- Newsroom
Ένα νέο πολιτισμικό τοπίο χαράσσεται φέτος στη Θεσσαλονίκη, καθώς η πόλη υποδέχεται για πρώτη φορά το 3ο meeting event του Διεθνούς Δικτύου Θεάτρου Ντοκιμαντέρ. Η διοργάνωση, που πλέον καθιερώνεται ως διετής μπιενάλε, υπό τον τίτλο SEE (South East Europe), μετακινείται από την Αθήνα στη Βόρεια Ελλάδα, σηματοδοτώντας ένα νέο κεφάλαιο αποκέντρωσης αλλά και διεθνούς ανοίγματος.
Από τις 21 έως τις 23 Νοεμβρίου, η Θεσσαλονίκη θα αποτελέσει το επίκεντρο της σύγχρονης δραματουργίας του πραγματικού στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, φιλοξενώντας εργαστήρια, masterclasses, προβολές, ανοιχτές συζητήσεις και ένα διεθνές επιστημονικό συμπόσιο. «Ο στόχος μας παραμένει η διεπιστημονικότητα, και αυτό αντανακλάται και στο πρόγραμμα του meeting event, αλλά είναι και ένα ουσιαστικό άνοιγμα προς ανθρώπους, οι οποίοι μέσα από την επαγγελματική τους ιδιότητα -που δεν είναι αποκλειστικά από το χώρο του θέατρου, αλλά έχουν ειδικό ενδιαφέρον για το θέατρο ντοκιμαντέρ, όπως για παράδειγμα οι εκπαιδευτικοί, να μπορέσουν να το γνωρίσουν», τονίζει, μιλώντας στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, η σκηνοθέτιδα-δραματουργός και καλλιτεχνική διευθύντρια του δικτύου Μάρθα Μπουζιούρη.
Το πρόγραμμα απλώνεται σε πολλαπλούς χώρους -από το campus του ΑΠΘ μέχρι το Γαλλικό Ινστιτούτο και το Ισλαχανέ, υπογραμμίζοντας τη στενή συνεργασία με σημαντικά ακαδημαϊκά και πολιτιστικά ιδρύματα. Η φετινή έκδοση του meeting event, που τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, επικεντρώνεται στον ρευστό, μεταβαλλόμενο και βαθιά κοινωνικοπολιτικό χώρο του θεάτρου ντοκιμαντέρ, ένα είδος που, σύμφωνα με την κ. Μπουζιούρη, «δεν μπαίνει σε κουτάκια και καλώς. Είναι ένα λαϊκό θέατρο, που μπορεί να φέρει στην αίθουσα κοινά πολύ διαφορετικά μεταξύ τους».
Στο πλαίσιο των δράσεων «meet the artist», διεθνείς δημιουργοί από τη Σερβία, τη Ρουμανία, την Αλβανία, τη Βουλγαρία, τη Βόρεια Μακεδονία και την Κροατία θα μοιραστούν τη μεθοδολογία τους μέσα από εντατικά εργαστήρια μικρών ομάδων. Παράλληλα, η επιτυχημένη ενότητα «stage on screen» συνεχίζεται με ένα μεγάλο πρόγραμμα προβολών κινηματογραφημένων παραστάσεων ντοκιμαντέρ. Οι προβολές συνοδεύονται από συζήτηση με τους δημιουργούς, λειτουργώντας ως «φυσική συνέχεια των εργαστηρίων», όπως εξηγεί η καλλιτεχνική διευθύντρια. «Δεν υποκαθιστούν το ζωντανό θέαμα, είναι όμως κρίσιμο εργαλείο εξοικείωσης με το έργο των καλλιτεχνών και με τις δραματουργίες του πραγματικού από περιοχές που δεν έχουμε εύκολη πρόσβαση», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ένα συμπόσιο που κοιτάζει το παρόν, το μέλλον και πέρα από τη Δύση
Η διοργάνωση κορυφώνεται με το διεθνές συμπόσιο, με θέμα τις σύγχρονες δραματουργίες του πραγματικού στη ΝΑ Ευρώπη και πέρα από αυτήν (Contemporary dramaturgies of the real: SEE and beyond), όπου ακαδημαϊκοί και δημιουργοί θα συζητήσουν ζητήματα μνήμης, τραύματος, ταυτότητας και έμφυλων δραματουργιών, τομείς κομβικοί για το σύγχρονο θέατρο του πραγματικού.
Εκεί θα παρουσιαστεί και μία από τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες της χρονιάς: η έναρξη της πρώτης εξειδικευμένης εκδοτικής σειράς θεατρικών έργων ντοκιμαντέρ, σε συνεργασία με την ΚΑΠΑ Εκδοτική. Μια προσπάθεια που, όπως σημειώνει η Μάρθα Μπουζιούρη, έρχεται να καλύψει ένα μεγάλο κενό, καθώς δεν υπάρχει καταγεγραμμένο το ίχνος του θεάτρου ντοκιμαντέρ ως ισότιμου δραματουργικού υλικού. «Το ίχνος του θεάτρου ντοκιμαντέρ δεν είναι καταγεγραμμένο. Δεν βρίσκεται στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Χάνεται, γιατί είναι βαθιά βιωματικό και μη αναπαραγώγιμο. Θέλουμε να αλλάξουμε αυτό το τοπίο». Τα πρώτα τέσσερα έργα, κάποια εκ των οποίων είναι δημιουργών που συνδέονται με τη Θεσσαλονίκη, θα κυκλοφορήσουν μέσα στο συμπόσιο, ενώ ο στόχος είναι οι εκδόσεις να ακολουθούν το στίγμα του θεάτρου ντοκιμαντέρ την ώρα που συμβαίνει και να συνεχίσουν να εκδίδονται σύγχρονα έργα.
Η φετινή επιλογή εστίασης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, σύμφωνα με την ίδια, δεν είναι απλώς γεωγραφική αλλά και πολιτισμική. Μετά την πανδημική, πρώτη διοργάνωση, αφιερωμένη στους Έλληνες δημιουργούς και τη δεύτερη, που άνοιξε στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, το Δίκτυο συνεχίζει να στρέφει το βλέμμα του έξω από το δυτικοευρωπαϊκό κέντρο. «Στη Γερμανία, στη Γαλλία, στη Βρετανία έχουμε πρόσβαση, ξέρουμε τι συμβαίνει. Το στοίχημα είναι να γνωρίσουμε το τι παράγεται στη Λατινική Αμερική, στη Ρουμανία, στην Αίγυπτο, στη Σερβία. Στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, παρότι γειτονική, η κινητικότητα δεν είναι τόσο έντονη όσο θα περιμέναμε. Εκεί θέλουμε να παρέμβουμε», τονίζει η κ. Μπουζιούρη.
Η επιλογή της Θεσσαλονίκης, λοιπόν, δεν είναι μόνο συμβολική αλλά και λειτουργική, αφού η πόλη λειτουργεί ως γέφυρα προς τα Βαλκάνια και τις πολιτισμικές ζώνες που εξερευνά φέτος η μπιενάλε. Ταυτόχρονα, οι συνεργασίες με τρία τμήματα του ΑΠΘ αλλά και με πολιτιστικούς φορείς όπως το Ισλαχανέ, το Γαλλικό Ινστιτούτο και η ΚΑΠΑ Εκδοτική, δίνουν στη διοργάνωση βαθιά τοπική χροιά. «Φέτος θέλουμε οι καλλιτέχνες να γνωρίσουν την πόλη. Να την περπατήσουμε μαζί. Να ανοίξουμε δρόμους διαλόγου και κοινότητες που θα συνεχίσουν και πέρα από το τριήμερο», σημειώνει.
Όσο για το 2027, το επόμενο meeting event παραμένει ακόμη υπό συζήτηση, με την ομάδα να κοιτά «λίγο πιο μακριά», όπως λέει η καλλιτεχνική διευθύντρια. Αυτό, όμως, που μένει σταθερό είναι ο στόχος: η οικοδόμηση ενός δυναμικού, διακαλλιτεχνικού και διεθνικού δικτύου γύρω από το θέατρο ντοκιμαντέρ.
