ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ ΑΕ: Αντιδρά ο τεχνικός κόσμος για το λουκέτο

Αντιδράσεις από τον τεχνικό κόσμο της Θεσσαλονίκης, την αντιπολίτευση, αλλά και από τους εργαζόμενους της «Εγνατία Οδός ΑΕ» προκαλεί η διαφαινόμενη απόφαση της κυβέρνησης να βάλει λουκέτο στην εταιρεία, έπειτα από τριάντα χρόνια δημιουργικής πορείας. Επίσημη ανακοίνωση δεν έχει εκδοθεί ακόμη.

Ωστόσο, σε συνάντηση που είχαν οι εκπρόσωποι του Συλλόγου Εργαζομένων με τον υφυπουργό Υποδομών, Νίκο Ταχιάο, πριν από περίπου έναν μήνα, τους ανακοινώθηκε ότι η κυβέρνηση έχει λάβει την απόφαση για οριστικό κλείσιμο της εταιρείας και την υπαγωγή της σε καθεστώς εκκαθάρισης από 31.12.2025, λόγω της παραχώρησης της Εγνατίας οδού σε ιδιώτες για τα επόμενα 35 χρόνια.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συλλόγου Εργαζομένων στην εταιρεία, Γιώργο Γοδέβενο, το ίδιο τους είπε και ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρίστος Δήμας, σε ολιγόλεπτη συνομιλία που είχαν στο πλαίσιο των εγκαινίων της 89ης ΔΕΘ. «Ο υπουργός ουσιαστικά επιβεβαίωσε ότι η Εγνατία πάει για κλείσιμο. Όταν του θέσαμε ορισμένα θέματα, μεταξύ των οποίων, και το τι θα γίνει με τους περίπου εκατό εργαζόμενους, η απάντηση που πήραμε ήταν 'είναι νωρίς για τέτοια συζήτηση’, αναφέρει ο κ. Γοδέβενος.

Γιατί καθυστερούν

Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ» η απόφαση της κυβέρνησης για κλείσιμο της «Εγνατία Οδός ΑΕ» είναι οριστική, αν και κυβερνητική πηγή την παρουσίασε ως «σχεδόν οριστική». Ο λόγος για τον οποίο δεν ανακοινώνεται είναι γιατί δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη η διαδικασία παραχώρησης του αυτοκινητόδρομου στην κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-EGIS PROJECTS S.A. Μία διαδικασία η οποία διαρκεί περίπου ενάμιση χρόνο, αφού η σύμβαση για την παραχώρηση υπογράφηκε στις 29 Μαρτίου 2024.

Αρμόδια κυβερνητική πηγή δήλωσε στη «ΜτΚ» ότι «η παραχώρηση θα γίνει το αργότερο ως το τέλος του 2025». Από εκεί και έπειτα, η ευθύνη του αυτοκινητόδρομου, καθώς και των κάθετων οδικών αξόνων θα περάσει στην ανάδοχο κοινοπραξία. Σύμφωνα με τον κυβερνητικό σχεδιασμό, αυτό θα αποτελέσει και τη ληξιαρχική πράξη θανάτου της «Εγνατία Οδός ΑΕ» η οποία θα περάσει σε καθεστώς εκκαθάρισης.

Αντιδρούν οι μηχανικοί

Η προοπτική λουκέτου στην «Εγνατία Οδός ΑΕ» προκαλεί δυσαρέσκεια και αντιδράσεις στον χώρο των μηχανικών. Στις 20 Οκτωβρίου πρόκειται να γίνει ειδική εκδήλωση για το θέμα αυτό στο αμφιθέατρο του ΤΕΕ/ΤΚΜ, προκειμένου οι μηχανικοί να εκφράσουν την αντίθεσή τους στο κλείσιμο της εταιρείας. Σε δήλωσή του στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, Ηλίας Περτζινίδης, αναφέρει ότι «το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας/Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας θεωρεί ότι είναι προς το συμφέρον του Δημοσίου η διατήρηση και ενίσχυση της ‘Εγνατία Οδός ΑΕ’, καθώς αποτελεί ένα στρατηγικό εργαλείο για την ανάπτυξη της χώρας και πολύτιμο εταίρο στην υλοποίηση των έργων. Η στρατηγική γεωγραφική θέση της στη Θεσσαλονίκη, η αποκεντρωμένη παρουσία σε πέντε κρίσιμα σημεία της Βόρειας Ελλάδας, καθώς και το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό της, την καθιστούν πολύτιμο τεχνικό κεφάλαιο- δομή για την αποτελεσματική διαχείριση και υλοποίηση δημόσιων έργων, μεγιστοποιώντας το κοινωνικό και οικονομικό όφελος».

Ο κ. Περτζινίδης σημειώνει πως με βάση όλα τα ανωτέρω το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας/Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας και ο Σύλλογος Εργαζομένων της «Εγνατία Οδός ΑΕ» θα συνδιοργανώσουν εκδήλωση με τίτλο: «Εγνατία Οδός AΕ - Πυλώνας Υποδομών Βορείου Ελλάδος - Παρόν και Μέλλον», τη Δευτέρα 20/10/2025 στις 18:00, στο αμφιθέατρο του ΤΕΕ/ΤΚΜ, Μ. Αλεξάνδρου 49, Θεσσαλονίκη.
Αντίδραση έχει εκδηλωθεί και από τον Σύλλογο Μελετητών Δημοσίων Έργων Κεντρικής Μακεδονίας (ΣΜΕΔΕΚΕΜ). Σε επιστολή που απέστειλε προς τον υπουργό κ. Δήμα και τον υφυπουργό κ. Ταχιάο αναφέρει ότι «η ‘Εγνατία Οδός ΑΕ’ αποτέλεσε τις τελευταίες δεκαετίες ένα σημαντικό εργαλείο ανάπτυξης της Βόρειας Ελλάδας, υλοποιώντας τους στόχους για τους οποίους ιδρύθηκε». Σημειώνει ότι «εισήγαγε πλήθος καινοτομιών στις διαδικασίες και τη νομοθεσία παραγωγής των δημοσίων έργων στη χώρα, πολλές από τις οποίες έχουν υιοθετηθεί και από άλλους δημόσιους φορείς και Υπηρεσίες», προσθέτοντας πως «η εταιρεία σήμερα διαθέτει αξιόλογο και πολύ έμπειρο προσωπικό, πολλών ειδικοτήτων, η διασπορά του οποίου σε επιμέρους φορείς του Δημόσιου και του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει με τη μέγιστη αποδοτικότητα».

Σημειώνει, παράλληλα, ότι «η λειτουργία και η δραστηριότητα της εταιρείας έδωσε την ευκαιρία στην ανάπτυξη αξιόλογου μελετητικού δυναμικού στη Βόρεια Ελλάδα, το οποίο σπάνια είχε πρόσβαση σε μεγάλες συμβάσεις των υπουργείων, για διάφορους λόγους».

Καταλήγοντας, στην επιστολή, ο ΣΜΕΔΕΚΕΜ καλεί την ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών «να επανεξετάσετε και να αξιολογήσετε εκ νέου τις αποφάσεις σας, και να δώσετε ρόλο, αρμοδιότητες και αντικείμενο στην ‘Εγνατία Οδός ΑΕ’, ώστε να συνεχίσει να λειτουργεί ένας φορέας δημόσιου χαρακτήρα στη Βόρεια Ελλάδα, με τη δεδομένη εμπειρία και τεχνογνωσία, ανεξάρτητα ή και σε συνεργασία με φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ βαθμού».

Η πρόταση των εργαζομένων

Οι εργαζόμενοι ζητούν να συνεχιστεί η λειτουργία της «Εγνατία Οδός ΑΕ» καταθέτοντας, μάλιστα, συγκεκριμένες προτάσεις ως προς τον ρόλο της μετά την παραχώρηση του αυτοκινητόδρομου. Όπως σημειώνουν «η πολυετής εμπειρία, η οργάνωση και η στελέχωση της ΕΟΑΕ σε συνδυασμό με τη γεωγραφική κατανομή σε όλη τη Β. Ελλάδα, μπορούν να καλύψουν πολύπλευρες ανάγκες στα θέματα διαχείρισης υποδομών σε όλα τα στάδια μελετών, έργων και υπηρεσιών».
Συγκεκριμένα θεωρούν ότι η εταιρεία μπορεί:
1. Να αναλάβει τον ρόλο του τεχνικού συμβούλου για το έργο της εποπτείας της παραχώρησης του αυτοκινητόδρομου για τα επόμενα 35 χρόνια, προκειμένου να ελέγχει εάν όσα προβλέπονται στη σύμβαση υλοποιούνται.
2. Να είναι τεχνικός σύμβουλος της εποπτείας του έργου κατασκευής και λειτουργίας του FlyOver.
3. Να συνδράμει στα έργα αποκατάστασης φυσικών καταστροφών από τη θεομηνία Daniel στην Περιφέρεια Θεσσαλίας.
4. Να αναλάβει την επίβλεψη κατασκευής νέων μεγάλων έργων (2η Διασυνοριακή γέφυρα «Κήπων – Υψάλων, έργα στις Περιφέρειες Κεντρικής, Δυτικής, Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης και Ηπείρου, την ανάπλαση του παραλιακού μετώπου Θεσσαλονίκης, έργα οδικής ασφάλειας, καθώς και έργα στο εξωτερικό).

Ιστορία 30 χρόνων

Η «Εγνατία Οδός ΑΕ» ιδρύθηκε το 1995, έχοντας ως αντικείμενο τη μελέτη, επίβλεψη, κατασκευή, συντήρηση, εξοπλισμό και εκμετάλλευση της Εγνατίας οδού και των οδικών αξόνων που την εξυπηρετούν, καθώς και άλλων έργων εντός ή εκτός της ελληνικής επικράτειας που της ανατίθενται με κοινές υπουργικές αποφάσεις.

Στο διάστημα αυτών των χρόνων η ΕΟΑΕ διαχειρίστηκε τη μελέτη, κατασκευή, λειτουργία, εκμετάλλευση και συντήρηση της Εγνατίας Οδού, που είναι ο μεγαλύτερος αυτοκινητόδρομος της Ελλάδας, μήκους 670km και των έξι κάθετων αξόνων της, μήκους 350km.

Εκτός της Εγνατίας Οδού, η εταιρεία μέχρι σήμερα ανέλαβε και πληθώρα μεγάλων οδικών και περιβαλλοντικών έργων σε όλη την Ελλάδα. Όπως έργα αποκατάστασης στις Κυκλάδες, μετά από εκδήλωση φαινομένων φυσικών καταστροφών το 2003, στο Βόρειο και Νότιο Αιγαίο, κατασκευή Χώρων Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων, βιολογικών καθαρισμών, λιμένων κ.λπ., μελέτη του έργου αναβάθμισης της Περιφερειακής Οδού Θεσσαλονίκης (FlyOver), μελέτες έργων οδικής ασφάλειας σε όλη την Ελλάδα (15.000km εθνικού και επαρχιακού οδικού δικτύου).

Επίσης, είναι η μόνη εταιρεία του ελληνικού Δημοσίου (τόσο του στενού όσο και του ευρύτερου) η οποία διεκδίκησε, ανέλαβε και επιτυχώς ολοκλήρωσε οδικά έργα στο εξωτερικό με μόνιμη παρουσία και δραστηριοποίηση σε Αλβανία, Ρουμανία και Σερβία. Παράλληλα, από το 2004 λειτουργεί, διαχειρίζεται και συντηρεί το σύνολο του έργου της Εγνατίας Οδού και των Κάθετων Αξόνων. Συνολικά η ΕΟΑΕ έχει διαχειριστεί 6.718 συμβάσεις συνολικού προϋπολογισμού 7,83 δισ. ευρώ.

Οι αντιδράσεις των κομμάτων

Το επικείμενο κλείσιμο της «Εγνατία Οδός ΑΕ» έχει προκαλέσει αντιδράσεις από κόμματα της αντιπολίτευσης. Στις 3 Σεπτεμβρίου το ΠΑΣΟΚ κατέθεσε ερώτηση στη Βουλή προς τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Χρίστο Δήμα, (υπογράφεται από τους βουλευτές Αναστάσιο Νικολαΐδη, Αχμέτ Ιλχάν, Ράνια Θρασκιά, Πάρι Κουκουλόπουλο, Απόστολο Πάνα, Πέτρο Παππά, Στέφανο Παραστατίδη, Γιάννη Τσίμαρη).

Σε αυτήν επισημαίνουν, μεταξύ άλλων, ότι «το οριστικό κλείσιμο της εταιρείας χωρίς ολοκληρωμένο πλάνο για τη διαχείριση του σχεδιασμού και της υλοποίησης έργων υποδομής στη Βόρεια Ελλάδα, αναδεικνύει ξανά την απουσία ουσιαστικής αποκέντρωσης και περιφερειακού σχεδιασμού.

Ακόμα και στελέχη του κόμματός σας έχουν επισημάνει το σοβαρό έλλειμμα κεντρικής δομής και διαχείρισης έργων υποδομής στη Βόρεια Ελλάδα. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της Θεσσαλονίκης, όπου κρίσιμα έργα υποδομής (ThessIntec, Στρατόπεδο Γκόνου, Ανάπλαση ΔΕΘ, Μαρίνα Καλαμαριάς, Δυτικός Προαστιακός, Flyover) σχεδιάζονται και υλοποιούνται από κεντρικές υπηρεσίες της πρωτεύουσας, γεγονός που καταδεικνύει μία συγκεντρωτική διαχείριση, χαρακτηριστικό γνώρισμα της κυβερνητικής σας πολιτικής». Οι βουλευτές ρωτούν τον κ. Δήμα:

1. Γιατί δεν ανατέθηκε στην «Εγνατία Οδός ΑΕ» η εποπτεία της σύμβασης παραχώρησης της Εγνατίας οδού; Ποια υπηρεσία θα την αναλάβει;

2. Ποιο ποσοστό των εισπράξεων από τα διόδια θα αποδίδεται στο Δημόσιο ως αντιστάθμισμα για την εποπτεία;

3. Σκοπεύει η κυβέρνηση να αξιοποιήσει κάποιον φορέα/υπηρεσία για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση έργων για τη Βόρεια Ελλάδα; Έχει εξεταστεί η συγχώνευση της «Εγνατία Οδός ΑΕ» με άλλες εταιρείες της Θεσσαλονίκης;

4. Πώς θα διασφαλιστεί η υλοποίηση των υποχρεώσεων της «Εγνατία Οδός ΑΕ» σε μελέτες, δημοπρατήσεις και έργα στη Βόρεια Ελλάδα;

5. Ποιο θα είναι το καθεστώς διαχείρισης του στελεχιακού δυναμικού της εταιρείας;

Στις 5 Σεπτεμβρίου κατατέθηκε για το ίδιο θέμα ερώτηση προς τους υπουργούς Υποδομών και Μεταφορών, Χρίστο Δήμα, και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκο Πιερρακάκη, από τους βουλευτές Μιχάλη Χουρδάκη, Θεοδώρα Τζάκρη, Ραλλία Χρηστίδου και Γιώτα Πούλου, οι οποίοι ανήκουν στο «Κίνημα Δημοκρατίας». Σε αυτήν οι βουλευτές εκφράζουν τη διαφωνία τους για το κλείσιμο της «Εγνατία Οδός ΑΕ» και θέτουν σειρά ερωτημάτων σχετικά με την τύχη των έργων τα οποία διαχειρίζεται σήμερα η εταιρεία, των εργαζομένων σε αυτήν, για την εποπτεία εκ μέρους του Δημοσίου της υλοποίησης της σύμβασης παραχώρησης κ.ο.κ.

Ερώτηση προς τον κ. Δήμα κατέθεσαν στις 11 Σεπτεμβρίου και 14 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Σε αυτήν επισημαίνουν ότι «η Εγνατία Οδός ΑΕ» αποτελεί επιχείρηση κοινής ωφέλειας, με ετήσια έσοδα που ξεπερνούν τα 80 εκατ. ευρώ και εξειδικευμένη τεχνογνωσία σε μεγάλα τεχνικά έργα. Η ενδεχόμενη κατάργησή της, όπως υποστηρίζουν, θα δημιουργήσει κενό στην εποπτεία των έργων και θα έχει σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις για τους εργαζομένους». Θέτουν προς τον υπουργό ερωτήματα όπως:

- Θα διατηρηθεί η «Εγνατία Οδός ΑΕ» ως φορέας εποπτείας της σύμβασης παραχώρησης;

- Ποια είναι η πρόβλεψη για τους περίπου 100 εργαζομένους της εταιρείας;

- Τι ποσοστό από τα έσοδα των διοδίων θα συνεχίσει να αποδίδεται στο Δημόσιο;

- Πώς θα υλοποιηθούν νέα έργα υποδομής στη Βόρεια Ελλάδα χωρίς τον συντονιστικό ρόλο της εταιρείας;

Προσωπικό υψηλής ειδίκευσης

Η «Εγνατία Οδός ΑΕ» στελεχώνεται σήμερα από 102 άτομα. Από το σύνολο των εργαζομένων, 79 είναι Ανώτατης και Ανώτερης Εκπαίδευσης. Οι 65 είναι μηχανικοί διαφόρων ειδικοτήτων πανεπιστημιακής και τεχνολογικής εκπαίδευσης και οι 37 είναι διοικητικοί υπάλληλοι διαφόρων ειδικοτήτων, όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης. Το προσωπικό είναι υψηλής εξειδίκευσης, τεχνογνωσίας και εμπειρίας, καθότι οι περισσότεροι εργάζονται στη διαχείριση έργων και μελετών για περισσότερα από 20 χρόνια, ενώ πρέπει να επισημανθεί ότι σημαντικός αριθμός αυτών είναι κάτοχοι μεταπτυχιακών και διδακτορικών τίτλων, σχετικών μάλιστα με τη διαχείριση τεχνικών έργων και υποδομών. Από τα πλεονεκτήματα της εταιρείας είναι η οριζόντια ανάπτυξή της σε όλη την Βόρεια Ελλάδα. Σήμερα απασχολούνται 75 άτομα στην κεντρική υπηρεσία στη Θέρμη και 27 άτομα στις περιφερειακές υπηρεσίες σε Πρέβεζα, Ιωάννινα, Γρεβενά, Δερβένι, Κομοτηνή, Αλεξανδρούπολη και Κυκλάδες.
Σύμφωνα με όσα έχει πει στο ΔΣ του Συλλόγου Εργαζομένων η ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, όλοι οι εργαζόμενοι θα μεταταχθούν σε άλλες υπηρεσίες του υπουργείου (π.χ. Μετρό Θεσσαλονίκης), στον τόπο που εργάζονται σήμερα. Ωστόσο, όπως σημειώνει ο πρόεδρος του Συλλόγου, κ. Γοδέβενος, «εκτός Θεσσαλονίκης, το υπουργείο δεν διαθέτει δικές του εποπτευόμενες υπηρεσίες, συνεπώς θα υπάρξει σοβαρό πρόβλημα με τους συναδέλφους μας που εργάζονται σε αυτές τις περιοχές».
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 05.10.2025