Κίεβο 1942: Ο «αγώνας του θανάτου» και η αιματηρή εκδίκηση των Ναζί

Η φοβερή ιστορία που αποτέλεσε την έμπνευση για το γύρισμα της θρυλικής ταινίας «Η απόδραση των 11», στην οποία έπαιξαν μεταξύ άλλων οι Μάικλ Κέιν, Σιλβέστερ Σταλόνε, Πελέ, Μπόμπι Μουρ και Οσβάλντο Αρντίλες

Την άνοιξη του 1942, το κατεχόμενο από τους Ναζί Κίεβο έχει μετατραπεί σε ένα απέραντο κολαστήριο και όποιος δεν έχει πεθάνει από την πείνα και το κρύο, με δυσκολία μπορεί να σταθεί στα πόδια του, πόσο μάλλον να δουλέψει.

Η κατάσταση αυτή εξελίσσεται σε πρόβλημα για τους Ναζί, καθώς δεν έχουν την πολυτέλεια να χάσουν το «εργατικό δυναμικό» που τόσο χρειάζονται για να κατασκευάσουν νέα όπλα και να συνεχίσουν τον πόλεμο εναντίον των συμμάχων.

Έτσι, οι εισβολείς αποφασίζουν να αλλάξουν τακτική και στην προσπάθειά τους να αντιστρέψουν το κλίμα, αποφασίζουν να αναστείλουν - προσωρινά - τις διώξεις, τις εκτελέσεις και τα βασανιστήρια και να... διοργανώσουν ένα τουρνουά ποδοσφαίρου, γνωρίζοντας πως ο βασιλιάς των σπορ ανέκαθεν ήταν ένα αποτελεσματικότατο εργαλείο προπαγάνδας.

Στο τουρνουά που διοργανώνεται παίρνουν μέρος έξι ομάδες: Η Ρουτς, ένας σύλλογος ακροδεξιών Ουκρανών με φιλοναζιστικές καταβολές, δύο ομάδες Ούγγρων αξιωματικών, μια ομάδα Ρουμάνων αξιωματικών, η αμιγώς γερμανική PGS και η Κόρνικ, η ομάδα των αρτοποιών του Κιέβου, που βαφτίζεται σε Start Football Club για την περίσταση.

Στις 7 Ιουνίου η Start δίνει τον πρώτο της αγώνα και συντρίβει τη Ρουτς με 7-2. Ο αρχηγός των ηττημένων είναι έξαλλος και ζητά τον αποκλεισμό των νικητών αρνούμενος να δεχτεί την ήττα από μια ομάδα αιχμαλώτων πολέμου. Οι «κόκκινοι», ωστόσο, δεν αποκλείονται και κάνουν επίδειξη δύναμης νικώντας 6-2 τους Ούγγρους, 11-0 τους Ρουμάνους και 6-0 τη γερμανική PGS.

kiev.jpg

Για τους Ναζί και τους συμμάχους τους, η Start αποτελεί πια μεγάλο «αγκάθι», αφού οι φυλακισμένοι γίνονται το σύμβολο της αντίστασης κόντρα στον κατακτητή. Αποφασίζουν λοιπόν ότι το τουρνουά πρέπει να κριθεί σε έναν τελικό αγώνα ανάμεσα στη Start και τη Flakelf, μια ομάδα στρατιωτών της Λούφτβάφε, της γερμανικής, δηλαδή, πολεμικής αεροπορίας.

Ο αγώνας διεξάγεται στις 6 Αυγούστου. Το γήπεδο είναι γεμάτο και κόντρα σε όλα τα προγνωστικά, οι εξαθλιωμένοι από την πείνα και τις κακουχίες παίκτες της Start κερδίζουν με 5-1. Οι Γερμανοί υφίστανται μία πρωτοφανή ταπείνωση και ορίζουν επαναληπτικό αγώνα τρεις ημέρες αργότερα. Οι δρόμοι του Κιέβου γεμίζουν με φυλλάδια και αφίσες. Τα φυλλάδια μιλούν για το ματς στο οποίο η Αρία Φυλή θα δείξει τη δύναμή της και η ομάδα των κατακτητών ενισχύεται με τους καλύτερους Γερμανούς παίκτες, που έρχονται απευθείας από το μέτωπο!

Το παιχνίδι του θανάτου

Στις 9 Αυγούστου 1942 το γήπεδο είναι ξανά γεμάτο αλλά αυτήν τη φορά από αξιωματικούς της Βέρμαχτ. Στους οπαδούς της Start έχει δοθεί μόνο μια μικρή γωνιά. Γύρω τους βρίσκονται στρατιώτες οπλισμένοι μέχρι τα δόντια.

Για να διασφαλίσουν ότι όλα θα πάνε όπως πρέπει, οι Ναζί έχουν επιλέξει έναν υπολοχαγό των SS ως διαιτητή. Πριν από το σφύριγμα, ο υπολοχαγός, συνοδευόμενος από έναν Ρώσο μεταφραστή, μπαίνει στην παράγκα που χρησιμεύει ως αποδυτήριο της Start και υπενθυμίζει στους παίκτες ότι όταν μπουν στο γήπεδο πρέπει να φωνάξουν «Χάιλ Χίτλερ» με το χέρι υψωμένο. Οι Ουκρανοί δεν έχουν, όμως, διάθεση να υπακούσουν και φωνάζουν ένα σύνθημα του σοβιετικού στρατού.

Η Start κυριαρχεί στο γήπεδο και το σκορ στο ημίχρονο είναι 3-1, παρά την άθλια, υπέρ των Γερμανών, διαιτησία. Στην ανάπαυλα, ένας Γερμανός αξιωματούχος συγχαίρει τους Ουκρανούς παίκτες στη γλώσσα τους. Τους λέει ότι είναι εντυπωσιασμένος από την ποιότητα του παιχνιδιού τους αλλά ταυτόχρονα τους ζητά να χάσουν το ματς.

«Αφιερώστε ένα λεπτό για να σκεφτείτε τις συνέπειες», τους λέει και αποχωρεί. Οι Γερμανοί ισοφαρίζουν σε 3-3 αλλά οι Ουκρανοί αντεπιτίθενται και το ματς λήγει 5-3 υπέρ τους. Οι Ναζί δεν μπορούν να το πιστέψουν και παίρνουν την απόφαση να πάρουν το αίμα τους πίσω.

Η εκδίκηση των Ναζί

Λίγες μέρες μετά, στις 18 Αυγούστου, εννέα παίκτες συλλαμβάνονται και βασανίζονται από τη Γκεστάπο. Ο Μίκολα Κόροτκιχ είναι ο πρώτος που πεθαίνει. Οι υπόλοιποι παίκτες οδηγούνται στο στρατόπεδο εργασίας του Σιρέτ. Στις 20 Φεβρουαρίου 1943 οι Κουζμένκο, Κλιμένκο και Τρούσεβιτς εκτελούνται από τους Ναζί.

Η αφήγηση ενός αυτόπτη μάρτυρα, αρκετά χρόνια μετά, είναι ανατριχιαστική: «Ο Κουζμένκο χτυπήθηκε με ρόπαλο και στη συνέχεια εκτελέστηκε στο έδαφος, ο Κλιμένκο χτυπήθηκε επίσης με ρόπαλο και ενώ βρισκόταν στο έδαφος πυροβολήθηκε πίσω από το αυτί. Ο Τρούσεβιτς. ο γιγάντιος τερματοφύλακας και αρχηγός, ξυλοκοπήθηκε άγρια, σηκώθηκε από το έδαφος αιμόφυρτος και ούρλιαξε στα πρόσωπα των βασανιστών του. Ένας φρουρός τον σκότωσε με βολή πολυβόλου. Πέθανε φορώντας τη φανέλα της Start.

Οι μόνοι που επέζησαν ήταν ο Φέντορ Τιούτσεφ, ο Μίχαλ Σβιριντόφσκι και ο Μάκαρ Χοντσαρένκο. Μετά την απελευθέρωση του Κιέβου, τον Νοέμβριο του 1943, δεν μίλησαν σε κανέναν για το παιχνίδι και η σοβιετική ηγεσία τούς αντιμετώπισε ως προδότες. Για τον Στάλιν, όποιος έπαιξε ποδόσφαιρο με τον εχθρό ήταν δωσίλογος και δεν μπορούσε να θεωρηθεί πατριώτης. Η σταλινική προπαγάνδα δεν έπεισε όμως τους Ουκρανούς και όσοι πήραν μέρος στον «αγώνα του θανάτου» θα έχουν για πάντα περίοπτη θέση στο πάνθεον των ηρώων.

Η φοβερή αυτή ιστορία αποτέλεσε την έμπνευση για το γύρισμα της θρυλικής ταινίας «Η απόδραση των 11», στην οποία έπαιξαν μεταξύ άλλων οι Μάικλ Κέιν, Σιλβέστερ Σταλόνε, Πελέ, Μπόμπι Μουρ και Οσβάλντο Αρντίλες.

Loader