Σε ρόλο πρωταγωνιστή βάζει το… αμερικανικό ιππικό τη χώρα μας (με τη Βόρεια Ελλάδα σε περίοπτη θέση) στο ενεργειακό πεδίο καθώς οι συμφωνίες που ανακοινώθηκαν στην πρόσφατη Υπουργική Διάσκεψη P-TEC (κατέφθασαν πάνω από 80 υψηλόβαθμοι Αμερικανοί αξιωματούχοι στην Αθήνα), αλλάζουν άρδην το ενεργειακό τοπίο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Με την ΕΕ να έχει θέσει σαν στόχο την πλήρη απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο έως το 2028, η Ελλάδα καλείται να καλύψει το κενό με υγροποιημένο αέριο (LNG) που θα φτάνει από τις ΗΠΑ στο FSRU Αλεξανδρούπολης (πλωτός σταθμός αποθήκευσης και αεριοποίησης, που διαχειρίζεται η Gastrade) και θα… ταξιδεύει έως το Κίεβο ικανοποιώντας τις ενεργειακές ανάγκες της Ουκρανίας, αναβαθμίζοντας παράλληλα το ενεργειακό, γεωστρατηγικό και γεωπολιτικό αποτύπωμα της χώρας μας.
Τι είναι ο Κάθετος Διάδρομος; Ένας ενεργειακός διάδρομος που συνδέει Ελλάδα-Βουλγαρία-Ρουμανία-Μολδαβία-Ουκρανία και τους Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς τους, ήτοι ΔΕΣΦΑ (Ελλάδα), ICGB AD (Ελλάδα-Βουλγαρία), Bulgartransgaz (Βουλγαρία), Transgaz (Ρουμανία), VestMoldTransgaz (Μολδαβία), GTSOU (Ουκρανία). Ουσιαστικά, πρόκειται για μια ενιαία αλυσίδα αγωγών και διασυνδέσεων φυσικού αερίου μεταξύ των χωρών και των διαχειριστών τους. Στην πρωτοβουλία αναμένεται να ενταχθούν η Σλοβακία και η Ουγγαρία.
Και από Αλεξανδρούπολη… Κίεβο
Η Αλεξανδρούπολη είναι η αιχμή του δόρατος στο σχέδιο του «Κάθετου Διαδρόμου», έργο κρίσιμο για Αμερικανούς και Ουκρανούς για τη μεταφορά φυσικού αερίου από την Ελλάδα προς τον Βορρά, μέχρι το Κίεβο
Ο πλωτός σταθμός αποθήκευσης και αεριοποίησης, επένδυση που ξεπέρασε τα 400 εκατ. ευρώ, στην Αλεξανδρούπολη, ενδυναμώνει τον στρατηγικό ρόλο της Bόρειας Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου για την ευρύτερη περιφέρεια της ΝΑ Ευρώπης.
Η υποδομή κατέχει τον ρόλο μίας εναλλακτικής πηγής εφοδιασμού της Ελλάδας και άλλων χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης στην εντεινόμενη προσπάθειά τους να απεξαρτηθούν από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Φορτία από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες παραγωγούς LNG φτάνουν με δεξαμενόπλοια στο FSRU, όπου και οι ποσότητές του μεταγγίζονται σε αυτό και στη συνέχεια μέσω του ΕΣΦΑ (Εθνικού Συστήματος Αερίου) και του IGB μεταφέρονται στις αγορές των Βαλκανίων, της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Τα slots της υποδομής είναι… sold out έως το 2031, δείγμα του ζωηρού ενδιαφέροντος των χρηστών που «βλέπουν» το FSRU σαν ενεργειακό κόμβο νευραλγικής σημασίας για την πρόσβαση στις αγορές της Νοτιοανατολικής και όχι μόνο Ευρώπης.
Στο πλαίσιο αυτό, Ελλάδα, Ρουμανία, Βουλγαρία, Μολδαβία, Ουκρανία, στη διάρκεια της Διάσκεψης, συμφωνήσουν να ζητήσουν από τις Ρυθμιστικές αρχές τους να εγκρίνουν το προϊόν Route 2, που αφορά τη μεταφορά φυσικού αερίου από την Αμφιτρίτη (είσοδο του FSRU στην Αλεξανδρούπολη), στον IGB (ελληνοβουλγαρικό αγωγό) και από εκεί στον Κάθετο Διάδρομο.
Η συμφωνία αυτή αλλά και η έγκριση των Ρυθμιστών που αναμένεται να ακολουθήσει σηματοδοτεί την έναρξη ακόμη μιας διαδρομής, ενός δεύτερου προϊόντος στον Κάθετο Διάδρομο (ήδη υπάρχει το Route 1).
Το Route 2 είναι το δεύτερο προϊόν μεταφοράς φυσικού αερίου που ετοιμάζει ο ΔΕΣΦΑ και θα συνδέει την Αλεξανδρούπολη προς Ουκρανία, τοποθετώντας την Ελλάδα στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών ροών ενέργειας.
Ο ΔΕΣΦΑ έχει προετοιμάσει τις ελληνικές υποδομές να υποδεχτούν αυξημένες ποσότητες φυσικού αερίου και να αυξήσουν τις εξαγωγές της χώρας προς την Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η χώρα οφείλει έως το 2028 να αντικαταστήσει πλήρως τα 3,5 δισ. κυβικά μέτρα ρωσικού αερίου που ακόμα εισάγει με πλήθος deals μεταξύ ελληνικών και αμερικανικών εταιρειών ενέργειας να κυοφορούνται στον ορίζοντα.
Στο ίδιο πλαίσιο, ο Όμιλος AKTOR και η ΔΕΠΑ Εμπορίας ανακοίνωσαν τη σύσταση της εταιρείας ATLANTIC - SEE LNG TRADE ΑΕ, η οποία έχει ως στόχο την αγορά και εισαγωγή LNG στην Ελλάδα και την περαιτέρω πώλησή του στο εξωτερικό. Η νέα εταιρεία ήδη εξετάζει και αξιολογεί τις κατάλληλες επιχειρηματικές ευκαιρίες συνεργασίας για την επίτευξη των σκοπών της.
«Ψήνεται» και δεύτερο FSRU στη Θράκη
Την ίδια ώρα, σε τροχιά υλοποίησης αναμένεται να μπει και το δεύτερο project της Gastrade, το FSRU Θράκης.
Το έργο, που θα αποτελέσει το δεύτερο FSRU της χώρας μετά από εκείνο της Αλεξανδρούπολης, αναμένεται να καλύψει αυξημένες ανάγκες σε φυσικό αέριο τόσο της Ελλάδας όσο και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η εκτιμώμενη δυναμικότητά του φτάνει τα 3 δισ. κυβικά μέτρα τον χρόνο, τα οποία θα διοχετεύονται στους καταναλωτές μέσω του ΤΑΡ ή του εθνικού συστήματος μεταφοράς.Ο σταθμός θα εγκατασταθεί στο Θρακικό Πέλαγος, ανοικτά του Έβρου.
«Ζεσταίνονται» τα γεωτρύπανα στο Ιόνιο
Ταυτόχρονα, το έδαφος για μία μίνι ενεργειακή επανάσταση στρώνει η συμφωνία του αμερικανικού κολοσσού της ExxonMobil με τις Energean και HelleniQ Energy για την έναρξη ερευνητικών γεωτρήσεων (για εύρεση κοιτασμάτων φυσικού αερίου) στο θαλάσσιο «Block 2», στο Ιόνιο.
Σημειώνεται ότι η τελευταία φορά που εκτελέστηκε εξερευνητική γεώτρηση στο θαλάσσιο χώρο για την ανακάλυψη νέου κοιτάσματος ήταν οι δύο γεωτρήσεις Νηρέας-1 και Ολυμπία-1 στα ανοικτά του Θερμαϊκού κόλπου το 1986.
Το κόστος της ερευνητικής φάσης με τις γεωτρήσεις για τον εντοπισμό υδρογονανθράκων θα κυμανθεί μεταξύ 50 και 100 εκατ. δολαρίων. Οι πρώτες γεωτρήσεις αναμένονται έως το 2027 με την Exxon να λαμβάνει την επενδυτική απόφαση έως το 2026. Αν όλα εξελιχθούν θετικά, η παραγωγή φυσικού αερίου αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές της δεκαετίας του 2030.
Το «Block 2» εκτιμάται πως κρύβει 200 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Το «οικόπεδο 2» βρίσκεται στο Ιόνιο Πέλαγος, 30 χλμ. δυτικά της Κέρκυρας. Το δυτικό όριο είναι το θαλάσσιο όριο Ελλάδας-Ιταλίας.
Το συνολικό ύψος της επένδυσης των Αμερικανών θα μπορούσε να φτάσει τα 5 έως 10 δισ. δολάρια. Από το 2030 έως το 2035, εφόσον οι έρευνες για υδρογονάνθρακες αποδώσουν, προβλέπεται η έναρξη της παραγωγής, σηματοδοτώντας το πέρασμα της Ελλάδας σε μία νέα εποχή με τη χώρα να καθίσταται παραγωγός αερίου αν και μέχρι να φτάσουμε εκεί, αν φτάσουμε, χρειάζεται να κρατάμε μικρό καλάθι.
Το όνειρο… αξίας 250 δισ.
Βάσει παλαιότερων εκτιμήσεων της ΕΔΕΥΕΠ (Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων), η αξία των κοιτασμάτων στο ελληνικό έδαφος (συνολικά, όχι μόνο στο Ιόνιο) δύναται να αγγίζει, σε αξία, τα 250 δισ. ευρώ σε βάθος 25ετίας, εφόσον βέβαια επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις και πράγματι υπάρχουν αξιοποιήσιμα κοιτάσματα, κάτι το οποίο ουδείς γνωρίζει με απόλυτη βεβαιότητα αυτή τη στιγμή.
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 09.11.2025
