ΔΕΘ: Αυτή την ανάπλαση ποιος θα την πληρώσει;

Στην υπόθεση του σχεδίου ανάπλασης του εκθεσιακού κέντρου της ΔΕΘ υπάρχουν πολλοί δρώντες, με διαφορετικές και συχνά αλληλοαναιρούμενες επιδιώξεις. Αν σε κάτι συμφωνούν όλοι είναι ότι στο συγκεκριμένο σχέδιο «τα νούμερα δεν βγαίνουν». 

Δύο «γραμμές»

Εδώ και τέσσερα χρόνια αναζητείται χρηματοδοτικό μοντέλο: πόσα χρήματα θα βάλει ο ιδιώτης και τι ποσό θα προέλθει από δημόσιους πόρους. Αρχικά η διοίκηση της ΔΕΘ- Helexpo είχε προτείνει να συμμετάσχει και η εταιρεία στη χρηματοδότηση, λαμβάνοντας τραπεζικό δάνειο σε ύψος έως και 4-5 φορές μεγαλύτερο του ετήσιο τζίρου της, με υπεραισιόδοξες παραδοχές ως προς την αναπτυξιακή της προοπτική. Στο ενδεχόμενο του δανεισμού ήταν εξαρχής αντίθετο το Υπερταμείο (βασικός μέτοχος της ΔΕΘ- Helexpo). Το Υπερταμείο εργαζόταν προκειμένου το σχέδιο να προσελκύσει το ενδιαφέρον του ιδιωτικού τομέα, και σε αυτό το πλαίσιο σχεδίαζε κυρίως με γνώμονα να είναι αποδοτική η επένδυση του ιδιώτη.

Για μεγάλο χρονικό διάστημα οι δύο «γραμμές» προχωρούσαν παράλληλα, χωρίς να τέμνονται σε μια κοινά αποδεκτή λύση. Στο μεταξύ, ο προϋπολογισμός είχε πάρει την ανιούσα, φτάνοντας στα 370 εκατ. ευρώ. Ένας λόγος για αυτό ήταν αύξηση του κόστους των δομικών υλικών, ένας άλλος ότι ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός ανέβασε το επίπεδο της κατασκευής, πάντως το σχόλιο ενός παράγοντα της αγοράς που είχε εκφράσει ένα καταρχήν ενδιαφέρον για το έργο - «ούτε τετράγωνο στο Μανχάταν να χτίζαμε»- είναι ενδεικτικό του γεγονότος ότι ο προϋπολογισμός του σχεδίου είχε ξεφύγει. Γινόταν τόσο ακριβό το επιχειρηματικό που τα λεφτά που θα περίσσευαν για να χρηματοδοτήσουν την κατασκευή του νέου εκθεσιακού δεν επαρκούσαν. «Καταλαβαίνουμε ότι κάποιοι μπορεί να είχαν ένα όνειρο, αλλά τόσα χρόνια μιλάγαμε για μια μακέτα» σχολιάζουν στη «ΜτΚ» παράγοντες της αγοράς που παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς την υπόθεση.                                          

Αδιέξοδο

Μετά το Πάσχα ήταν σε εξέλιξη μια διαπραγμάτευση, ένα «κόψε- ράψε» στα τετραγωνικά μέτρα για να μειωθεί ο προϋπολογισμός του έργου στα 300 εκατ. ευρώ, μια που έγινε ξεκάθαρο ότι η πρόταση για δανεισμό της ΔΕΘ-Helexpo δεν ήταν «πάνω στο τραπέζι» και η αγορά δεν ήταν διατεθειμένη να βάλει βαθιά «το χέρι στην τσέπη». Όμως αν μειωνόταν τα τετραγωνικά του επιχειρηματικού κέντρου η επένδυση δεν θα ήταν συμφέρουσα για τον ιδιώτη, αν μειωνόταν στο μισό το εκθεσιακό ή συνεδριακό, δεν θα ήταν ανταγωνιστική η Έκθεση και δεν θα είχε νόημα η δημόσια επένδυση που θα είχε ως μόνο ωφελημένο τον ιδιώτη. Η υπόθεση είχε φτάσει σε ένα αδιέξοδο, καθώς παρά τις όποιες προσαρμογές του σχεδίου ο προϋπολογισμός παρέμενε πάνω από 300 εκατ. ευρω. Ή θα έπρεπε να μειωθεί δραστικά το εκθεσιακό κέντρο, καθιστώντας το μη ανταγωνιστικό ή να μην γίνει το επιχειρηματικό κέντρο.

«Άδειασμα»

Στα τέλη Μαΐου ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης είπε ότι το σχέδιο ανάπλασης της ΔΕΘ αποτελεί πολιτική απόφαση της κυβέρνησης. Τρεις εβδομάδες αργότερα, κατά την επίσκεψη του στη Θεσσαλονίκη την περασμένη Πέμπτη, ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης είπε ότι θεωρεί δικαιολογημένες κάποιες από τις επιφυλάξεις που εκφράζονται και ότι ζήτησε από το Υπερταμείο ξαναδεί τα δεδομένα της πρότασης. Αυτό από άλλους ερμηνεύεται ως «άδειασμα» της διοίκησης της ΔΕΘ- Helexpo που παρουσίαση αυτή την πρόταση και από άλλους ως «άδειασμα» του Υπερταμείου, που «ενδιαφερόταν πρωτίστως για την αποδοτικότητα της επένδυσης του ιδιώτη». Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι κατά την πρόσφατη επίσκεψη του στην πόλη ο πρωθυπουργός δεν συναντήθηκε με τη διοίκηση της ΔΕΘ-Helexpo. O δε αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης Κώστας Γιουτίκας, που είχε προγραμματισμένη συνάντηση  με τον αναπληρωτή διευθύνοντα σύμβουλο Π. Σταμπουλίδη και στελέχη του Υπερταμείου, την ημέρα επίσκεψης του πρωθυπουργού, επανέλαβε ότι τάσσεται «υπέρ της δημιουργίας ενός μεγάλου  μητροπολιτικού πάρκου στο κέντρο  της Θεσσαλονίκης με παράλληλη αναβάθμιση των αναγκαίων εγκαταστάσεων της ΔΕΘ για τη διοργάνωση κλαδικών εκθέσεων που δεν προκαλούν όμως όχληση στη λειτουργία της πόλης. Το κόστος αυτής της πρότασης είναι σαφώς μικρότερο από  το προβλεπόμενο στον υπάρχοντα σχεδιασμό. Η πόλη δεν έχει ιδιαίτερη  ανάγκη από νέες ξενοδοχειακές μονάδες και επιχειρηματικά – εμπορικά κέντρα, έχει όμως τεράστια ανάγκη “να ανασάνει” με τη δημιουργία χώρων στάθμευσης και μεγάλων πράσινων πάρκων».

Τα σενάρια

Εάν υποθέσουμε ότι το ξενοδοχείο και το επιχειρηματικό κέντρο αφαιρούνται οριστικά από το σχέδιο ανάπλασης, παραμένει ζητούμενο το ποιος θα πληρώσει το έργο. Υπάρχουν διάφορα σενάρια που εξετάζονται 

01. Να γίνει η ανάπλαση αποκλειστικά με δημόσια χρηματοδότηση, να κτιστούν μόνο δύο εκθεσιακά μέγα-περίπτερα και το συνεδριακό κέντρο. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να βρεθεί συμπληρωματική χρηματοδότηση, γιατί τα περίπου 120 εκατ. ευρώ της δημόσιας χρηματοδότησης δεν επαρκούν. Μια σκέψη είναι να παραμείνουν και να αναβαθμιστούν κάποια από τα υφιστάμενα κτίρια (όπως πχ το συνεδριακό κέντρο Ι. Βελλίδης, που κατασκευάστηκε τη δεκαετία του '90) ώστε να περιοριστεί το κόστος του έργου.

02. Το σενάριο της «διπλής ΔΕΘ» με διατήρηση των μικρών κλαδικών εκθέσεων στο κέντρο, στα υφιστάμενα περίπτερα και μεταφορά των μεγάλων εκθέσεων (Agrotica, Zootechnia) εκτός κέντρου (είτε στη Σίνδο, είτε στα ανατολικά) παρουσιάζει ορισμένες αδυναμίες. Η κυριότερη ότι πρέπει να βρεθούν τα επιπλέον χρήματα για την κατασκευή αυτού του δεύτερου εκθεσιακού κέντρου. Επιπρόσθετα, μια τέτοια εξέλιξη θα άνοιγε ξανά τη συζήτηση για τη χωροθέτηση του μεγάλου εκθεσιακού, με τον κίνδυνο να ανοίξει ένας κύκλος γκρίνιας και αντιπαράθεσης μεταξύ των δημάρχων δυτικής και ανατολικής Θεσσαλονίκης, την ώρα που η κυβέρνηση ενδιαφέρεται να «κλείνει μέτωπα» και να βελτιώσει την εικόνα της στην περιοχή.

03. Το έργο να κατασκευαστεί εξ ολοκλήρου από ιδιώτη, με μια σύμβαση παραχώρησης όπως το flyover και το δημόσιο να το αποπληρώσει σε βάθος τριών δεκαετιών. Η κυβέρνηση δεν έχει κρύψει ότι προκρίνει τέτοιου είδους λύσεις και τις έχει δοκιμάσει στη Θεσσαλονίκη, από την κατασκευή του flyover, και των 17 σχολείων μέχρι το νέο ογκολογικό. Μια τέτοια λύση μοιάζει να είναι win-win αφού το δημόσιο δεν θα πληρώσει τώρα, ο ιδιώτης που θα αναλάβει το έργο θα έχει όφελος, την ώρα που αφαιρούνται οι όγκοι του ξενοδοχείου και του επιχειρηματικού κέντρου από το σχέδιο, αυξάνεται το πράσινο και μένει η ΔΕΘ στο κέντρο της πόλης. 

Αρμόδιες πηγές ανέφεραν στο emakedonia.gr ότι ο ιδιωτικός τομέας θα έχει εμπλοκή στο έργο και ότι αυτή την περίοδο βελτιστοποιείται η μελέτη βιωσιμότητας του έργου. Εντός του καλοκαιριού οι διαβουλεύσεις θα είναι πυρετώδεις, ώστε τον Σεπτέμβριο, στα εγκαίνια της 89ης ΔΕΘ ο πρωθυπουργός να έχει να παρουσιάσει ένα ξεκάθαρο σχέδιο, που να ικανοποιεί την πλειοψηφία.