιρετικό γλυπτό, η προσοχή του κόσμου στρέφεται για άλλη μια φορά στην Πούλα — μια πόλη όπου οι αρχαίες πέτρες ψιθυρίζουν ακόμα ιστορίες για θεούς, εραστές και τον αιώνιο ύπνο.

Φωτογραφίες: thehistoryblog