Ένα ξεχωριστό κινηματογραφικό αφιέρωμα στον ανεπανάληπτο Ένιο Μορικόνε ετοιμάζει η Κινηματογραφική Λέσχη του ΚΕΜΕΣ, σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Φίλων Μουσικής ENNIO MORRICONE Ελλάδος, τη Δευτέρα 14 Ιουλίου, στον ιστορικό κινηματογράφο Απόλλων. Η εκδήλωση πραγματοποιείται με αφορμή την προβολή της εμβληματικής ταινίας του Σέρτζιο Λεόνε «Ήταν κάποτε η επανάσταση» (Giù la testa).
Η ταινία, πέμπτη και ίσως πιο πολιτικά φορτισμένη συνεργασία ανάμεσα στον Λεόνε και τον Μορικόνε, προβάλλεται συμβολικά την ημέρα της Πτώσης της Βαστίλης και σηματοδοτεί την έναρξη του νέου αφιερώματος του ΚΕΜΕΣ για την Πολιτική του Τρόμου». Στην εκδήλωση, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει και βιντεομηνύματα από τους γιους των δύο δημιουργών – τον Αντρέα Λεόνε και τον Μάρκο Μορικόνε.
Ο Μάκης Μηνάς, μέλος του συλλόγου και παθιασμένος σινεφίλ, μιλώντας στη «ΜτΚ» μιλάει για τον σύλλογο και τον μεγάλο συνθέτη ενώ παραθέτει τις ταινίες του που θεωρεί ότι δεν αναγνωρίστηκαν όπως θα έπρεπε.
Ο κ. Μηνάς τονίζει πως ο Μορικόνε «δεν έντυνε απλώς την εικόνα· η μουσική του ήταν αφηγηματικό εργαλείο, ένα κομμάτι της δραματουργίας». Κατά τον ίδιο, η ιδιοφυΐα του Ιταλού συνθέτη έγκειται στον πειραματισμό, την τόλμη και την αποφασιστικότητά του: «Ρίσκαρε, κατηγορήθηκε, τόλμησε, δικαιώθηκε. Προσωπικά, τον θεωρώ τον κορυφαίο» λέει χαρακτηριστικά.
Ήταν κάποτε η επανάσταση: Μια ταινία με 11 μουσικά θέματα
Το Ήταν κάποτε η επανάσταση αποτελεί ένα πολιτικό γουέστερν με έντονη αντισυμβατικότητα και μια διάχυτη αίσθηση απογοήτευσης από τις ιδεολογίες. Τοποθετημένο στη Μεξικανική Επανάσταση, ακολουθεί τον ληστή Χουάν Μιράντα (Ροντ Στάιγκερ) και τον Ιρλανδό ειδικό στις εκρηκτικές ύλες Τζον Μάλορι (Τζέιμς Κόμπερν), που από κοινοί απατεώνες καταλήγουν, παρά τη θέλησή τους, ήρωες της επανάστασης.
Πρόκειται για μια ταινία που άργησε να λάβει την αναγνώριση που της αξίζει. Σύμφωνα με τον κ. Μηνά, ο τίτλος της άλλαξε σε δύο περιπτώσεις: Οι Γάλλοι ονόμασαν το φιλμ 'Ήταν κάποτε η επανάσταση' ( il etait une fois la revolution) και οι Άγγλοι του έδωσαν το όνομα '' Για μια χούφτα δυναμίτη' (A fistful of dynamite).
Για τον ίδιο, η ταινία είναι πιο σκοτεινή και εσωστρεφής σε σχέση με τις προηγούμενες δουλειές του Λεόνε και προβληματίζει πάνω στις έννοιες της φιλίας, της προδοσίας και της ελευθερίας. Όπως τονίζει, το soundtrack του Μορικόνε ακολουθεί τη συναισθηματική πορεία των χαρακτήρων, από τον ενθουσιασμό στην απώλεια, με 11 μουσικά θέματα που λειτουργούν σχεδόν αυτόνομα ως αφηγηματικές ενότητες. Στην ταινία αυτή, ο συνθέτης απομακρύνεται από τα κλασικά μοτίβα του γουέστερν, επιλέγοντας πιο λυρικές και δραματικές ενορχηστρώσεις.
Διαμάντια που χάθηκαν στον χρόνο
Το τεράστιο έργο του Μορικόνε δεν περιορίζεται στα πασίγνωστα έργα όπως The Mission, Cinema Paradiso ή Ο Καλός, ο Κακός και ο Άσχημος. Ορισμένα σάουντρακ, παρότι αριστουργηματικά, δεν γνώρισαν ποτέ την αναγνώριση που τους άξιζε. Όπως τονίζει ο κ. Μηνάς, τρεις χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι:
Exorcist II: The Heretic (1977): Η πρώτη φορά που ο Μορικόνε ηχογραφεί σε αμερικανικό στούντιο. Αν και η ταινία απέτυχε εισπρακτικά, τα κομμάτια Magic & Ecstasy και Regan's Theme αποτυπώνουν έξοχα τη σύγκρουση του καλού με το κακό.
White Dog (1982): Σε συνεργασία με τον Αμερικανό σκηνοθέτη Σάμουελ Φούλερ, ο Μορικόνε συνέθεσε ένα από τα πιο δραματικά score της καριέρας του. Η ταινία, που πραγματεύεται τον ρατσισμό, δεν προβλήθηκε ποτέ στις ΗΠΑ λόγω φόβων για αρνητική υποδοχή, παραμένοντας ένα αδικημένο έργο και για τον ίδιο τον συνθέτη.
The Red Tent (1969): Μια ρωσο-ιταλική παραγωγή για τη διάσωση του εξερευνητή Ουμπέρτο Νόμπιλε στον Βόρειο Πόλο. Με πρωταγωνιστές τους Σον Κόνερι και Κλαούντια Καρντινάλε, και με την αιθέρια φωνή της Edda dell'Orso, το μουσικό θέμα του Μορικόνε στέκεται ισάξιο με τα μεγάλα του έργα, αν και παραμένει σχεδόν άγνωστο στο ευρύ κοινό.
Το «άγνωστο» κεφάλαιο: Ο γαλλικός κινηματογράφος
Ο Μορικόνε είχε μια βαθιά και μακρόχρονη σχέση με τον γαλλικό κινηματογράφο. Όπως σημειώνει ο κ. Μηνάς, από το 1969 μέχρι και το 2015, ο συνθέτης «έντυσε» με τις συνθέσεις του δεκάδες φιλμ – πολιτικά θρίλερ, αστυνομικά, κοινωνικά δράματα, κωμωδίες. Σε αυτά πειραματίστηκε με μουσικές φόρμες, αντλώντας από το βαλς, το ευρωπαϊκό ταγκό, το φόξτροτ, ακόμα και την ψυχεδέλεια, αποδεικνύοντας την αστείρευτη φαντασία και τη δημιουργική του ευφυΐα.
«Η μουσική του δεν είχε σύνορα – γεωγραφικά ή καλλιτεχνικά. Είτε συνέθετε για ένα γουέστερν του Λεόνε είτε για ένα υπαρξιακό δράμα του γαλλικού κινηματογράφου, η υπογραφή του ήταν πάντα ευδιάκριτη: συναισθηματική δύναμη, πρωτοτυπία, αφηγηματικό βάθος» καταλήγει.
Ο Σύλλογος που κρατά τη μνήμη ζωντανή
Η εκδήλωση γίνεται και με τη συμβολή ενός μοναδικού σε παγκόσμιο επίπεδο φορέα: του Πολιτιστικού Συλλόγου Φίλων Μουσικής ENNIO MORRICONE Ελλάδος. Ο σύλλογος ιδρύθηκε στο Μιλάνο το 2010 από τον Κωνσταντίνο Παπακώστα και σήμερα αριθμεί πάνω από 6.200 μέλη σε Ελλάδα και εξωτερικό. Η έδρα του βρίσκεται στη Λάρισα, ωστόσο δραστηριοποιείται έντονα και στη Θεσσαλονίκη, με περισσότερα από 100 μέλη.
Ανάμεσα στις δράσεις του ξεχωρίζει το επιβλητικό mural αφιερωμένο στο Cinema Paradiso του Τζουζέπε Τορνατόρε, το οποίο κοσμεί από το 2022 τα Άνω Λαδάδικα της Θεσσαλονίκης – μια εικαστική υπενθύμιση της μαγείας του κινηματογράφου και του ρόλου της μουσικής σε αυτόν. Μάλιστα, τον επόμενο χρόνο, ο σύλλογος θα κάνει ακόμα ένα mural αφιερωμένο στον μεγαλο Ιταλό συνθέτη, πάλι στα Άνω Λαδάδικα. Στον προγραμματισμό των δράσεων υπάρχουν ακόμα συναυλίες, προβολές ταινιών και συζητήσεις ενώ το έτος 2028 θα αποτελέσει ορόσημο με πλούσιες δράσεις, καθώς συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννηση του συνθέτη.
Μια κληρονομιά που συνεχίζει να συγκινεί
Ο Ένιο Μορικόνε άφησε πίσω του μια τεράστια μουσική παρακαταθήκη, που συνεχίζει να εμπνέει δημιουργούς και να συγκινεί θεατές. Η εκδήλωση της 14ης Ιουλίου στη Θεσσαλονίκη δεν είναι μόνο ένας φόρος τιμής στο έργο του, αλλά και μια αφορμή να ανακαλύψει κανείς, ή έστω να ξαναθυμηθεί, τη δύναμη της κινηματογραφικής μουσικής ως αυτόνομης τέχνης.
INFO
Ήταν κάποτε η Επανάσταση
Δευτέρα 14 Ιουλίου, σινεμά Απόλλων
20:30
